Baby Bag

8 ფრაზა, რომელიც მშობლებმა თავიანთი ლექსიკონიდან უნდა ამოიღონ

8 ფრაზა, რომელიც მშობლებმა თავიანთი ლექსიკონიდან უნდა ამოიღონ

დაუფიქრებლად ნათქვამი სიტყვები არამხოლოდ პატარებს, დიდებსაც ხშირად უდიდეს ტკივილს აყენებს. ბავშვები ცხოვრების შეცნობას იწყებენ, მათ სამყაროზე წარმოდგენები უყალიბდებათ. მათთან საუბრისას მშობლებს განსაკუთრებული სიფრთხილე მართებთ. ჩვენს სტატიაში იმ 8 დამაზიანებელ ფრაზას გაგაცნობთ, რომელიც მშობლებმა ლექსიკონიდან უნდა ამოიღონ.

1. შენი არ მჯერა!

ბავშვთან გახსნილი ურთიერთობის ჩამოყალიბება ყველა მშობლისთვის მნიშვნელოვანია. თუ გსურთ, რომ შვილი გენდობოდეთ და მისი პრობლემების საქმის კურსში იყოთ, არასდროს უთხრათ მას, რომ ის მატყუარაა და მისი არ გჯერათ. ეს თქვენსა და ბავშვს შორის ურთიერთობას უდიდეს ზიანს მიაყენებს და ბავშვი თქვენ მიმართ ნდობას დაკარგავს.

2. სახლიდან მივდივარ და არასდროს დავბრუნდები!

მუქარა კომუნიკაციის ნეგატიური ფორმაა. თუ ბავშვი ურჩობს და ცუდად იქცევა, ის უკვე სტრესულ მდგომარეობაშია. თუ მას დაემუქრებით, რომ სახლიდან წახვალთ და ვეღარ გნახავთ, ეს კიდევ უფრო დასტრესავს ბავშვს და ის უსაფრთხოების განცდასაც დაკარგავს. თუ შვილთან კამათი მწვავდება და გრძნობთ, რომ ნეგატიური ფრაზების წარმოთქმის სურვილი გიჩნდებათ, სჯობს, გაჩუმდეთ და შვილსაც დამშვიდებისკენ მოუწოდოთ. საუბარი კი სხვა დროისთვის გადადეთ.

3. არასდროს შეიცვლები!

სიტყვები „ყოველთვის“ ან „არასდროს“ თქვენი ლექსიკონიდან ამოიღეთ. მსგავსი სიტყვით დაწყებული ფრაზა ბავშვს უიმედო მდგომარეობაში აგდებს. „ყოველთვის გეშლება!“ „არასდროს შეიცვლები!“ - ბავშვს ნეგატიურ ფსიქოლოგიურ ჩარჩოს უყალიბებს. ის პასიურდება და ბედს ეგუება.

4. იმიტომ, რომ მე ასე ვამბობ!

მშობელი ამ ფრაზით ბავშვს აგრძნობინებს, რომ მისი აზრები და სურვილები უმნიშვნელოა. ბავშვი ვერც ვითარებაში ერკვევა და ვერ იგებს, რატომ უნდა გააკეთოს ან არ გააკეთოს რაღაც. თუ ბავშვები ეზოში ჩაყვანას გთხოვენ, თქვენ კი ჭურჭელი გაქვთ გასარეცხი, ნაცვლად იმისა, რომ უთხრათ: „ეზოში არ ჩავალთ, იმიტომ, რომ მე ასე ვამბობ,“ უთხარით, რომ ჭურჭელი გაქვთ დასარეცხი, რის გამოც ვერ ახერხებთ ეზოში მათ ჩაყვანას.

5. თვითონ უნდა იცოდე!

ბავშვისთვის „სულელის“ წოდება მისი უპატივცემულობა და დამცირებაა. როდესაც მის კითხვას დაცინვით პასუხობთ და უმტკიცებთ, რომ მან პასუხი თავად უნდა იცოდეს, ეს ბავშვს სასოწარკვეთაში აგდებს. ის თქვენს სიტყვებს მეტისმეტი სერიოზულობით იღებს და თვლის, რომ უფროსებმა ყველაფერი ზუსტად იციან.

6. წვნიანს თუ შეჭამ, დესერტს მიიღებ

ეს ფრაზა ბავშვს არწმუნებს, რომ დესერტი ყველაზე კარგი და სასურველი საკვებია. თუ გსურთ, რომ ბავშვს მავნე კვებითი ჩვევები არ ჩამოუყალიბდეს, დესერტი ჯილდოს სახით არასდროს გამოიყენოთ.

7. დარწმუნებული ხარ, რომ შეგიძლია?

