Baby Bag

„მშობლების მთავარი შეცდომა არის, რომ ბავშვის მეცადინეობას პირდაპირ იწყებენ ყველაზე რთული ნაწილით,“- ბავშვთა ნევროლოგი თამარ ედიბერიძე

ბავშვთა ნევროლოგმა თამარ ედიბერიძემ მშობლებს ბავშვის მეცადინეობისას დაშვებული შეცდომების შესახებ საინტერესო ინფორმაცია მიაწოდა:

„ნებისმიერი ინფორმაციის დამახსოვრებისთვის, ნებისმიერ შემთხვევაში მნიშვნელოვანია მოტივაცია და ემოცია. მნიშვნელოვანი კომპონენტია ყურადღების კონცენტრირება. მოტივაცია შეიძლება იყოს ბევრნაირი. სასკოლო ასაკის ბავშვის შემთხვევაში დადებითი ემოცია პრიორიტეტია და გადამწყვეტია. დადებითად მოტივირებული ბავშვი უკეთესად კონცენტრირდება ამ აქტივობაზე. შესაბამისად მას ნაკლები დრო სჭირდება კონკრეტული ინფორმაციის დამახსოვრებისთვის. უარყოფითი ემოციის წილი ნაკლები უნდა იყოს. ძალდატანების კომპონენტი ამ ემოციას აფუჭებს. თუ მხოლოდ იძულებაზეა დამოკიდებული, ბავშვი ვერ აცნობიერებს რატომ, რისთვის, თუ მეცადინეობის პროცესი ცუდ ემოციასთან ასოცირდება, ბუნებრივად იბლოკება რაღაც. გეგონება ტვინი თვითონ ებრძვის, რომ ეს ინფორმაცია არ დაიმახსოვროს.

მნიშვნელოვანია, როგორ არის მოწყობილი სამუშაო გარემო. თუ ჩვენ ცოტა არასწორად ვეხმარებით ბავშვს, ეს პრობლემაა. თუ ჩვენთვისაც ეს ისეთი მომენტია, რომ „ვაიმე, ახლა ამას სამეცადინო აქვს,“ ან მე სამზარეულოში ვარ და გეუბნები: „წადი ახლა შენ იმეცადინე იქ და არ გამოხვიდე, სანამ არ ისწავლი და მერე მოვალ და უნდა ჩამაბარო, არ ვნახო, რომ რამე შეგეშალოს,“ ეს იმდენად სტრესული მომენტია, რომ ბავშვზე პირიქით მოქმედებს. მას ემატება სტრესი, ემატება სტრესის ჰორმონები.

ჩვენ უნდა გავარკვიოთ, როგორია ბავშვის აკადემიური უნარები, ინტელექტუალური შესაძლებლობები რამდენად სრულყოფილია. რამდენად შეუძლია მას მიწოდებული ინფორმაციის გადამუშავება. შეიძლება მიწოდებული ინფორმაციის ტემპი იყოს შესაცვლელი, მოცულობა, ფორმა იყოს შესაცვლელი. მთავარი შეცდომა არის, რომ ბავშვის მეცადინეობას პირდაპირ იწყებენ ყველაზე რთული ნაწილით, რომ დროზე მოვითაოთ. წესით, ეს არ არის სწორი. როგორც კვებაში, გვჭირდება სტარტერი, მთავარი კერძი და მერე დესერტი, მეცადინეობის პროცესსაც სჭირდება უფრო მარტივი, ნაცნობი, უკვე გაშიფრული, დამუშავებული ინფორმაცია. თითქოს გონება გახურდა, უნარები გავარჯიშდა. მერე გადავიდეთ რთულ ნაწილზე და ბოლოსთვის ვიტოვებთ მარტივ, სახალისო ნაწილს,“- მოცემულ საკითხზე თამარ ედიბერიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​„პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ 

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა იწვევს მშობლებში გადამეტებულ შფოთვას და რა ზეგავლენას ახდენს ეს ბავშვზე?

რა იწვევს მშობლებში გადამეტებულ შფოთვას და რა ზეგავლენას ახდენს ეს ბავშვზე?
რა იწვევს მშობლებში გადამეტებულ შფოთვას და რა ზეგავლენას ახდენს ეს ბავშვზე? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, მარი ჯოხარიძე.
- ხშირად მშობლები ზედმეტად ბევრს შფოთავენ ბავშვთან დაკავშირებულ ყველა დეტალზე. ცუდად ხომ არ აისახება ეს პატარას ფსიქიკაზე?
- მშობლებს, განსაკუთრებით კი ახალბედა მშობელებს, რომლებსაც ახალშობილი ჰყავთ სახლში, ხშირად აქვთ შფოთვა, შიში ყველა დეტალის გამო, რომელიც ბავშვს უკავშირდება. ეს შფოთვა ხშირ შემთხვევაში ქრება ან მცირდება, დროსთან ერთად, მშობლები მეტ გამოცდილებას იღებენ და უფრო მარტივად უმკლავდებიან ახალ გამოწვევებს. თუმცა ზოგჯერ ისეც ხდება, რომ მშობლის შფოთვა გრძელდება და თან ახლავს ბავშვის განვითარების ყველა ეტაპს, ყოველდღიურობას.

​ბავშვები აკვირდებიან მშობლების რეაქციებს, თუ მშობელი გამუდმებით შეშფოთებული და შეშინებულია, ბავშვი იფიქრებს, დაადგენს, რომ სხვადასხვა სცენარი, მოვლენა საშიშია, თავადაც მოერიდება ახალი გამოცდილებების მიღებას. ასეთ შემთხვევაში, გენეტიკური რისკ-ფაქტორებისა და დასწავლილი ქცევის კომბინაციით, ბავშვსაც გადაეცემა მშობლის შფოთვა.

​- რა განსხვავებაა ამ კუთხით დედებსა და მამებს შორის? თითქოს დედები უფრო მეტად შფოთავენ და მეტ პასუხისმგებლობას გრძნობენ.

​- რადგან დედები უფრო აქტიურად არიან ჩართულები ბავშვის მოვლასა და აღზრდაში, შესაბამისად, უფრო თვალსაჩინოა ხოლმე დედის შფოთვა, რადგან მას უფრო მეტი გადაწყვეტილების მიღება უწევს ბავშვთან დაკავშირებით. თუმცა მამებიც ხშირად განიცდიან შიშს და შფოთვას, განსაკუთრებით, ახალბედა მამები. ორივე მშობლის შემთხვევაში, შფოთვის რისკი უფრო მაღალია მაშინ, როცა წარსულში ადამიანს ჰქონდა დეპრესია ან შფოთვითი აშლილობა. როდესაც ადამიანს არ აქვს ემოციური და სოციალური მხარდაჭერა, აქვს ფინანსური პრობლემები, მშობიარობამ რთულად ჩაიარა, თუ ბავშვს ჯანმრთელობის პრობლემები აქვს და ა.შ.

​მშობლის შფოთვა შეიძლება უკავშიდებოდეს ნებისმიერ საკითხს, ბავშვის ძილს, ჭამას, მის თანატოლებთან ურთიერთობას. შფოთვა, ჩვეულებრივ, ჩნდება მაშინ, როცა მშობელი ფიქრობს, რომ ვერ ახერხებს საკითხის, პრობლემის მოგვარებას.

​- რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ დაძლიონ ეს პრობლემა?

​- მშობლებს ვურჩევ, უფრო მეტი ისაუბრონ იმ საკითხებზე, რაც აწუხებთ, ისაუბრონ სხვა მშობლებთან, მეგობრებთან, ოჯახის წევრებთან. ინფორმაციის, გამოცდილების გაცვლა მნიშვნელოვანია. ხშირად მშობელი რაღაცას ძალიან განიცდის, ფიქრობს, რომ სერიოზული პრობლემის წინაშე დგას. სხვა მშობლებთან საუბრის დროს და მათი გამოცდილების მოსმენით, აღმოაჩენს ხოლმე, რომ „პრობლემა“ უბრალოდ ასაკობრივია, მისი გადაჭრის მეთოდები კი მრავალფეროვნი და სახალისო.

​საჭიროების შემთხვევაში, რა თქმა უნდა, სპეციალისტს უნდა მიმართონ.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად