„ევროპაში ყველანაირი ემოციის გამოვლენის უფლებას აძლევენ შვილებს მშობლები, შენ მიღებული ხარ ყველანაირად,“- ფსიქოთერაპევტი იანა სალამაშვილი

ხერხემლის დეფორმაციები განსაკუთრებით საყურადღებოა ბავშვთა ასაკში, რომ თავიდან ავირიდოთ გარკვეული რისკები. ხერხემლის ანომალიებს აქვს განვითარების ეტაპები, რომელზე დაკვირვებაც მნიშვნელოვნად შეუწყობს ხელს პრობლემის ადრეულ ეტაპზე გამოვლენას.

ქვეყნის მასშტაბით „ნიუ ჰოსპიტალსის“ ორთოპედიისა და ტრავმატოლოგიის ცენტრი არის თანამედროვე ინფრასტრუქტურის მქონე და დაკომპლექტებულია პროფესიონალებით. „ნიუ ჰოსპტიალსის“ გუნდს ხერხემლის საუკეთესო ქირურგი, ტრისტან ნიშნიანიძე შეუერთდა.

MomsEdu.ge „ნიუ ჰოსპიტალსის“ ტრავმატოლოგ-ორთოპედს, ხერხემლის ქირურგს ტრისტან ნიშნიანიძესეწვია და ბავშვებში ხერხემლის დეფორმაციებთან დაკავშირებით ესაუბრა.

• ხერხემლის რა დეფორმაციები არსებობს ბავშვებში?

ტრისტან ნიშნიანიძე: თავდაპირველად, უნდა ვისაუბროთ ხერხემლის ანატომიაზე. პირდაპირ პროექციაში ხერხემალი უნდა იყოს სწორი, ხოლო როდესაც ხდება მისი გადახრა, საქმე გვაქვს სქოლიოზთან. გვერდით პროექციაში გვაქვს ორი გამრუდება - ლორდოზი (წელის არეში) და კიფოზი (გულმკერდისა და კისრის არეში).

თუ ჩვენ აღგვენიშნება ჰიპერკიფოზი, ესეც დაავადებაა, თუმცა, უნდა გამოვყოთ პოსტულარული კიფოზი და შერმანის დაავადება, რომელიც ძვლოვანი პათოლოგიითაა გამოწვეული, რაც პრობლემას წარმოადგენს.ხერხემლის ნაწილია კისრის სეგმენტიც, სადაც ჩვენ შეიძლება შევხვდეთ ორი ტიპის პრობლემას -კისერმრუდობა, რომელსაც ტორტიკოლის ვეძახით ან „კიპერფეილის“ დაავადება, ასევე, კისრის სეგმენტში არსებული ანომალიებით.

სქოლიოზი არსებობს სინდრომული (ცერებრული დამბლა, ართროგრიპოზი და სხვა), თანდაყოლილი, რომელიც არის სხეულში არსებული მალის პათოლოგიით და მოზარდთა იდიოპათიური, ანუ ხერხემლის მალები არის აბსოლუტურად ჯანსაღი, ხერხემალი მრუდდება და მიზეზი არ ვიცით.

სქოლიოზის სტატისტიკას რაც შეეხება, მოზარდების 4%-ს აქვს. გოგონებში უფრო ხშირია, ვიდრე ბიჭებში.

• რამდენად შესაძლებელია დეფორმაციის ადრეული გამოვლენა და რა ნიშნებით შეიძლება მივხვდეთ, რომ ხერხემლის დეფორმაციასთან გვაქვს საქმე?

ტრისტან ნიშნიანიძე: რასაკვირველია, შესაძლებელია. ჩვენს ქვეყანაში, სამწუხაროდ, სასკოლო სკრინინგი არ გვაქვს, ამიტომმშობელსა და პედიატრზეა ყველაფერი დამოკიდებული.

დეფორმაცია ვლინდება შემდეგი ნიშნებით: მხრების, თეძოს მთების და მენჯის ასიმეტრია. ძალიან მნიშვნელოვანია ადამსის ტესტი, როდესაც ხერხემალს წინ გადახრი და ნახულობ, რომ სრულად სწორი არ არის, ერთი მხარე ამოწეულია, განსაკუთრებით, მარჯვენა - ეს იმის მიმანიშნებელია, რომ სქოლიოზთან გვაქვს საქმე.