ჰიპერმზრუნველი მშობლები შვილების შესაძლებლობებს ყოველთვის ეჭვით უყურებენ და ნებისმიერი ინიციატივისგან მათ დაცვას ცდილობენ. ამ მიზნით ისინი ხშირად ბავშვებს გარკვეული ნაბიჯების გადადგმას უკრძალავენ. ეს ბავშვის თავდაჯერებულობაზე ძალიან ნეგატიურად აისახება. ბავშვს მომავალში საკუთარ გადაწყვეტილებებზე პასუხისმგებლობის აღება გაუჭირდება.

8. მძულს ჩემი სამსახური

სამსახურში ცუდი დღეები ყველას აქვს. შესაძლოა, სახლში დაბრუნებულმა მეუღლეს შესჩივლოთ, რომ თქვენი სამსახური გძულთ. თქვენმა ფრაზამ, შესაძლოა, ბავშვი დაარწმუნოს, რომ სამსახური საშინელი რამ არის. თუ ბავშვი ამ ფრაზას ხშირად ისმენს, მას მომავალში პროფესიის არჩევა გაუჭირდება.

წყარო: ​brightside.me 

შეიძლება დაინტერესდეთ

ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი?

ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი?
ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ნანა ფაცაცია.

- მშობლების მხრიდან შექებაზე მეტად ბავშვების გაკრიტიკება რამდენად ცუდია მათი ფსიქიკისთვის და უშლის თუ არა ხელს განვითარებაში?

- ზოგადად, ძალიან მნიშვნელოვანია ადეკვატური უკუკავშირი მშობლების მხრიდან ბავშვის ქცევაზე. რა თქმა უნდა, უმჯობესია აქცენტი დადებითზე გაკეთდეს, რათა უფრო მეტად განვამტკიცოთ მოზარდის პოზიტიური ქცევა. თუმცა, თუ ბავშვი იქცევა ისე, რომ მშობელს ან უფროს ადამიანს ეს არ მოსწონს, საჭიროა ფაქიზად მივცეთ უკუკავშირი, რასაც, მოდი, კრიტიკას ნუ დავარქმევთ. ავუხსნათ ბავშვს, რატომ არ არის ესა თუ ის ქცევა მისაღები მშობლისთვის, ანუ შედეგზე უნდა იყოს ორიენტირებული ჩვენი უკუკავშირი. მშობლის მხრიდან ყველაზე მნიშვნელოვანია ადეკვატური უკუკავშირი. ჩვენს რეალობაში ხშირად გვესმის მშობლებისგან, გადატვირთული გრაფიკის გამო, გადაღლილებს აღარ ჰყოფნით ენერგია ახსნისთვის, თუმცა აუცილებელია გამოვნახოთ დრო და რესურსი, რომ ბავშვებს კრიტიკის ნაცვლად, ადეკვატური უკუკავშირი მივცეთ. ის, რაც არ მოგვწონს, კი არ გავუკრიტიკოთ, არამედ ვუთხრათ, რატომ არის საზიანო კონკრეტული ქმედება მათთვის და რა შედეგს მისცემს. ამით არჩევანის წინაშე დავაყენებთ, თავად აირჩიონ ქცევა, რომელიც ნაკლებად საფრთხის შემცველი იქნება.

- თუ პირიქით, მეტად აქებენ და ნაკლებად აძლევენ შენიშვნებს, ხომ არ მოვადუნებთ მათ და დავუკარგავთ მოტივაციას, კრიტიკულად შეხედონ საკუთარ თავს?

- ამ შემთხვევაშიც, როდესაც ვამბობთ მეტად შექებას ან მეტად გაკრიტიკებას, ისევ არაადეკვატურ უკუკავშირთან გვაქვს საქმე. მნიშვნელოვანია, რისთვის ვაქებთ ბავშვს. ხშირად იმისთვის ვაქებთ, რაშიც წვლილი არ მიუძღვის, მაგალითად, სილამაზე. იქ, სადაც იზრდებიან ესმით ფრაზები: „რა კარგი ხარ, პრინცესა“, „რა ლამაზი ხარ“ და ა.შ. როდესაც იზრდებიან და გადადიან მიკროსოციუმიდან მაკროსოციუმში (ბაღი, სკოლა და ა.შ.) იქ უკვე იქმნება პრობლემები, რადგან იგივე უკუკავშირს საზოგადოების მხრიდან ვეღარ ხედავენ, რამაც დიდი ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს მათ თვითშეფასებაზე. ბავშვებს აუცილებელია დადებითი უკუკავშირი მივცეთ რაღაცის კეთებისთვის, ეს იქნება სწავლა თუ სხვა რამ. მეტად ან ზედმეტად შექება არასწორია, ყოველთვის მიზანშეწონილია ჩარჩოში, ზომიერების ფარგლებში ადეკვატური რეაქციები.

- როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი, შექებასა და კრიტიკას შორის?

