Baby Bag

„ბავშვი ინიციატივას რომ გამოიჩენს, „შენ ეს არ შეგიძლია, ეს არ მომწონს, არ ვარგა,“ არ შეიძლება ამ დროს ამის თქმა,“ - ფსიქოლოგი ნანა ჩაჩუა

„ბავშვი ინიციატივას რომ გამოიჩენს, „შენ ეს არ შეგიძლია, ეს არ მომწონს, არ ვარგა,“ არ შეიძლება ამ დროს ამის თქმა,“ - ფსიქოლოგი ნანა ჩაჩუა

ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ სტაბილური თვითშეფასების ჩამოყალიბების მნიშვნელობაზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:

„როდესაც ჩვენ თვითშეფასების შესახებ ვსაუბრობთ, უნდა ვთქვათ, რომ თვითშეფასება თუ სტაბილურია, ეს არის მნიშვნელოვანი. ამ შემთხვევაში თვითშეფასება არ არის დამოკიდებული გარე ფაქტორებზე. როდესაც ჩემი შესაძლებლობების შესახებ თვითონვე გამაჩნია ცოდნა და მის მიმართ დამოკიდებულება არ მიქმნის პრობლემას. ადამიანის თვითშეფასება, რა თქმა უნდა, ოდნავ მეტი უნდა იყოს, რომ სტიმული იყოს, რათა კიდევ უფრო მაღლა წარვმართო ჩემი შესაძლებლობების განვითარება.“

ნანა ჩაჩუას თქმით, მშობლებმა ბავშვის თვითშეფასებაზე ზრუნვა დაბადებიდან უნდა დაიწყონ:

„ბავშვის თვითშეფასებაზე ზრუნვა დაბადებიდანვე უნდა დავიწყოთ. ამ დამოკიდებულებით უნდა ვზრდიდეთ ჩვენს შვილებს. 10-11 წლამდე ბავშვი გადის კლიშეს ეტაპს. ის შეფასებებს იღებს მშობლებისგან, ოჯახის წევრებისგან. როდესაც ეს შეფასებები ადეკვატურია, ბავშვს ეუბნებიან: „რა კარგად შეგიძლია, ყოჩაღ! შენ ამას შეძლებ!“ რაღაც თუ ვერ გამოსდის: „არაუშავს, რთულია, შენ შეძლებ ამას. დაგეხმარები!“ ასეთი თანადგომა ბავშვთან მიმართებაში მის თვითშეფასებას მაღლა აწევს. 2-3 წლის ასაკში ბავშვი რომ ცდილობს კოვზს ხელი მოჰკიდოს, ჩამოეთხვრება კიდეც საჭმელი, თუ დაეხმარები ამ დროს, ავტონომიურობის ეტაპი წარმატებულად გადაივლის. ეს არის თვითშეფასების ერთ-ერთი ძირითადი და მნიშვნელოვანი ეტაპი.“

„3-6 წლამდე ინიციატივის ეტაპი დგება. ბავშვი ინიციატივას რომ გამოიჩენს, „შენ ეს არ შეგიძლია, ეს არ მომწონს, არ ვარგა,“ არ შეიძლება ამ დროს ამის თქმა. მერე ბავშვმა უნდა გადააჭარბოს, გაზარდოს თავისი თვითშეფასება ან პირიქით, დაკნინდეს და აბსოლუტურად დაირცხვინოს. 6-12 წლამდე ასაკის ბავშვებთან არის შრომისმოყვარეობა, ისინი სკოლაში იწყებენ სიარულს, თვითორგანიზებას ეყრება საფუძველი. ბავშვს უნდა ვასწავლოთ, რომ წინა დღით სასკოლოდ მოამზადოს ყველაფერი, ჩასაცმელი, სასწავალო ნივთები, გაკვეთილები, თადარიგი დაიჭიროს მეორე დღისთვის. თუ ამას ვერ მოვახერხებთ, რომ ბავშვს ეს ვასწავლოთ, მას არასრულფასოვნების კომპლექსები და განცდები ჩამოუყალიბდება,“- აღნიშნულ საკითხზე ნანა ჩაჩუამ რადიო „იმედის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო:​ რადიო „იმედი“

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ორი წლის ასაკში ბავშვი, რომელიც ვერ ლაპარაკობს, თუ ცნობს ასოებსა და ციფრებს, ეს არის ატიპური განვითარება,“ - თამარ გაგოშიძე

