Baby Bag

როგორი აღზრდა აყალიბებს მოძალადე და ტირან ადამიანს? - ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი

როგორი აღზრდა აყალიბებს მოძალადე და ტირან ადამიანს? - ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი

ფსიქოლოგმა თეა გოგოტიშვილმა იმ მიზეზებზე ისაუბრა, რომელიც ადამიანს ძალადობრივ, ტირანულ და სადისტურ თვისებებს უყალიბებს:

„ვეცდები, მაქსიმალურად სტრუქტურირებული სურათი შევქმნა. ჩვენი პიროვნების ფორმირება ხდება ბავშვობაში. ეს არის ფუნდამენტი, რომელზეც შენობა იგება. ის მერე განიცდის ცვლილებებს, ადამიანს აქვს თავისუფალი ნება. მხოლოდ მას შეუძლია მოინდომოს ცვლილება, დაიხმაროს სპეციალისტი. კვლევებზე დაყრდნობით შეგვიძლია ვთქვათ, რომ არის საკითხები, რომლებიც დიდი რისკის მატარებელია ძალადობრივი, ტირანული, სადისტური თვისებების ჩამოყალიბებისთვის. 6 წლამდე ხდება არაცნობიერი განწყობების ჩამოყალიბება, რომელიც შემდგომში თავისთავად ვლინდება.“

თეა გოგოტიშვილის თქმით, ძალადობის გარემოში აღზრდა მჩაგვრელ ადამიანს აყალიბებს:

„ძალადომის გარემოში ყოფნა ერთ-ერთი მიზეზია. ოჯახის გარემო არის გადამწყვეტი ასეთ შემთხვევაში. ოჯახი, მშობლები, აღმზრდელები არიან ადამიანის პიროვნული ჩონჩხის შემქმნელები. თუ ბავშვი თავს დათრგუნულად გრძნობს, ფიზიკური ან ფსიქოლოგიური ჩაგვრის მსხვერპლია, ეს რისკს ზრდის. გარემო დაკვირვების საფუძველზე გაშინაგნდება. ბავშვი 3-დან 6 წლამდე მშობლებთან გაიგივებას ახდენს. უმეტეს შემთხვევაში საკუთარი სქესის მშობელთან ახდენს გაიგივებას. იწყება ქცევის მოდელების ჩაწერა პირდაპირ. 3-დან 6 წლამდე ბავშვს მშობლის იდეალიზაციის მოთხოვნილება აქვს. ეს ბუნებრივი ტენდენციაა. ზოგჯერ იმდენად ფრუსტრაციის გარემოა, რომ ეს იდეალიზაციის რეალიზება ვერ ხდება. აქ იწყება ტრავმის მიღება.“

„პატარა ბავშვი როგორც ღრუბელი ისრუტავს იმას, რასაც ხედავს. მას არ აქვს კრიტიკის უნარი. ის ხედავს და ამას აღიქვამს. ერთ შემთხვევაში ბავშვს შეიძლება ძალადობა ჩამოუყალიბდეს, როგორც ქცევის მოდელი, ან პოლარობამ იმოქმედომ. შეიძლება ის გახდეს მჩაგვრელი ან მეორე უკიდურესობის განწყობა შეექმნას და თვითონ გახდეს მსხვერპლი. ბავშვი, რომელიც იზრდება ჩაგვრის გარემოში, შეიძლება თავს გრძნობდეს ჩაგრულად ან ჰქონდეს მჩაგვრელთან იდენტიფიკაცია. დიქტატორს შეიძლება თვითონ არ ჩაგრავდნენ, მაგრამ ისინი ბავშვობიდან იდენტიფიცირდნენ მჩაგვრელთან. ის ტირანს უყურებდა როგორც იდეალს ბავშვობაში. მას ჰქონდა ფონი, რომ უნდა იდენტიფიცირებულიყო მჩაგვრელთან, იმიტომ, რომ ძალაუფლება იდგა ჩაგვრაზე,“ - აღნიშნულ საკითხზე თეა გოგოტიშვილმა ტელეკომპანია POSTV-ის გადაცემაში „დღის პოსტი“ ისაუბრა.

