Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

რატომ არ უნდა გამოვიყენოთ ღიტინი ბავშვის გასაცინებლად? - საინტერესო რეკომენდაციები მშობლებს

რატომ არ უნდა გამოვიყენოთ ღიტინი ბავშვის გასაცინებლად? - საინტერესო რეკომენდაციები მშობლებს

მშობელს ყველაზე მეტად შვილის სახეზე ღიმილის დანახვა აბედნიერებს. ამ მიზნით ისინი ხშირად უღიტინებენ პატარებს, რასაც ექსპერტები სკეპტიკურად უყურებენ და მშობლებს ურჩევენ ბავშვის გაცინების მიზნით ეს მეთოდი არ გამოიყენონ.

ღიტინი ბავშვისთვის შეიძლება ტრავმული გამოცდილება იყოს

ყველას გვახსოვს ბავშვობიდან ერთი ეპიზოდი მაინც, როდესაც ვცდილობდით თავი დაგვეღწია ადამიანისგან, რომელიც გვიღიტინებდა, თუმცა სიცილის გამო ამას ვერ ვახერხებდით. ბევრი ჩვენგანისთვის ეს ძალიან უსიამოვნო გამოცდილებაა. გახანგრძლივებულმა ღიტინმა შეიძლება დააჩქაროს გულისცემა და ბავშვის ჰიპერაგზნებადობა გამოიწვიოს.

ღიტინმა, შესაძლოა, კატაპლექსია გამოიწვიოს

ღიტინი გართობასთან ასოცირდება, თუმცა, შესაძლოა, ის სახიფათოც იყოს. ბავშვი ღიტინს ხშირად თავდასხმად აღიქვამს. ძლიერმა აგზნებამ, შესაძლოა, კატაპლექსია, დროებითი გაშეშება გამოიწვიოს.

ღიტინის შედეგად გამოწვეული სიცილი ხშირად მხოლოდ რეფლექსია

ჩვენ ვთვლით, რომ სიცილი ყოველთვის სიხარულის გამოვლინებაა. ღიტინის დროს სიცილი ხშირად ავტომატური რეაქციაა. ჩვენ ვერ ვაკონტროლებთ რეაქციებს, როდესაც გვიღიტინებენ. ასევე არიან ბავშვებიც, რომლებიც ავტომატურად იცინიან, როდესაც მათ უღიტინებენ.

ღიტინი, შესაძლოა, ბავშვისთვის მტკივნეული იყოს

ღიტინის დროს თქვენი პატარა, შესაძლოა, ხმამაღლა იცინოდეს, მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ მას ეს პროცესი სიამოვნებს. სახის მიმიკების კვლევებით დგინდება, რომ ღიტინს უსიამოვნო მხარე აქვს. ადამიანები ღიტინის დროს ისეთ მიმიკებს იყენებენ, რომელიც ტკივილზე მიანიშნებს, მაშინაც კი, როდესაც ისინი იცინიან.

ბავშვის გაცინების ბევრი სასიამოვნო და სახალისო გზა არსებობს, რომელიც მის ჯანმრთელობას და ფსიქიკას საფრთხეს არ უქმნის. შეგიძლიათ ბავშვი სასაცილო ხმაზე საუბრით, „ჭიტას“ თამაშით, სასაცილო მიმიკებით ან სხვა გასართობებით გაახალისოთ.

წყარო: ​Brightside.me

წაიკითხეთ სრულად