Baby Bag

„ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გაიზრდება...“ - შალვა ამონაშვილის რეკომენდაციები მშობლებს

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ბავშვებში ტყუილის თქმისკენ მიდრეკილების მიზეზებზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:

„ბევრი მშობელი ჩივის ხოლმე, რომ ბავშვი ტყუის და მართალს არ მეუბნებაო. როდესაც ბავშვი მართალს არ ამბობს, მიზეზი აქვს ამას. მას არ უნდა, რომ დედა ან მამა გააღიზიანოს. მშობლებმა რაღაც აუკრძალეს და იმან გააკეთა. ბავშვმა იცის, თუ გაამხელს, შეიძლება დასაჯონ, გაუწყრნენ. აქედან ორი გამოსავალია. ერთი, რომ ვიცი ბავშვი მატყუებს და ხმას ვიმაღლებ: „როგორ ბედავ, შვილო, ჩემთან ტყუილს?“ ვამხელ ბავშვს, კედელთან მივაყენებ: „განა ეს შენ არ გააკეთე?“ მერე ბავშვი იტყვის სიმართლეს და ატირდება. ამით ჩვენ თითქოს აღზრდა მოვახდინეთ, მაგრამ ეს არ არის აღზრდის წესი. ბავშვმა კი იტირა, მაგრამ წყენა რომ დარჩა გულში?! მან იტირა, მაგრამ ეს ტყუილი არსად წასულა, რადგან ის ელოდება, რომ ხვალაც თუ რაიმე მართალს ეტყვის დედას ან მამას, იგივე მოხდება. ამიტომ ეს ტყუილი რჩება და გადადის ჩვევაში.

ბავშვს და ჩვენც გვაქვს საიდუმლო განცდა ჩვენში. ამას ჰქვია სინდისი. სინდისი თანდაყოლილი განცდაა. სინდისმა ყოველთვის იცის, რა უნდა გავაკეთო და რა არ გავაკეთო. ბავშვმაც იცის, რომ ეს ცუდია და ეს კარგია, მაგრამ ცუდს მიეტანება, იმიტომ, რომ იქ მეტი ხალისია, აქ კი ყველაფერი მწყობრშია. ბავშვს თავი მოვაჩვენოთ, ვითამაშოთ, რომ ვითომ დავიჯერეთ მისი ნათქვამი. ჩემი გამომეტყველება ბავშვს თითქოს არწმუნებს, რომ ეს ასეა. ბავშვი თავის თავში გრძნობს, რომ მე შეცდომაში შემიყვანა. მას სინდისი ნელ-ნელა ქენჯნას დაუწყებს. ის გრძნობს, რომ დედა ან მამა მიხვდა რაღაცას, მაგრამ ის მხილებული არ არის. მხილებული რომ არ არის, გულში იტანჯება ბავშვი. ეს არის დაწყებული სამი წლიდან, ძალიან მცირედ, მაგრამ 6-7 წლის ბავშვი ძალიან განიცდის ტყუილს. ზოგჯერ მოგადგება და გეტყვის: „დედა, მე ტყუილი გითხარი შენ.“ ეს იმიტომ, რომ დედამ არ დასაჯა ბავშვი, მიიღო შვილი ისეთი, როგორიც არის. მაშინ მადლობას ვეტყვით, არაფერიაო, ვეტყვით.

ბევრი იკითხავს: „როგორ? მატყუარა გავზარდო ჩემი შვილი?“ ეს იქნება მაშინ, როდესაც მე არ დავუფასე ბავშვს მართლის თქმა. რაღაც დროს ხომ იქნება ბავშვი მართალი? უნდა გამიკვირდეს, გამიხარდეს. განა ერთხელ ან ორჯერ? სამჯერ, თხუთმეტჯერ... ძილის წინ უნდა ვუთხრა მადლობა: „შვილო, შენ როგორი მართალი ბიჭი ყოფილხარ! რა გოგო მყოლიხარ, ასეთი გამბედავი! ძალიან მახარებ ასეთი ქცევით!“ იმ ერთ გმირობას ისე დავუფასებ ბავშვს, რომ ეს უფრო მეტი იყოს მისთვის, ვიდრე ტყუილის თქმა. ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გამეზრდება.

დასჯის პირობებში ბავშვი უფრო ძლიერი მატყუარა იქნება. რაც უფრო მეტია დასჯა, უფრო მეტად ხელოვნურად უნდა მოგატყუოს. როდესაც ის დაინახავს, რომ მის მიერ ჩადენილ საქციელს სასჯელები არ მოჰყვება, ბავშვს არ დასჭირდება ტყუილი. ტყუილი არ ჩნდება იმ ოჯახში, სადაც მშობლები ბავშვს უგებენ. იქ ბავშვს არ აქვს მიზეზი, რომ მოგვატყუოს ჩვენ. ხომ გაქვს დედის გული? თვითონ მიხვდები, რის გამო რას ამბობს ბავშვი. ის მიზეზი თუ მოუხსენი, აღარ დასჭირდება მას ტყუილი, უბრალოდ იფანტაზიორებს,”- მოცემულ საკითხზე შალვა ამონაშვილმა საქართველოს პირველ არხზე „ტელესკოლის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„ტელესკოლა“

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვმა რომ გაგვაბრაზა, მაშინვე ყვირილზე და ჩხუბზე კი არ გადავიდეთ, ჩავრთოთ გონება, გავიხსენოთ, რომ ის ბავშვია,“- ნინო ამონაშვილი

„ბავშვმა რომ გაგვაბრაზა, მაშინვე ყვირილზე და ჩხუბზე კი არ გადავიდეთ, ჩავრთოთ გონება, გავიხსენოთ, რომ ის ბავშვია,“- ნინო ამონაშვილი

ფსიქოლოგმა ნინო ამონაშვილმა ემოციების მართვის მნიშვნელობაზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:

„პირველი ეტაპი, რაც აუცილებლად უნდა გავიაროთ, არის, რომ გავაცნობიეროთ, რა ემოცია გვეუფლება ჩვენ. ბევრია ასეთი ​ადამიანი, რომელიც გაბრაზებულია, შეწუხებულია, მაგრამ არ აღიარებს, რომ მას პრობლემა აქვს. ასეთ ადამიანს ვერც ჩვენ დავეხმარებით და ვერც ის დაეხმარება თავის თავს. პირველ რიგში, ვაღიაროთ, რომ რაღაც გვაწუხებს. როდესაც პირველადი ემოცია გვეუფლება, დავფიქრდეთ, რა ემოციაა ეს.“

ნინო ამონაშვილის თქმით, მშობლებს და ბავშვებს უჭირთ საკუთარ ემოციებზე საუბარი:

„ხშირად, როდესაც მშობლებს და ბავშვებს ვეკითხებით, რა ემოცია ეუფლებათ, უჭირთ დასახელება. ხანდახან ამბობენ, რომ უსამართლობა აწუხებთ. ეს ემოცია არ არის. არ იციან ადამიანებმა ემოციის დასახელება. მეორად ემოციაზე გადასასვლელად მთავარია, რომ გონება ჩავრთოთ. მარტო აღგზნებულ ემოციურ მდგომარეობაში კი არ უნდა ვიყოთ, უკვე გონება დავამატოთ.​ ბავშვმა რომ გაგვაბრაზა, მაშინვე ყვირილზე და ჩხუბზე კი არ გადავიდეთ, ჩავრთოთ გონება, გავიხსენოთ, რომ ის ბავშვია, გავიხსენოთ, რომ გვიყვარს.“

„მეორე ეტაპია უკვე, თუ რას ვაკეთებთ. გავაცნობიერე, რომ გავბრაზდი, მაგრამ ახლა აღარ ვიცი, რა გავაკეთო. ​აქ ბევრი სხვადასხვა მეთოდია და ყველა ადამიანმა თავად უნდა იპოვოს, რომელია მასთან ყველაზე ახლოს. ზოგისთვის შეიძლება ეს იყოს ათამდე დათვლა და ღრმად სუნთქვა. შეიძლება ათამდე დათვლით ისე დავმშვიდდე, მივხვდე, რომ არ მინდა ბავშვთან ჩხუბი. ზოგისთვის მნიშვნელოვანია, რომ განმარტოვდეს, ცალკე ოთახში გავიდეს. ზოგს ძალიან შველის ფიზიკური აქტივობა. ყველას სხვადასხვა მეთოდი აქვს. ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო მეთოდია, რომ გავიღიმოთ, მიმიკები შევიცვალოთ. თუ ცუდ ხასიათზე ვარ და გაბრაზებული ვარ, ძალით გავიღიმებ. გაღიმებამ შეიძლება ძალიან შეცვალოს განწყობა,“ - აღნიშნულ საკითხზე ნინო ამონაშვილმა რადიო ფორტუნას ეთერში ისაუბრა.

წყარო:​ რადიო ფორტუნა

წაიკითხეთ სრულად