Baby Bag

„ბავშვი ინიციატივას რომ გამოიჩენს, „შენ ეს არ შეგიძლია, ეს არ მომწონს, არ ვარგა,“ არ შეიძლება ამ დროს ამის თქმა,“ - ფსიქოლოგი ნანა ჩაჩუა

„ბავშვი ინიციატივას რომ გამოიჩენს, „შენ ეს არ შეგიძლია, ეს არ მომწონს, არ ვარგა,“ არ შეიძლება ამ დროს ამის თქმა,“ - ფსიქოლოგი ნანა ჩაჩუა

ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ სტაბილური თვითშეფასების ჩამოყალიბების მნიშვნელობაზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:

„როდესაც ჩვენ თვითშეფასების შესახებ ვსაუბრობთ, უნდა ვთქვათ, რომ თვითშეფასება თუ სტაბილურია, ეს არის მნიშვნელოვანი. ამ შემთხვევაში თვითშეფასება არ არის დამოკიდებული გარე ფაქტორებზე. როდესაც ჩემი შესაძლებლობების შესახებ თვითონვე გამაჩნია ცოდნა და მის მიმართ დამოკიდებულება არ მიქმნის პრობლემას. ადამიანის თვითშეფასება, რა თქმა უნდა, ოდნავ მეტი უნდა იყოს, რომ სტიმული იყოს, რათა კიდევ უფრო მაღლა წარვმართო ჩემი შესაძლებლობების განვითარება.“

ნანა ჩაჩუას თქმით, მშობლებმა ბავშვის თვითშეფასებაზე ზრუნვა დაბადებიდან უნდა დაიწყონ:

„ბავშვის თვითშეფასებაზე ზრუნვა დაბადებიდანვე უნდა დავიწყოთ. ამ დამოკიდებულებით უნდა ვზრდიდეთ ჩვენს შვილებს. 10-11 წლამდე ბავშვი გადის კლიშეს ეტაპს. ის შეფასებებს იღებს მშობლებისგან, ოჯახის წევრებისგან. როდესაც ეს შეფასებები ადეკვატურია, ბავშვს ეუბნებიან: „რა კარგად შეგიძლია, ყოჩაღ! შენ ამას შეძლებ!“ რაღაც თუ ვერ გამოსდის: „არაუშავს, რთულია, შენ შეძლებ ამას. დაგეხმარები!“ ასეთი თანადგომა ბავშვთან მიმართებაში მის თვითშეფასებას მაღლა აწევს. 2-3 წლის ასაკში ბავშვი რომ ცდილობს კოვზს ხელი მოჰკიდოს, ჩამოეთხვრება კიდეც საჭმელი, თუ დაეხმარები ამ დროს, ავტონომიურობის ეტაპი წარმატებულად გადაივლის. ეს არის თვითშეფასების ერთ-ერთი ძირითადი და მნიშვნელოვანი ეტაპი.“

„3-6 წლამდე ინიციატივის ეტაპი დგება. ბავშვი ინიციატივას რომ გამოიჩენს, „შენ ეს არ შეგიძლია, ეს არ მომწონს, არ ვარგა,“ არ შეიძლება ამ დროს ამის თქმა. მერე ბავშვმა უნდა გადააჭარბოს, გაზარდოს თავისი თვითშეფასება ან პირიქით, დაკნინდეს და აბსოლუტურად დაირცხვინოს. 6-12 წლამდე ასაკის ბავშვებთან არის შრომისმოყვარეობა, ისინი სკოლაში იწყებენ სიარულს, თვითორგანიზებას ეყრება საფუძველი. ბავშვს უნდა ვასწავლოთ, რომ წინა დღით სასკოლოდ მოამზადოს ყველაფერი, ჩასაცმელი, სასწავალო ნივთები, გაკვეთილები, თადარიგი დაიჭიროს მეორე დღისთვის. თუ ამას ვერ მოვახერხებთ, რომ ბავშვს ეს ვასწავლოთ, მას არასრულფასოვნების კომპლექსები და განცდები ჩამოუყალიბდება,“- აღნიშნულ საკითხზე ნანა ჩაჩუამ რადიო „იმედის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო:​ რადიო „იმედი“

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ ავუხსნათ ბავშვს, რომ შეიძლება წააგოს, მაგრამ არ უნდა გაღიზიანდეს?

