Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ეს არის მოუნელებელ ტრავმაზე ახალი რეტრავმატიზაცია,“- ფსიქოლოგი მარინა კაჭარავა

„ეს არის მოუნელებელ ტრავმაზე ახალი რეტრავმატიზაცია,“- ფსიქოლოგი მარინა კაჭარავა

ფსიქოლოგმა მარინა კაჭარავამ იმ ზეგავლენის შესახებ ისაუბრა, რომელსაც უკრაინაში მიმდინარე ომი ადამიანების ფსიქიკაზე ახდენს:

„ეს რეტრავმატიზაცია ჩვენზე აბსოლუტურად გადმოვიდა. 2008 წლის ამბების განახლება მოხდა. სხეულებრივად იმავე მდგომარეობაშია ძალიან ბევრი ადამიანი ჩავარდნილი. ეს არის 90-იანი წლები, მერე სოხუმის დაცემა, ცხინვალის ომი, უკრაინა. ბევრი ადამიანი არის ამ ყველაფრის მომსწრე. ეს არის მოუნელებელ ტრავმაზე ახალი რეტრავმატიზაცია.“

მარინა კაჭარავას თქმით, მსგავსი დიდი სტრესის პირობებში ადამიანები რამოდენიმე ფაზას გადიან:

„გლობალურ დონეზე არის განგაშის ფაზა, გაფრთხილების ფაზა, რომელიც იწყება. შემდგომში ყველა დაეხმარება, გაუგზავნის დახმარებას, როგორც ჩვენგან იგზავნება რაღაც. ეს როდესაც გაივლის, მოდის საოცარი სიცარიელის და ფრუსტრაციის განცდა. ის, რაც დაემართათ ჩვენს დევნილებს. შემდეგ ეს განცდა შოკიდან ბრაზში გადადის: „რატომ მე?“ ჯერ არ გჯერა. ბრაზობ: რატომ დამემართა მე. მერე ეს სევდაში გადადის და მერე ადაპტაციაში.“

„ჩვენ გვგონია, რომ პანიკა არ არის, მაგრამ სადაც ბავშვები იხოცებიან და ბავშვი მიწისქვეშა გადასასვლელში იბადება, როგორ შეიძლება არ იყოს პანიკა?! ეს არის მობილიზაცია, რაც სტრესმა იცის. გვერდით უნდა დავუდგეთ ერთმანეთს, ვილოცოთ და ვიზრუნოთ ერთმანეთისთვის,“- აღნიშნულ თემაზე მარინა კაჭარავამ საპატრიარქოს ტელევიზიის გადაცემაში „განთიადი“ ისაუბრა.

წყარო: ​„საპატრიარქოს ტელევიზია“

წაიკითხეთ სრულად