„ორი წლის ასაკში ბავშვი, რომელიც ვერ ლაპარაკობს, თუ ცნობს ასოებსა და ციფრებს, ეს არის ატიპური განვითარება,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებისთვის საინტერესო კითხვებს უპასუხა და ბავშვის განვითარების ტრაექტორიებზე ისაუბრა:

„მშობლებს ხშირად აქვთ კითხვები: რა არის ტიპური განვითარება? რა არის ატიპური განვითარება? რა არის განვითარების დაყოვნება? რითი განსხვავდება ისინი ერთმანეთისგან? მოკლედ რომ ვისაუბროთ, მაგალითს მოვიყვან. როდესაც სახლს ვაშენებთ, მისი აშენება გარკვეული თანმიმდევრობით ხდება. ვცდილობთ, რომ კარგად გავაკეთოთ ფუნდამენტი, იმიტომ, რომ ფუნდამენტის გარეშე სახლი დაინგრევა. შემდეგ ამოგვყავს სართულები. მშენებლობას აქვს თავისი წესი. ბავშვის განვითარებაც ასეთია. ჯერ იყრება ფუნდამენტი.​ ეს არის მისი შეგრძნებები და მოძრაობები. ის გარემოს ასე შეიმეცნებს.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ტიპური განვითარების დროს პროცესები თანმიმდევრულია:

„მხოლოდ ამ ფუნდამენტის შემდეგ ბავშვი სახელს არქმევს იმას, რასაც ხელი მოჰკიდა, რაც გააგორა, რაც ჩაკბიჩა. ელემენტარული პროცესები ყალიბდება და ამის მერე ყალიბდება ენობრივი პროცესები. ჩვეულებრივი ტიპური განვითარება ასეთი თანმიმდევრობით არის. მას მერე, რაც ბავშვი ენას ითვისებს, მას უკვე ესმის მითითებები, უყალიბდება ნებელობა, იწყებს ასოების და ციფრების გარჩევას. ასეთი თანმიმდევრობით ყალიბდება ბავშვის ფსიქიკური განვითარება.“

თამარ გაგოშიძემ აღნიშნა, რომ ზოგადი კანონზომიერების პროცესში გარკვეული შეფერხება განვითარების დაყოვნებაზე მიგვანიშნებს:

​შეიძლება ზოგადი კანონზომიერების პროცესში რაღაც აირიოს. ეს არევა შეიძლება იყოს განსხვავებული. შეიძლება ისე მოხდეს, რომ ფუნდამენტი კარგად ვერ ჩაიყაროს. ასეთი ტიპის განვითარების დროს ხდება რაღაც პროცესების დაყოვნება, ვერ ეტევა პროცესები დროში. თუ ბავშვმა დროზე არ გაიარა, ხელი არ მოჰკიდა დროზე და კარგად ვერ შეიმეცნა საგნები შეგრძნებებით, სახელის დარქმევაც გვიან იქნება. ამას ვუწოდებთ ჩვენ გარკვეული სფეროს განვითარების დაყოვნებას. არის ისეც, რომ ყველა სფეროში ხდება ასეთი დაყოვნება. ამას გლობალურ დაყოვნებას ვუწოდებთ.“

„არის განვითარების ფორმა, როდესაც რაღაც სართულები სწრაფად შენდება. ფუნდამენტი ჩაყრილია და უცბად მესამე სართული შენდება, პირველი-ორი არ არის. ეს მესამე სართული ცაშია გამოკიდებული და მალევე ჩამოინგრევა, ცხადია. ამას ჩვენ ვუწოდებთ ატიპურ განვითარებას. აღმოჩნდება, რომ ორი წლის ასაკში ბავშვი, რომელიც ვერ ლაპარაკობს, ცნობს ასოებს და ციფრებს, როდესაც არ უნდა ცნობდეს ამ ასაკში. ეს არ არის ტიპური განვითარება. აუტიზმის სპექტრის აშლილობების შემთხვევაში გვაქვს შემთხვევები, როდესაც რაღაც უნარები ძალიან სწრაფად განვითარდა და რაღაცები არ ვითარდება,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო: ​თამარ გაგოშიძის ნეიროფსიქოლოგიის ცენტრი

წაიკითხეთ სრულად