- მშობლები კვალდაკვალ უნდა მივყვებოდეთ შვილების ქმედებებს. იმას, რაც ჩვენთვის მიუღებელია და მივუთითებთ, ახსნაც უნდა მოჰყვებოდეს, ეს კი მათ შედეგების გაანალიზების საშუალებას მისცემს. მნიშვნელოვანია ფრაზები, რომლებსაც მშობელი იყენებს კომუნიკაციის დროს. თუ ჩვენ მოკლე ფრაზებს ვიყენებთ, მაგალითად, „არ შეიძლება“, ბავშვს კითხვა უჩნდება, რატომ არ შეიძლება, აუცილებელია დასაბუთებულად ავუხსნათ. ასევე სიტყვა „რატომ“, რომელსაც იყენებენ მშობლები. ხშირად ბავშვს უნდა კონკრეტული რამ, თუმცა არ იცის, რატომ უნდა, შესაბამისად, ამაზე პასუხს ვერ გაგვცემს და მეტ გაუგებრობას შეუქმნის ბავშვს. ასე რომ, არსებობს ფრაზები ეფექტური კომუნიკაციისთვის, რაც მშობლებს დაეხმარება დაიჭირონ ოქროს შუალედი. ჩვენ უნდა ვიყოთ ადეკვატური ანარეკლი შვილების ქმედების.

​- რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ ასწავლონ შვილებს იყვნენ თავდაჯერებულები და ამასთანავე არ შეწყვიტონ განვითარებაზე ზრუნვა?

- მნიშვნელოვანია ბავშვს და ზოგადად ნებისმიერი ასაკობრივი ჯგუფის ადამიანს, ჰქონდეს ადეკვატური თვითშეფასება. ჯერ დავიწყოთ იმით, თუ რა არის თვითშეფასება, ვინაიდან თავდაჯერებულობა პირდაპირ კავშირშია ამასთან. თვითშეფასება არის ინდივიდის სუბიექტური წარმოდგენა საკუთარ თავზე, უნარებზე, თვისებებზე. ეს ყალიბდება ზუსტად იმ უკუკავშირებით, რაზეც ზემოთ ვისაუბრეთ, ეს იქნება საკუთარი თავისგან, ოჯახისგან, მეგობრებისგან, თუ ნებისმიერი იმ სოციუმისგან მიღებული უკუკავშირი, სადაც უწევს ყოფნა, ასე ყალიბდება ადამიანის თვითშეფასება. შესაბამისად, ადრეული ასაკიდან უნდა ჩაეყაროს საფუძველი ბავშვის ადეკვატური თვითშეფასების ჩამოყალიბებას მისი ჯანსაღი განვითარებისთვის. ერიქსონის თეორიას გავიხსენებ, სადაც ის გამოყოფს ყველაზე მნიშვნელოვან პერიოდს თვითშეფასების ჩამოყალიბების პროცესში, 18 თვიდან 3 წლამდე. ამ დროს ძალიან დიდი როლი აქვთ მშობლებს. ეს ერთ-ერთი კრიზისის გადალახვის პერიოდია, როდესაც ბავშვი სწავლობს თვითონ კვებას, ჩაცმას, ნაბიჯების გადადგმას. ამ დროს თუ მშობელი იქნება მხარდამჭერი და ბავშვის ნებისმიერი ინიციატივა იქნება სწორად მხარდაჭერილი, ბავშვი სწავლობს თავდაჯერებულობას, საკუთარი ძალების რწმენას, ხოლო კრიზისი ილახება ჯანსაღად. თუ მშობელი ზემზრუნველია, ანუ არ აძლევს საშუალებას თვითონ გააკეთოს რამე, ასეთ დროს პატარას უყალიბდება ეჭვის განცდა საკუთარ თავის და შესაძლებლობების მიმართ. ამით შესაძლოა, საფუძველი ჩაეყაროს დაბალ თვითშეფასებას, რაც თავდაჯერებულობას უშლის ხელს. თუ 3 წლამდე კრიზისი ჯანსაღად გადაილახა, შემდეგი კრიზისის გადალახვა უფრო მარტივი იქნება მოზარდებისთვის, აქ უკვე შემოდის სკოლა, სადაც დიდი როლი აქვთ პედაგოგებს, თანატოლებთან ურთიერთობას.

ასევე მინდა აღვნიშნო, რომ თავდაჯერებულობა ფსიქიკური განვითარების პროცესში ძალიან მნიშვნელოვანია. ადეკვატური თვითშეფასება ეს არის სუიციდის საუკეთესო პრევენცია. თუ მშობლები (ოჯახის წევრები) და სააღმზრდელო დაწესებულებები სწორი უკუკავშირით ხელს შევუწყობთ, შვილები ჩამოყალიბდნენ თავდაჯერებულ პიროვნებებად, ეს მათთვის წარმატების საწინდარი იქნება. თავდაჯერებულობა გულისხმობს მუდმივ სწრაფვას თვითგანვითარებისკენ და თვითრეალიზაციისკენ.

წაიკითხეთ სრულად