როგორ ავუხსნათ ბავშვს, რომ შეიძლება წააგოს, მაგრამ არ უნდა გაღიზიანდეს?
როგორ ავუხსნათ ბავშვს, რომ შეიძლება წააგოს, მაგრამ არ უნდა გაღიზიანდეს? - ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, ფსიქოლოგი სოფო მელაძე.
- როგორ ავუხსნათ ბავშვს, რომ ხანდახან შეიძლება წააგოს და არ უნდა გაღიზიანდეს?
- პირველ რიგში, გაღიზიანებას წაგების დროს ხელს ძალიან უწყობს ოჯახური გარემო. თუ ბავშვის მშობლები ზედმეტად მომთხოვნები და კრიტიკულები არიან, მაგალითად, წადი, ახლა ითამაშე და მოიგე, არ წააგო, იცოდე - ამ მესიჯით ბავშვი აუცილებლად ეცდება ყველანაირი გზით მოგებას და წაგების შემთხვევაში ძალიან გაღიზიანდება.
მნიშვნელოვანია, მიუხედავად გაღიზიანებისა, ბავშვი არ მოვარიდოთ მსგავს სიტუაციებს, პირიქით, ვიმუშავოთ ამის გამოსწორებაზე, რომ უფრო ნაკლებად ემოციურად აღიქვას წაგება. არ ავუკრძალოთ ემოციების გამოხატვა, რადგან აქვს უფლება, იყოს მოწყენილი და გაბრაზებული როცა წააგებს, მაგრამ არა თვითდამაზიანებელი ან სხვისი დამაზიანებელი ქცევითი გამოხატულებით. აქ მნიშვნელოვანია დროც, ეს პროცესი არ უნდა გაგრძელდეს წაგებიდან 1-2 საათის შემდეგაც. შეიძლება ახსოვდეს, მაგრამ ემოციური ფორმა ნელ-ნელა უნდა დასტაბილურდეს.
როგორ ავუხსნათ წაგება? ალბათ, მოდელირებით. ხშირად დედამაც წააგოს, მამამაც, ოჯახის სხვადასხვა წევრმა და ეს სოციალურად მისაღები ფორმით გამოხატონ ფრაზით - „არაუშავს, სხვა დროს იქნებ მოვიგო, კიდევ მექნება თამაშის შანსი.“
ასევე მნიშვნელოვანია, რომ წაგების მომენტში, როცა პირველი ემოციური ფონი გადაივლის, მიმართოთ ბავშვს და პროცესზე გაუმახვილოთ ყურადღება და არა შედეგზე - „დღეს რა კარგი თამაში იყო არა?“ „როგორ ვიცინეთ, როგორ ვიმხიარულეთ, მამას რომ ფეხი გაუცურდა გახსოვს?“ გაუმახვილეთ ყურადღება საინტერესო და სასაცილო დეტალებზე, უთხარით გარკვეული მოქმედება რა კარგად გააკეთა - „მაინც რა მაგარი გოლი იყო წეღან, რა ძლიერი ხარ!“
საითაც მივმართავთ ბავშვის ყურადღებას, მასზე გაამახვილებს. ვასწავლოთ აქედანვე პროცესით ტკბობა.
- გარდა მხარდაჭერისა, რა ქცევა შეგვიძლია შევთავაზოთ?
- „ერთად კეთება“. წარმოიდგინეთ, როცა არ გრძნობთ თავს კარგად და რაღაც არ გამოგდით, როგორი სასიამოვნო მოსასმენია, როცა ვინმე დახმარებას გთავაზობს და ცდილობს გაგაკეთებინოს უკეთესად. ჩვენ შეგვიძლია დავპირდეთ, რომ ერთად გავაკეთებთ ამას, სანამ უკეთესი შედეგი არ ექნება და დავეხმარებით.
გამოიყენეთ საინტერესო ფილმები და ანიმაციები, სადაც ნაჩვენებია, რომ მთავარი გმირებიც მარცხდებიან ზოგჯერ, წიგნის პერსონაჟებიც, მაგრამ ისინი არ ნერვიულობენ ბევრს, სხვა დროს ისინი მოიგებენ.
- თუ მას არ ვუბიძგებთ გააცნობიეროს წაგება, რა უარყოფითი შედეგი შეიძლება გამოიღოს ამან მომავალში?
- პირველ რიგში, გაუჭირდება მომავალში ჯანსაღი თვითშეფასების შენარჩუნება, ძალიან თვითკრიტიკული იქნება, შესაძლოა თავი აარიდოს ყველანაირ საინტერესო გამოწვევას იმის შიშით, რომ არ წააგოს. შესაძლოა გაუჭირდეს ურთიერთობების დამყარება, რადგან ის ორიენტირებულია მხოლოდ საკუთარ გამარჯვებაზე და ნაკლებად გუნდურია. როცა ჩვენ ვსწავლობთ დამარცხებას, მეტად ემპათურებიც ვხდებით იმ ადამიანების მიმართ, რომლებიც სხვა დროს წააგებენ. 
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად