Baby Bag

„ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გაიზრდება...“ - შალვა ამონაშვილის რეკომენდაციები მშობლებს

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ბავშვებში ტყუილის თქმისკენ მიდრეკილების მიზეზებზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:

„ბევრი მშობელი ჩივის ხოლმე, რომ ბავშვი ტყუის და მართალს არ მეუბნებაო. როდესაც ბავშვი მართალს არ ამბობს, მიზეზი აქვს ამას. მას არ უნდა, რომ დედა ან მამა გააღიზიანოს. მშობლებმა რაღაც აუკრძალეს და იმან გააკეთა. ბავშვმა იცის, თუ გაამხელს, შეიძლება დასაჯონ, გაუწყრნენ. აქედან ორი გამოსავალია. ერთი, რომ ვიცი ბავშვი მატყუებს და ხმას ვიმაღლებ: „როგორ ბედავ, შვილო, ჩემთან ტყუილს?“ ვამხელ ბავშვს, კედელთან მივაყენებ: „განა ეს შენ არ გააკეთე?“ მერე ბავშვი იტყვის სიმართლეს და ატირდება. ამით ჩვენ თითქოს აღზრდა მოვახდინეთ, მაგრამ ეს არ არის აღზრდის წესი. ბავშვმა კი იტირა, მაგრამ წყენა რომ დარჩა გულში?! მან იტირა, მაგრამ ეს ტყუილი არსად წასულა, რადგან ის ელოდება, რომ ხვალაც თუ რაიმე მართალს ეტყვის დედას ან მამას, იგივე მოხდება. ამიტომ ეს ტყუილი რჩება და გადადის ჩვევაში.

ბავშვს და ჩვენც გვაქვს საიდუმლო განცდა ჩვენში. ამას ჰქვია სინდისი. სინდისი თანდაყოლილი განცდაა. სინდისმა ყოველთვის იცის, რა უნდა გავაკეთო და რა არ გავაკეთო. ბავშვმაც იცის, რომ ეს ცუდია და ეს კარგია, მაგრამ ცუდს მიეტანება, იმიტომ, რომ იქ მეტი ხალისია, აქ კი ყველაფერი მწყობრშია. ბავშვს თავი მოვაჩვენოთ, ვითამაშოთ, რომ ვითომ დავიჯერეთ მისი ნათქვამი. ჩემი გამომეტყველება ბავშვს თითქოს არწმუნებს, რომ ეს ასეა. ბავშვი თავის თავში გრძნობს, რომ მე შეცდომაში შემიყვანა. მას სინდისი ნელ-ნელა ქენჯნას დაუწყებს. ის გრძნობს, რომ დედა ან მამა მიხვდა რაღაცას, მაგრამ ის მხილებული არ არის. მხილებული რომ არ არის, გულში იტანჯება ბავშვი. ეს არის დაწყებული სამი წლიდან, ძალიან მცირედ, მაგრამ 6-7 წლის ბავშვი ძალიან განიცდის ტყუილს. ზოგჯერ მოგადგება და გეტყვის: „დედა, მე ტყუილი გითხარი შენ.“ ეს იმიტომ, რომ დედამ არ დასაჯა ბავშვი, მიიღო შვილი ისეთი, როგორიც არის. მაშინ მადლობას ვეტყვით, არაფერიაო, ვეტყვით.

ბევრი იკითხავს: „როგორ? მატყუარა გავზარდო ჩემი შვილი?“ ეს იქნება მაშინ, როდესაც მე არ დავუფასე ბავშვს მართლის თქმა. რაღაც დროს ხომ იქნება ბავშვი მართალი? უნდა გამიკვირდეს, გამიხარდეს. განა ერთხელ ან ორჯერ? სამჯერ, თხუთმეტჯერ... ძილის წინ უნდა ვუთხრა მადლობა: „შვილო, შენ როგორი მართალი ბიჭი ყოფილხარ! რა გოგო მყოლიხარ, ასეთი გამბედავი! ძალიან მახარებ ასეთი ქცევით!“ იმ ერთ გმირობას ისე დავუფასებ ბავშვს, რომ ეს უფრო მეტი იყოს მისთვის, ვიდრე ტყუილის თქმა. ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გამეზრდება.

დასჯის პირობებში ბავშვი უფრო ძლიერი მატყუარა იქნება. რაც უფრო მეტია დასჯა, უფრო მეტად ხელოვნურად უნდა მოგატყუოს. როდესაც ის დაინახავს, რომ მის მიერ ჩადენილ საქციელს სასჯელები არ მოჰყვება, ბავშვს არ დასჭირდება ტყუილი. ტყუილი არ ჩნდება იმ ოჯახში, სადაც მშობლები ბავშვს უგებენ. იქ ბავშვს არ აქვს მიზეზი, რომ მოგვატყუოს ჩვენ. ხომ გაქვს დედის გული? თვითონ მიხვდები, რის გამო რას ამბობს ბავშვი. ის მიზეზი თუ მოუხსენი, აღარ დასჭირდება მას ტყუილი, უბრალოდ იფანტაზიორებს,”- მოცემულ საკითხზე შალვა ამონაშვილმა საქართველოს პირველ არხზე „ტელესკოლის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„ტელესკოლა“

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ეს კლასიკა ბავშვებმა უნდა იცოდნენ. ოჯახმა და სკოლამ ყველაფერი უნდა გააკეთონ იმისთვის, რომ ბავშვები უწიგნურები არ დარჩნენ,“ - მზექალა შანიძე

„ეს კლასიკა ბავშვებმა უნდა იცოდნენ. ოჯახმა და სკოლამ ყველაფერი უნდა გააკეთონ იმისთვის, რომ ბავშვები უწიგნურები არ დარჩნენ,“ - მზექალა შანიძე

ენათმეცნიერმა მზექალა შანიძემ მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა, თუ როგორ უნდა შეაყვარონ ბავშვებს კითხვა:

„მე წიგნის გარეშე ვერ წარმომიდგენია ჩემი ცხოვრება. ​პატარაობიდანვე რომ ვხედავდი წიგნებს კითხულობდნენ, გავხდი წიგნის მკითხველი. საბავშვო ბაღში კითხვა ვიცოდი და იქ ვუკითხავდი სხვებს წიგნებს. ჩუმადაც ვკითხულობდი ხოლმე. მიშლიდნენ, მეუბნებოდნენ, ამდენი კითხვით თვალებს გაიფუჭებო. საბანქვეშ მქონდა წიგნი დამალული, სანამ დედაჩემი არ გადამაძრობდა საბანს, მანამდე ვკითხულობდი.“

მზექალა შანიძის თქმით, კომპიუტერი და ციფრული ტექნოლოგიები წიგნს ვერ ჩაანაცვლებს:

„ამბობენ, რომ დღეს წიგნი აღარ არის საჭირო, იგი შეცვალა კომპიუტერმა. კომპიუტერი და ციფრული ტექნოლოგიები ძალიან მნიშვნელოვანია. უამისოდ თანამედროვე საზოგადოება წარმოუდგენელია. კომპიუტერს თავისი დანიშნულება აქვს და წიგნს თავისი. არსებობს კიდევ ეს პრობლემა: რას ვაწვდით ჩვენ ბავშვებს? პირველ რიგში, ოჯახმა უნდა შეაყვაროს ბავშვებს წიგნების კითხვა. არ შეიძლება იმის თქმა, რომ სკოლაში მიდის ბავშვი და ის ისწავლის. ბავშვმა ბავშვობიდანვე, პატარა ასაკიდანვე უნდა შეიყვაროს ნაბეჭდი სიტყვა.“

„12-13 წლის ბავშვებს ვურჩევდი ჯავახიშვილის „ეშმაკის ქვა“ წაიკითხონ. ეს წიგნი კარგად ასახავს ბრბოს ფსიქოლოგიას. ბრბოს ფსიქოლოგია, რომელმაც კარგ ადამიანს ქვა ააღებინა ხელში და ასროლინა, ჩვენი დროისთვის ძალიან აქტუალური საკითხია. მე რომ წავიკითხე, მაშინვე გულზე მომხვდა ეს და ვიფიქრე, კარგია, რომ ჩვენმა ბავშვებმა ეს იცოდნენ-მეთქი. ის რაც აღიარებულია კლასიკად, ეს კლასიკა ბავშვებმა უნდა იცოდნენ. ​ოჯახმა და სკოლამ ყველაფერი უნდა გააკეთონ იმისთვის, რომ ბავშვები უწიგნურები არ დარჩნენ,“ - აღნიშნულ საკითხზე მზექალა შანიძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დღე“

წაიკითხეთ სრულად