წყარო: ​„დღის პოსტი“

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ყველაზე მთავარი სათამაშო და განვითარება ბავშვისთვის არის მშობლებთან ურთიერთობა და ღია სივრცე,“ - ბაკურ კოტეტიშვილი

ბავშვთა ნევროლოგმა ბაკურ კოტეტშივილმა უფროსებისა და ბავშვების ყოველდღიურ ქცევას შორის არსებული განსხვავებების შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ზრდასრულების ქმედებები მნიშვნელოვნად არის შეზღუდული, ბავშვი კი ბუნებით ლაღია:

„ჩვენი ქმედებები ძალიან შეზღუდულია კლიშეებით, სტერეოტიპებით, კანონებით, რომელიც ჩვენ თვითონ მოვიფიქრეთ. ​ძალიან მკაცრ ჩარჩოებში ვარსებობთ. ამას ვერ ვატყობთ, მაგრამ ეს ესეა. ბავშვი ამ ჩარჩოებისგან აბსოლუტურად თავისუფალია. მისი ქმედებები არის აბსოლუტურად ლაღი, ისევე როგორც უნდა ხდებოდეს ღია სისტემაში, ღია ბუნებაში. ჩვენ ნიღაბს ვატარებთ, დისკომფორტია, მაგრამ ვატარებთ თავდაცვის მიზნით. ზუსტად იმავეს ვეუბნებით ბავშვს, რომ არ შეიძლება იქ მისვლა, არ შეიძლება სტუმრად წასვლა, არ შეიძლება სათამაშოდ, არ შეიძლება ბაღში წასვლა. „არ შეიძლება“ არის მკაცრი აკრძალვა განმარტების გარეშე.“

ბაკურ კოტეტიშვილმა აღნიშნა, რომ ბავშვები უმეტესად ყურადღების მიქცევის მიზნით ჭირვეულობენ:

„ბავშვი თავდაცვითი მდგომარეობიდან გამომდინარე იწყებს სხვადასხვა ფორმით ყურადღების მიპყრობას. ამ ყურადღების მიპყრობა ჩვენ უკვე აღარ გვსიამოვნებს. როგორც კი ის გააკეთებს ისეთ ქმედებას, რომელიც ჩემი წინა ნათქვამის საწინააღმდეგოა, მე იმაზე შენიშვნას ვეუბნები. ​ეს შენიშვნა მას აწყ​ობს, იმიტომ, რომ ყურადღება მიიპყრო. ჩვენ ვბრაზდებით: „ორჯერ გითხარი, სამჯერ გითხარი, ათჯერ გითხარი, მაინც იმავეს აკეთებ.“ შენიშვნა ამ შემთხვევაში არის სწორედ ყურადღება.“

ბაკურ კოტეტიშვილის თქმით, ბავშვის განვითარებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ის ღია სივრცეში ხშირად იყოს:

„ღია სისტემა, სივრცე ბავშვის განვითარებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. ჩვენთან გავრცელებულია აზრი: „გარეთ გაიყვანე, ჰაერზე.“ ეს მორიგი ტყუილია. ჰაერი თავისი აზოტისა და ჟანგბადის შემადგენლობით არაფერ შუაშია. ​გარეთ გასვლა სასიამოვნოა სივრცის აღქმის გამო. როდესაც ვიკეტებით სახლში, რა თქმა უნდა, ეს სივრცე შეზღუდულია. რა თქმა უნდა, ბავშვმა თითოეული ასაძრომი, თითოეული კუთხე-კუნჭული ზეპირად იცის. მისთვის სიახლე არაფერია. მით უმეტეს, როდესაც აძვრება, ეუბნებიან: „არ აძვრე,“ როდესაც შეძვრება: „არ შეძვრე,“ როდესაც დადებს, „არ დადო,“ როდესაც აიღებს „არ აიღო.“ მაშინ რა გააკეთოს ბავშვმა?!“

„თანამედროვე ტექნოლოგიებიდან ძალიან ხელსაყრელი გამოდგა ბავშვებისთვის გაჯეტების სისტემა, იმიტომ, რომ ეს არის კონტაქტი გარესამყაროსთან. თვითონ როგორც უნდა ისე მართავს ყველაფერს. ახლა აღმოჩნდა, რომ საზოგადოების მტერია გაჯეტი. ბევრი რამ დაბრალდა მას. არცერთ ბავშვს არ უყიდია გაჯეტი, ჩვენ ვუყიდეთ, ჩვენ მოვიტანეთ სახლში, ჩვენ მივეცით მაგალითი. ​ჩვენ რომ გავთავისუფლებულიყავით იმ წუთას ბავშვისგან, ამას მაგიტომ ვაძლევთ. ნებისმიერი სათამაშოს პრინციპი რა არის? სათამაშო შექმნა მოზრდილმა, რომ მისცეს ბავშვს და ბავშვი დაკავდეს. შემდეგ როგორ გავაფორმეთ?! ვთქვით: „სათამაშო საჭიროა ბავშვის განვითარებისთვის.“ ყველაზე მთავარი სათამაშო და განვითარება ბავშვისთვის არის მშობლებთან ურთიერთობა და ღია სივრცე,“- აღნიშნულ საკითხებზე ბაკურ კოტეტიშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​პირადი ექიმი - მარი მალაზონია

წაიკითხეთ სრულად