Baby Bag

„ჰუმანური პედაგოგიკა არანაირად არ არის დაუსჯელობის, „რაც გინდა ქენის“ და „თავზე დამაჯექის“ პედაგოგიკა,“ - პაატა ამონაშვილი

„ჰუმანური პედაგოგიკა არანაირად არ არის დაუსჯელობის, „რაც გინდა ქენის“ და „თავზე დამაჯექის“ პედაგოგიკა,“ - პაატა ამონაშვილი

ფსიქოლოგმა პაატა ამონაშვილმა ჰუმანურ პედაგოგიკაში დასჯის მეთოდებზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რეკომენდაციები მისცა:

„ჰუმანური პედაგოგიკა არანაირად არ არის დაუსჯელობის, „რაც გინდა ქენის“ და „თავზე დამაჯექის“ პედაგოგიკა. ჰუმანური პედაგოგიკა არ გულისხმობს, რომ თავდაყირა იარე და მე მოგეფერები. ჰუმანურ პედაგოგიკაში, რა თქმა უნდა, არის დასჯა, მაგრამ ის ძირეულად განსხვავდება ავტორიტარული პედაგოგიკის დასჯისგან. მბრძანებლურ პედაგოგიკაში დასჯაში აქვს გარეგნული სახე, მაგალითად, „წადი კუთხეში,“- თავისუფლება მოვაკელით. თუ წამოარტყამს ვინმე ბავშვს, მაშინ ფიზიკური შეურაცხყოფაც მიაყენეს. ჰუმანურ პედაგოგიკაში დასჯას აქვს სინდისის გახსნის ხასიათი. აქ ისეთი ფორმაა დასჯის, როდესაც ბავშვში იხსნება სინდისი. ის თვითონ გრძნობს ხოლმე თავის დანაშაულს. ის თვითონ წუხს ჩადენილის გამო. გარეგნულად შეიძლება საყვედური არავინ არ უთხრას.

ერთხელ მე სახლიდან დაუკითხავად რაღაც ფული ავიღე, იმიტომ, რომ შატალოზე მივდიოდით. 5 მანეთი მოვიპარე. იმ ფულით ნახევარმა კლასმა ვისეირნეთ. ყველა დავპატიჟე კარუსელებზე, ნაყინებზე. სახლში რომ მოვედი, რა თქმა უნდა, დაინახეს, რომ ჩემი აღებული იყო ეს ფული, მაგრამ არც შემარცხვინეს, არც თავში ჩამარტყეს. უბრალოდ საღამოს დედაჩემმა თქვა, დილით რძეზე ვარ წასასვლელი და შენ ხომ არ წახვალო? მე ვუთხარი, წავალ-თქო. მან მითხრა, მაშინ იქ გუშინ დადებული 5 მანეთი დევს და ის აიღეო. აქ დაიწყო ჩემი ტანჯვა. ის 5 მანეთი უკვე დახარჯული მქონდა. მე ვუთხარი, რომ აღარ იდო იქ ფული, მაგრამ არ ვთქვი, რომ მე ავიღე. არავინ არ შემარცხვინა მაინც. ყველამ ერთხმად დაიწყო იმ 5 მანეთის ძებნა. ეძებდნენ უჯრებში და ყველგან. უსინდისოდ მეც ვეძებდი მათთან ერთად, ვითომც არაფერი. ძებნისას შინაგანად ძალიან ვიტანჯებოდი. მოგვიანებით ამ ვითარებას რომ ვაანალიზებდი, ვფიქრობდი, რა იქნებოდა, რომ დავესაჯე სიტყვიერად, გაველანძღე. ბავშვი როდესაც ასე ისჯება, ცხადია, იწყებს თავის მართლებას. არავინ არაფერი მითხრა და ვის შევეწინააღმდეგებოდი? ერთადერთი სინდისი იღვიძებს და სინდისს ხომ ვერ დაემალები? ბოლოს დედაჩემმა თქვა, არაუშავს, მეორე 5 მანეთიც მაქვს, დაანებეთ თავი, ქარის მოტანილს ქარი წაიღებს, ქვიშაა ეგ ფული, სხვა არაფერიო და დადო მეორე 5 მანეთი, ეს აიღეო. იმის მერე ფული რომ დევს, ხელი აღარ გამირბის. ეს არის დასჯის ფორმა. საუკეთესო დასჯა არის დასჯა ბრჭყალებში. დასჯის საუკეთესო ფორმა არის, როდესაც ბრძენი აღმზრდელი კარგ განსჯას ჩაუდებს თავის აღსაზრდელს."

