Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მე მესმის, რატომ არიან ბავშვები ასე მიჯაჭვულები TikTok-ზე, მათ ნამდვილად არ გააჩნიათ ალტერნატიული საქმიანობა," - ფსიქოლოგი თამარ თანდაშვილი

„მე მესმის, რატომ  არიან ბავშვები ასე მიჯაჭვულები TikTok-ზე, მათ ნამდვილად არ გააჩნიათ ალტერნატიული საქმიანობა," - ფსიქოლოგი თამარ თანდაშვილი

ფსიქოლოგმა თამარ თანდაშვილმა იმ საფრთხეების შესახებ ისაუბრა, რომელსაც მოზარდებს სოციალური ქსელების გადაჭარბებული გამოყენება უქმნის:

„მოზარდებში ​იმ შვიდი საათიდან, რომელსაც ისინი ეკრანთან ატარებენ, აქედან უმეტესობა ეთმობა TikTok-ს. ის კარგის არაფრის მომტანი არ არის. თინეიჯერებში იწვევს ისეთ აშლილობებს, როგორებიცაა: დეპრესია, შფოთვითი აშლილობები, დამოკიდებულების განვითარება.“

თამარ თანდაშვილის თქმით, ბავშვები TikTok-ს იმიტომ ეჯაჭვებიან, რომ მათ არ აქვთ ალტერნატიული საქმიანობა:

„მე მესმის, რატომ არიან ბავშვები ასე მიჯაჭვულები TikTok-ზე. მათ ნამდვილად არ გააჩნიათ ალტერნატიული საქმიანობა. ახლა ცოტა მივილიეთ კოვიდი და პოსტკოვიდურ პერიოდში გადავდივართ. ერთ-ერთი მთავარი წამალი, რაც ამ დროს ბავშვებს შეგვიძლია მივაშველოთ, არის ხელოვნების თერაპია. ნებისმიერი ტიპის ხელოვნებითი საქმიანობა, ​რომელიც არის ჩამთრევი, პირდაპირ მათ ემოციებზე გადის, არის საკმაოდ შრომატევადი, თუმცა ეს შრომა ბავშვისთვის მძიმედ არ აღიქმება. ამით ჩვენ ბავშვს საშუალებას ვაძლევთ, რამდენიმე საათის განმავლობაში დაუნაწევრებელი ყურადღებით ჩართულები იყვნენ საქმიანობაში, სადაც არამხოლოდ მათი თვალები მონაწილეობს, სხეული არის ჩართული შემოქმედებაში.“

„რატომ მაინცდამაინც თერაპია? რატომ ვხედავ ამას, როგორც პანაცეას? თერაპიული ნაწილი სად არის? ​ხელოვნება ბავშვებს ყურადღებას უვითარებს, უბრუნებს იმ საწყის მდგომარეობაში, რომელიც ჰქონდათ სოციალურ ქსელებამდე. სოციალური ქსელების სამყარო არის სპეციალურად მოწყობილი ისე, რომ იქ მოვიდეს ჩვენთვის ყველაზე სასურველი და ლამაზი სტიმულები. ჩვენ ვხედავთ, რომ ჩვენი შვილი არის კარგ ხასიათზე, მოძრაობს, ცეკვავს, ამაში ჩვენ ცუდს ვერაფერს ვერ ვხედავთ,“ - აღნიშნულ საკითხზე თამარ თანდაშვილმა ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „სხვა შუადღე“

წაიკითხეთ სრულად