• რა რისკები ახლავს თან ხერხემლის დეფორმაციას? რა შეიძლება გამოიწვიოს?

ტრისტან ნიშნიანიძე: ხერხემლის დეფორმაციას განვითარების სამი ეტაპი აქვს: მსუბუქი, საშუალო და მძიმე. როდესაც ვხედავთ ხერხემლის 10 გრადუსამდე გადახრას, ვამბობთ, რომ ეს ასიმეტრიაა და არა დაავადება. 10-დან 25 გრადუსამდე -მსუბუქი სქოლიოზი,25-დან 45-მდე საშუალო სქოლიოზი, ხოლო 45-ზე ზემოთ უკვე მძიმე სქოლიოზი. რისკები შემოდის მძიმე სქოლიოზის შემთხვევაში. პრობლემა იქმნება სასუნთქ ორგანოებზე, გულსისხლძარღვთა სისტემაზე, პაციენტს აღენიშნება ძლიერი წელის ტკივილები და ა.შ.

• როგორ ხდება მკურნალობა?

ტრისტან ნიშნიანიძე: მკურნალობის ორი გზა არსებობს - ოპერაციული და არაოპერაციული. როგორც უკვე ვახსენე, თუ ადამიანს მსუბუქი და საშუალო სქოლიოზი აღენიშნება, ასეთ დროს ვარჯიში, მასაჟებიდა დაკვირვება (6 თვეში ერთხელ რენტგენის გადაღება) საკმარისია. თუ დეფორმაცია მივიდა 25 გრადუსამდე და საცდელი ზონები ისევ ღიაა და აქსელერაციის ფაზაში იმყოფება ბავშვი, მაშინ აუცილებელია კორსეტით მკურნალობა. არსებობს ე.წ. მილივოლკის კორსეტი, ორთეზი უნდა იყოს პლასტმასის და ინდივიდუალური. კორსეტით მკურნალობის დროსხერხემლის დეფორმაციას გავაჩერებთ (აქ არ არის საუბარი გასწორებაზე), მისი ეფექტურობა არის დაახლოებით 70%. არსებობს შემთხვევები, როდესაც კორსეტი არ არის საკმარისი, დეფორმაცია აგრესიულია და 45 გრადუსს თუ გადაცდა, ინიშნება ოპერაცია.

• რა შემთხვევაში ინიშნება ქირურგიული მკურნალობა და ვისთვის არის რეკომენდებული?

ტრისტან ნიშნიანიძე: როგორც ზემოთ აღვნიშნე, ოპერაცია რეკომენდებულია, თუ გადახრა45 გრადუსზე მეტია, თუმცა იმ ასაკობრივ ჯგუფში, როდესაც ბავშვი არის პუბერტატულ პერიოდში და განაგრძობს ზრდას.

• როგორ მიმდინარეობს ქირურგიული ჩარევის შემდგომი რეაბილიტაცია?

ტრისტან ნიშნიანიძე: ქირურგიული ჩარევიდან მეორე დღეს პაციენტი უკვე ფეხზე დგება, მეხუთე დღეს კლინიკიდან ეწერება, სამ კვირაში თავის საქმიანობას უბრუნდება და სრული ადაპტაციური პერიოდი გრძელდება დაახლოებით 6 თვე.

• რა შესაძლებლობებია „ნიუ-ჰოსპიტალსში“?

ტრისტან ნიშნიანიძე: „ნიუ ჰოსპიტალსში“ არის ექიმების, პედიატრების, ანესთეზიოლოგების, პოსტოპერაციული მოვლისა და მართვის მულტიდისციპლინარული ჯგუფი. ოპერაცია ხორციელდება ნეირომონიტორინგის კონტროლის ქვეშ, რაც ნევროლოგიურ გართულებებს პრაქტიკულად გამორიცხავს. საოპერაციო ბლოკი აღჭურვილია ყველა იმ ტექნიკური ბაზით, რომელიც საჭიროა ოპერაციის ჩასატარებლად.

R.