Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ასეთი ტილო არამხოლოდ არ წმენდს სრულყოფილად ზედაპირს, არამედ ჯვარედინი დაბინძურების რისკსაც ზრდის,“ - მარიამ ჩაჩუას რეკომენდაციები

„ასეთი ტილო არამხოლოდ არ წმენდს სრულყოფილად ზედაპირს, არამედ ჯვარედინი დაბინძურების რისკსაც ზრდის,“ - მარიამ ჩაჩუას რეკომენდაციები

სურსათის უვნებლობის სპეციალისტმა მარიამ ჩაჩუამ სამზარეულოს ჯვარედინი დაბინძურების საფრთხეებზე ისაუბრა:

„ბაქტერიები ძალიან გავრცელებულია. პათოგენური მიკროორგანიზმები არამხოლოდ ჩვენს სუფრაზე შეიძლება მოხვდნენ, არამედ საკვებშიც. იქიდან გამომდინარე, რომ ნიადაგშიც ვხვდებით მათ, ჰაერშიც და წყალშიც, ძალიან მარტივია, რომ ამ გზით ისინი მოხვდნენ ჩვენს სამზარეულოშიც, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ვამუშავებთ ხილს, ბოსტნეულს, რომელსაც მიწა მოჰყვება, ცხოველურ პროდუქტებს, მაგალითად, სისხლიან ხორცს, თევზს, ქათამს, კვერცხს. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ დამუშავების შემდეგ აუცილებლად გავასუფთავოთ სამზარეულო, მხოლოდ დეზინფექციის გზით და არა ტილოების საშუალებით.

ტილო არამხოლოდ არ წმენდს სრულყოფილად ზედაპირს, არამედ ჯვარედინი დაბინძურების რისკსაც ზრდის. ასეთი მოსუფთავების დროს, ზედაპირიც არ არის სრულყოფილად სუფთა, იმიტომ, რომ მას დეზინფექცია სჭირდება. 60%-იანი სპირტის შემცველი ხსნარი მიღებული ფორმაა სურსათის უვნებლობის სფეროში. ერთი წუთიც საკმარისია, რომ გავაჩეროთ. 60%-იანი სპირტის შემცველობა ნებისმიერ მიკრობს ანადგურებს. ძალიან მნიშვნელოვანია ამის გამოყენება, მით უმეტეს, თუ ცხოველურ პროდუქტს ვამუშავებთ. ჯვარედინი დაბინძურება ძალიან სახიფათოა ამ შემთხვევაში. ამ ტილოთი თუ გავწმინდე ზედაპირი, რომელზეც ხორცი დავამუშავე, შემდეგ კი ტილო გავრეცხე, ის არ არის მაინც სუფთა. ამ ტილოთი თუ მაგიდას გადავწმენდთ, იქ შეიძლება მოხვდეს ისეთი პროდუქტი, რომელსაც თერმულად არ ვამუშავებთ, მაგალითად, ბოსტნეული, ხილი. ცხოველური პროდუქტისგან მიღებული მიკროორგანიზმი ტილოთი გადავიტანე ისეთ ადგილას, საიდანაც ის ჩემს ორგანიზმში მარტივად მოხვდება. მას შემდეგ რაც დეზინფექციას გავუკეთებთ ზედაპირს, კარგი იქნება, თუ ხაოიან ტილოს გამოიყენებთ. პირველ რიგში, გაწმენდისას ერთჯერადი ხელსახოცი უნდა გამოვიყენოთ, რომელსაც ჩვენ გადავაგდებთ. მას შემდეგ რაც დავამუშავებთ ხორცს, ჯერ გადავწმენდთ ერთჯერადი ხელსახოცით, შემდეგ სადეზინფექციო ხსნარს ერთი წუთით გავაჩერებთ. შემდეგ სასმელი წყლით და ხაოაიანი ტილოთი გავწმინდოთ სრულფასოვნად ზედაპირი. ასე შენარჩუნდება სისუფთავე,“- აღნიშნულ საკითხზე მარიამ ჩაჩუამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ისაუბრა.

წყარო: ​„დილა მშვიდობისა საქართველო“

წაიკითხეთ სრულად