Baby Bag

„ბავშვს მოვთხოვოთ იმის შესაბამისად, რაც მას შეუძლია,“ - მზიკო დალაქიშვილის რჩევები მშობლებს

ფსიქოლოგმა მზიკო დალაქიშვილმა მშობლებს ურჩია, შვილების შესაძლებლობებში გაერკვნენ და მათ იმაზე მეტი არ მოთხოვონ, ვიდრე შეუძლიათ:

„პირველ რიგში, ჩვენი შვილების შესაძლებლობები გავარკვიოთ. ბავშვს მოვთხოვოთ იმის შესაბამისად, რაც მას შეუძლია. მასწავლებელი მყავდა მათემატიკის, რომელიც ყოველთვის ძალიან კარგ ნიშანს მიწერდა ხოლმე. ჩემზე ძლიერებიც არსებობდნენ მათემატიკაში. მე რაღაცებს მპატიობდა და სხვებს არ პატიობდა. კი მიხაროდა ეს, მაგრამ თან მიკვირდა. ძალიან ბეჯითი რომ ვიყავი, ხვდებოდა, რომ აღარ შეიძლებოდა იმაზე მეტს რომ ვცდილობდი, ამას ხედავდა. ამას აფასებდა. მან იცოდა, რომ ამის იქით არ შემეძლო. მე რომ გული არ დამწყვეტოდა, ამით მამხნევებდა, რომ მათემატიკაზე უარი არ მეთქვა.

ბავშვმა პასუხისმგებლობა რომ გამოიმუშაოს, მან პირველ რიგში უნდა გაიაზროს, რას აკეთებს, რისთვის აკეთებს, რას ემსახურება ეს ქმედება და არა ის, რომ ეს უნდა ქნა და ის უნდა ქნა! მშობლების მოვალეობაა, რომ ვალდებულებები, „უნდა“ გადავაქციოთ „მე მინდად.“ ეს შესაძლებელია, ნელ-ნელა, მაგრამ შესაძლებელია. მაგალითად, ყოველ დილით მამა ადრე დგება და მიდის სავარჯიშოდ. ბავშვს აინტერესებს, სად მიდის დილით მამა. ის ინტერესდება და ხვდება, რომ ეს კარგია. მამა უხსნის, ელაპარაკება, რატომ არის კარგი დილას ვარჯიში. მერე ბავშვი ფიქრობს, რომ თვითონაც უნდა სცადოს.

არსებობს მამა, რომელიც ბავშვს ეუბნება: „დილას 8 საათზე უნდა ადგე.“ ბავშვი ფიქრობს, რატომ უნდა ადგეს, ეძინება. ბავშვი ვერ იაზრებს, რატომ უნდა ადგეს,“- მოცემულ საკითხზე მზიკო დალაქიშვილმა ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„სხვა შუადღე“

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა თათია მჟავია, კლინიკური ფსიქოლოგი, ქცევის თერაპევტი.

- რა არის თვითშეფასება?

- თვითშეფასება ეს არის დამოკიდებულება საკუთარი თავისადმი, თუ როგორ აღიქვამს ადამიანი საკუთარ შესაძლებლობებსა და უნარებს. თვითშეფასების ჩამოყალიბება ბავშვობის პერიოდიდან იწყება, სწორედ ბავშვის ირგვლივ მყოფი ადამიანები და გარემო განსაზღვრავს, თუ როგორი დამოკიდებულება ექნება პატარას საკუთარი თავისა და შესაძლებლობების მიმართ.

ჯანსაღი სოციალური გარემო და მშობლების სწორი უკუკავშირი განაპირობებს ბავშვისადეკვატური თვითშეფასების ჩამოყალიბებას.
თვითშეფასება შეიძლება იყოს დაბალი, ადეკვატური ან მაღალი. როგორც დაბალი თვითშეფასება, ასევე, მაღალი თვითშეფასებაც არაჯანსაღი დამოკიდებულებაა.

განვითარების პროცესში მნიშვნელოვანია პატარებს სწორად მივაწოდოთ ინფორმაცია, შევაქოთ, პატივი ვცეთ მათ აზრსა და ხაზი გავუსვათ ბავშვის ძლიერ მხარეებს.

- რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას?

- დაბალი თვითშეფასება ყალიბდება მაშინ, როდესაც პატარებს მუდმივად ვაკრიტიკებთ, როდესაც გარშემომყოფებს მათ მიმართ არაადეკვატური მოლოდინები აქვთ. ჯანსაღი თვითშეფასების ფორმირებას ხელს უშლის, როგორც მკაცრი აღზრდის სტილი (ბავშვს მშობელი არ აძლევს საშუალებას დაუშვას შეცდომა და თავად ნახოს გამოსავალი, ასეთ დროს ბავშვი ვერ გამოცდის საკუთარ შესაძლებლობებს), ასევე, ზედმეტად თავისუფალი აღზრდის სტილიც, როდესაც მშობელი ბავშვებს აძლევს უსაზღვრო თავისუფლებას, ბავშვის ქცევას არ ჰყავს მაკონტროლებელი.

როდესაც ბავშვი ფიქრობს რომ არის უნიჭო ან არ არის საკმარისად ლამაზი, ის არავის სჭირდება და ასე შემდეგ, ცხადია ეს წარმოსახვები საკუთარ თავზე, შემდგომში აისახება ბავშვის თვითრეალიზებასა და ხარისხიან ფუნქციონირებაზე.დაბალი თვვითშეფასება და არასრულფასოვნების განცდა ფსიქიკაში მყარად ილექება და მთელი ცხოვრების მანძილზე მოქმედებს ადამიანის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.

- როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირიბავშვთან? რას ურჩევდით მშობლებს ?

ჯანსაღი თვითშეფასების ჩამოყალიბებას ხელს უწყობს მშობლის თანმიმდევრულობა და ბავშვის საქციელის ადეკვატური შეფასება. ბავშვს უნდა ჰქონდეს ერთიანობის განცდა, უნდა გრძნობდეს და სჯეროდეს, რომ მხარს უჭერენ, აღიარებენ მის შესაძლებლობებს, ხოლო ისეთ ქცევებს, რომლებიც მიუღებელია, გარშემომყოფები ერთხმად უნდა უარყოფდნენ.

ბავშვს რომ ადეკვატური თვითშეფასება ჩამოუყალიბდეს, მნიშვნელოვანია, მშობლებმა გაითვალისწინოს შემდეგი რჩევები:

  • არ შეადაროთ თქვენი შვილი სხვა ბავშვებს;
  • ხაზი გაუსვით მათ წარმატებულ ნაბიჯებს და აგრძნობინეთ რომ ამაყობთ მისით;
  • პატივი ეცით თქვენი შვილის პირად სივრცესა და მიეცით საშუალება გარკვეულ სიტუაციებში თავად გააკეთოს არჩევანი;
  • მიეცით ბავშვებს შეცდომის დაშვების საშუალება, ამით ხელს შეუწყობთ თავად იპოვონ მსგავს სიტუაციებში გამოსავალი;
  • როდესაც თქვენს შვილს გააკრიტიკებთ, კრიტიკა მიმართული უნდა იყოს საქციელზე და არა ბავშვის პიროვნებაზე.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური​

წაიკითხეთ სრულად