წყარო: ​„ამონაშვილის აკადემია“

შეიძლება დაინტერესდეთ

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

,,თავდაპირველად, როდესაც რაიმე ქცევაზე გვაქვს საუბარი მნიშვნელოვანია განვმარტოთ, თუ რა არის ქცევა. ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. ასევე, უნდა გავუსვათ ხაზი, თუ რა არის და რა აღიქმება რთულ ქცევად, რომელთა რიგსაც თქვენს მიერ დასმულ შეკითხვაში მოყვანილი ქცევაც მიეკუთვნება. ამერიკის ფსიქიატრთა ასოციაციის განმარტებით რთული ქცევა არის: ,,ქცევა რომელიც საშიშია ან ხელს უშლის ადამიანს სკოლამდელ, საგანმანათლებლო ან ზრდასრულთა მომსახურების სერვისებში მონაწილეობას და ხშირად საჭიროებს სპეციალური ინტერვენციების შემუშავებას და გამოყენებას.“ აბსოლუტურად ყველა ქცევას აქვს მიზანი, ფუნქცია. აღვნიშნავ იმასაც, რომ ერთი და იგივე ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს სხვადასხვა მიზანი, ფუნქცია. ქცევის წინაპირობები შეიძლება იყოს: იმედგაცრუება, ტკივილი, წყენა, შიში, სენსორული დეზინტეგრაცია, შფოთვა, დაღლა, შიმშილი, კომუნიკაციის სირთულე და ა.შ. “

- როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამასთან მიმართებით სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

აღნიშნული ქცევის მიზეზი და ფუნქციაც შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ შესაძლოა იყოს სხვადასხვა, მაგალითად, გარემო პირობები (სიცხე, ფიზიკური დისკომფორტი) ყურადღების მიპყრობის სურვილი, არასასურველი აქტივობისგან გაქცევის მცდელობა, სექსუალური ქცევა (გახდა მასტურბაციის მიზნით) სენსორული დეზინტეგრაცია და ა.შ.

- როგორ უნდა მიუდგეს მშობელი?

- ქცევის მართვა არ არის: ყვირილი, მუქარა, სიმკაცრე ან ყველაფრის შესრულება. აღნიშნულ შემთხვევაში უნდა განისაზღვროს თუ რა არის ქცევის ფუნქცია, ასეთ დროს უნდა შეგროვდეს მონაცემი, რომელსაც ჩვენ ქცევითი თერაპევტები ABC მოდელს ვეძახით. ABC ანუ (Antecedent-Behavior-Consequence) წინაპირობა, ქცევა, შედეგი. აქედან გამომდინარე, უნდა განისაზღვროს ქცევის მიზანი, ფუნქცია და შესაბამისად განხორციელდეს მუშაობა. განვიხილოთ რამოდენიმე მაგალითი, თუკი ჩანაწერის მონაცემებით გამოვლინდა რომ მიზეზი არის სენსორული დეზინტეგრაცია (არ მოსწონს, ვერ ეგუება ტანსაცმლის სტრუქტურას) მაშინ ბავშვი უნდა შეაფასოს სენსორულმა თერაპევტმა, თუ საჭიროება მოითხოვს უნდა დაიწყოს მუშაობა ან მისცეს მშობელს რეკომენდაცია. თუკი მიზეზად გამოვლინდება ყურადღების მიპყრობა, მაგალითად, გაიხადა ტანსაცმელი და ყველა მას უყურებს, ზოგი იცინის, ზოგს უკვირს. მასწავლებელის და მომვლელის ყურადღებაც მისკენაა მიპყრობილი, როცა მანამდე ასეთ ინტერესს მის მიმართ არავინ იჩენდა, (წინაპირობა: ყურადღების მიქცევის სურვილი, ყურადღების ცენტრში ყოფნა. ქცევა: გახდა. შედეგი: მიიქცია ყურადღება, ანუ ქცევამ შედეგი გამოიღო, განმტკიცდადა განმტკიცებული ქცევის მომავალში ხშირად გამოვლენის ალბათობა ძალიან დიდია). განვმეორდები და ვიტყვი რომ გახდის ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს ბევრი სხვადასხვა ფუნქცია, მიზანი. რამდენი ინდივიდიცაა იმდენნაირი და განსხვავებული მიზეზი არსებობს, რადგან ყველას გააჩნია ინდივიდუაური მახასიათებლები. ასეთ დროს, სპეციალისტის დაგეგმარებით უნდა გაკეთდეს ჩანაწერები, ქცევითი თერაპევტის რეკომენდაციით დაიგეგმოს სტრატეგია და დაიწყოს ქცევის ჩაქრობაზე მუშაობა. გაეცნოს მშობელს, ასევე ბაღის ან სკოლის პერსონალს, რომ ქცევის გამოვლენის შემთხვევაში ყველამ ერთნაირი მიდგომა იქონიონ. როდესაც ქცევა არ განმტკიცდება, ასე ვთქვათ არ წახალისდება ნელ-ნელა იკლებს და საბოლოოდ კი საერთოდ გაქრება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად