Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა არის თვითშემეცნება და რაში გვეხმარება ის?

რა არის თვითშემეცნება და რაში გვეხმარება ის?

რა არის თვითშემეცნება და რაში გვეხმარება ის

დაფიქრებულხართ რამდენად კარგად იცნობთ საკუთარ თავს?

თვითშემეცნება ეს არის ინდივიდის უნარი შეეძლოს ნათლად დაინახოს საკუთარი შესაძლებლობები, ის გეხმარებათ გაიგოთ ვინ ხართ, რას აკეთებთ და რატომ ფიქრობთ ასე.

გთავაზობთ კითხვებს რომელზე გულწრფელი პასუხიც დაგეხმარებათ მიიღოთ მეტი ინფორმაცია საკუთარ თავზე:

  1. რა გავლენა გაქვთ სხვა ადამიანებზე?
  2. რომელ გარემოში გრძნობთ თავს ყველაზე სრულყოფილად?(რეალიზებულად?)
  3. როგორია თქვენი აზროვნების, გრძნობებისა და მოქმედებების თანმიმდევრულობა?
  4. რაზე ოცნებობდით ბავშვობაში?
  5. რა კომპლიმენტის მიღება მინდა ყველაზე მეტად?
  6. ბოლოს როდის ვიგრძენი სევდა? (რა მოხდა?)
  7. რა თვისებები მომწონს სხვა ადამიანებში?
  8. რას გააკეთებდი ცხოვრებაში წარმატების გარანტია რომ გქონდეს?
  9. რა არის 3 ყველაზე დიდი მოვლენა, რაც მოხდა ჩემს ცხოვრებაში და მჯერა მიმიყვანა იქ სადაც ახლა ვარ
  10. რა აკეთებ ახლა? (რატომ?)

თვითშემეცნების პროცესში მნიშვნელოვანია აღიაროთ საკუთარი ძლიერი და სუსტი მხარეები, მიიღოთ(ითხოვოთ) უკუკავშირი (ამის შემდეგ შეგიძლიათ ამოიცნოთ და შეცვალოთ ნებისმიერი არასწორი შეხედულება რომელიც დაამყარეთ საკუთარ თავზე).

ივარჯიშეთ ,,არა“- ს თქმაში.( ,,არა“ ს თქმამ შეიძლება არ მოგცეთ მყისიერი კმაყოფილება, არამედ გრძელვადიანი სარგებელი.)

გიყვარდეთ საკუთარი თავი და მიიღეთ იგი.

რა არის მიღება?

მაგალითად, მოცემულობაა, რომ წვიმს. 

ვისურვებდი რომ არ წვიმდეს, ჩემი დღე უკეთესი იქნებოდა. კარგი იქნებოდა ვარჯიში რომ შემეძლოს და მზიანი ამინდი იყოს. (მიუღებლობა) 

წვიმს და ვიღებ ამ მოცემულობას, როგორც არის ისე. 

ავტორი:  ფსიქოლოგი მაკა ხოსიაური.


წაიკითხეთ სრულად