Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა ემართება ჩვენს ორგანიზმს ყვირილის დროს? – ბრაზის 5 დამაზიანებელი შედეგი

რა ემართება ჩვენს ორგანიზმს ყვირილის დროს? – ბრაზის 5 დამაზიანებელი შედეგი

ბრაზი ადამიანის ის მდგომარეობაა, რომელიც მას თვითგადარჩენაში ეხმარება, თუმცა რიგ შემთხვევებში ის უკონტროლო ხდება და ზიანს გვაყენებს. ბრაზი ადამიანში ხშირად უსიამოვნო ფიზიკურ სიმპტომებსაც იწვევს, რომელიც ორგანიზმზე ნეგატიურად ზემოქმედებს.

ყვირილის დროს გულისცემა და არტერიული წნევა მატულობს

ალბათ, შენიშნავდით, რომ ყოველთვის, როდესაც ხმას იმაღლებთ და ცხარე კამათში ერთვებით, თქვენი გულისცემა მატულობს. ამ დროს თქვენი არტერიული წნევაც იზრდება, ძარღვები გებერებათ და კანი გიწითლდებათ. ყვირილის შემდეგ უფრო სწრაფად და მძიმედ სუნთქავთ. ხშირად ყვირილის შემდეგ ადამიანებს კიდურები ჩვეულებრივთან შედარებით ცივი აქვთ.

ბრაზი იმუნურ სისტემაზე დატვირთვას აძლიერებს

კვლევებით დადგენილია, რომ უსიამოვნო დაპირისპირებისა და კამათის გახსენებაც კი ადამიანის იმუნურ დაცვას 6 საათით აქვეითებს. ეს განსაკუთრებით იმ ადამიანებს ეხებათ, რომლებიც ბუნებით მშვიდები არიან და ბრაზი მათთვის ჩვეული მდგომარეობა არ არის. ადამიანები, რომლებიც ხშირად ბრაზდებიან, ადვილად ხდებიან ავად და ხშირად ავადმყოფობენ, რადგან მათ სუსტი იმუნიტეტი აქვთ.

ბრაზი ჯანმრთელობის პრობლემებს იწვევს

გაბრაზება ჩვენს ორგანიზმში მეტაბოლურ პროცესებზე ახდენს გავლენას და მის ცვლილებებს იწვევს. ადამიანები, რომლებიც ხშირად ბრაზდებიან თავის ტკივილით, უძილობით, შფოთვითი აშლილობებით და საკვების მონელების პრობლემებით იტანჯებიან. ბრაზის მაღალი ხარისხის დროს კანის პრობლემებიც იჩენს თავს, მათ შორის, ეგზემაც. ბრაზიან ადამიანებს ინსულტისა და ინფარქტის განვითარების მაღალი რისკი აქვთ.

ხშირი ყვირილი და ბრაზი მეხსიერებაზე ნეგატიურად ზემოქმედებს

მეორე ადამიანთან მწვავე კონფლიქტი, ხმამაღლა ყვირილი და ნეგატიური ფრაზების გაცვლა ადამიანის მეხსიერებაზე ნეგატიურად ზემოქმედებს. მსგავსი კონფლიქტების შემდეგ ადამიანებს ყველაფერი კარგად არ ახსოვთ და დაპირისპირების გარკვეული ასპექტები მათი მეხსიერებიდან ქრება.

ყვირილი ქრონიკულ ტკივილს იწვევს

ყვირილი აზიანებს არამხოლოდ იმ ადამიანს, ვინც ყვირის, არამედ მასაც, ვისაც უყვირიან. თუ ბავშვებს მშობლები ხშირად უყვირიან, მათი ქცევითი პრობლემები უარესდება, მათი ტვინის განვითარება ფერხდება და იცვლება, გარდა ამისა, მათ ხშირად მთელი ცხოვრების მანძილზე ქრონიკული სახის ტკივილი აწუხებთ ზურგის, კისრის, თავის არეში.

ყვირილი ადამიანს მრავალმხრივ ზიანს აყენებს. გარდა ამისა, ყვირილით კამათში გამარჯვება შეუძლებელია. იმისთვის, რომ თქვენი სიმართლე და სამართლიანობა დაამტკიცოთ, პირველ რიგში, სიმშვიდე უნდა შეინარჩუნოთ და რაციონალურად იმოქმედოთ. აუცილებელია, რომ ყურადღებით მოუსმინოთ მეორე ადამიანსაც და თქვენს სიმართლეში მისი დარწმუნება დიალოგის გზით სცადოთ.

წყარო: ​Brightside.me

წაიკითხეთ სრულად