Baby Bag

„ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გაიზრდება...“ - შალვა ამონაშვილის რეკომენდაციები მშობლებს

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ბავშვებში ტყუილის თქმისკენ მიდრეკილების მიზეზებზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:

„ბევრი მშობელი ჩივის ხოლმე, რომ ბავშვი ტყუის და მართალს არ მეუბნებაო. როდესაც ბავშვი მართალს არ ამბობს, მიზეზი აქვს ამას. მას არ უნდა, რომ დედა ან მამა გააღიზიანოს. მშობლებმა რაღაც აუკრძალეს და იმან გააკეთა. ბავშვმა იცის, თუ გაამხელს, შეიძლება დასაჯონ, გაუწყრნენ. აქედან ორი გამოსავალია. ერთი, რომ ვიცი ბავშვი მატყუებს და ხმას ვიმაღლებ: „როგორ ბედავ, შვილო, ჩემთან ტყუილს?“ ვამხელ ბავშვს, კედელთან მივაყენებ: „განა ეს შენ არ გააკეთე?“ მერე ბავშვი იტყვის სიმართლეს და ატირდება. ამით ჩვენ თითქოს აღზრდა მოვახდინეთ, მაგრამ ეს არ არის აღზრდის წესი. ბავშვმა კი იტირა, მაგრამ წყენა რომ დარჩა გულში?! მან იტირა, მაგრამ ეს ტყუილი არსად წასულა, რადგან ის ელოდება, რომ ხვალაც თუ რაიმე მართალს ეტყვის დედას ან მამას, იგივე მოხდება. ამიტომ ეს ტყუილი რჩება და გადადის ჩვევაში.

ბავშვს და ჩვენც გვაქვს საიდუმლო განცდა ჩვენში. ამას ჰქვია სინდისი. სინდისი თანდაყოლილი განცდაა. სინდისმა ყოველთვის იცის, რა უნდა გავაკეთო და რა არ გავაკეთო. ბავშვმაც იცის, რომ ეს ცუდია და ეს კარგია, მაგრამ ცუდს მიეტანება, იმიტომ, რომ იქ მეტი ხალისია, აქ კი ყველაფერი მწყობრშია. ბავშვს თავი მოვაჩვენოთ, ვითამაშოთ, რომ ვითომ დავიჯერეთ მისი ნათქვამი. ჩემი გამომეტყველება ბავშვს თითქოს არწმუნებს, რომ ეს ასეა. ბავშვი თავის თავში გრძნობს, რომ მე შეცდომაში შემიყვანა. მას სინდისი ნელ-ნელა ქენჯნას დაუწყებს. ის გრძნობს, რომ დედა ან მამა მიხვდა რაღაცას, მაგრამ ის მხილებული არ არის. მხილებული რომ არ არის, გულში იტანჯება ბავშვი. ეს არის დაწყებული სამი წლიდან, ძალიან მცირედ, მაგრამ 6-7 წლის ბავშვი ძალიან განიცდის ტყუილს. ზოგჯერ მოგადგება და გეტყვის: „დედა, მე ტყუილი გითხარი შენ.“ ეს იმიტომ, რომ დედამ არ დასაჯა ბავშვი, მიიღო შვილი ისეთი, როგორიც არის. მაშინ მადლობას ვეტყვით, არაფერიაო, ვეტყვით.

ბევრი იკითხავს: „როგორ? მატყუარა გავზარდო ჩემი შვილი?“ ეს იქნება მაშინ, როდესაც მე არ დავუფასე ბავშვს მართლის თქმა. რაღაც დროს ხომ იქნება ბავშვი მართალი? უნდა გამიკვირდეს, გამიხარდეს. განა ერთხელ ან ორჯერ? სამჯერ, თხუთმეტჯერ... ძილის წინ უნდა ვუთხრა მადლობა: „შვილო, შენ როგორი მართალი ბიჭი ყოფილხარ! რა გოგო მყოლიხარ, ასეთი გამბედავი! ძალიან მახარებ ასეთი ქცევით!“ იმ ერთ გმირობას ისე დავუფასებ ბავშვს, რომ ეს უფრო მეტი იყოს მისთვის, ვიდრე ტყუილის თქმა. ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გამეზრდება.

დასჯის პირობებში ბავშვი უფრო ძლიერი მატყუარა იქნება. რაც უფრო მეტია დასჯა, უფრო მეტად ხელოვნურად უნდა მოგატყუოს. როდესაც ის დაინახავს, რომ მის მიერ ჩადენილ საქციელს სასჯელები არ მოჰყვება, ბავშვს არ დასჭირდება ტყუილი. ტყუილი არ ჩნდება იმ ოჯახში, სადაც მშობლები ბავშვს უგებენ. იქ ბავშვს არ აქვს მიზეზი, რომ მოგვატყუოს ჩვენ. ხომ გაქვს დედის გული? თვითონ მიხვდები, რის გამო რას ამბობს ბავშვი. ის მიზეზი თუ მოუხსენი, აღარ დასჭირდება მას ტყუილი, უბრალოდ იფანტაზიორებს,”- მოცემულ საკითხზე შალვა ამონაშვილმა საქართველოს პირველ არხზე „ტელესკოლის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„ტელესკოლა“

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,ერთადერთი უალტერნატივო არის მასთან მეგობრობა" - როგორ მოვიქცეთ თინეიჯერ შვილთან ურთიერთობისას

,,ერთადერთი უალტერნატივო არის მასთან მეგობრობა" - როგორ მოვიქცეთ თინეიჯერ შვილთან ურთიერთობისას

როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი თინეიჯერ შვილთან ურთიერთობისას და რა დეტალები უნდა გაითვალისწინოს მან იმისთვის, რომ ამ პერიოდში მოზარდთან პოზიტიური ურთიერთობა შეინარჩუნოს - ამის შესახებ ფსიქოლოგი, მარინა კაჭარავა ​საუბრობს. 

,,ამ პერიოდში ადამიანში თვითშეფასება ძალიან დაბლდება, უმეტესწილად - აქვთ გარეგნობის კომპლექსი, ჰგონიათ - რომ არაფერს წარმოადგენენ და არაღიარებულები არიან და ა.შ. ერთადერთი უალტერნატივო არის მასთან მეგობრობა. მაგალითად, თინეიჯერი შვილი უსმენს რაიმე მუსიკას, რაც მშობელს არ მოსწონს - უნდა დაჯდე მასთან ერთად და მოუსმინო; კი არ აუკრძალო და ჭკუა დაარიგო, არამედ - ინტერესი გამოხატო. როდესაც მე, მშობელი ვჯდები მასთან ერთად და რაღაცას ვაკეთებ, მისი თანატოლივით ვხდები და უფრო მენდობა, ვიდრე მაშინ, როცა დირექტივებს ვიძლევი - ეს არ გააკეთო. მშობელი ზოგჯერ კმაყოფილია, როცა ჰგონია, რომ შვილს აკონტროლებს და წარმოდგენა არ აქვს, მისი შვილი რას ფიქრობს, რას აკეთებს, სად არის. სწორედ ისეთ მშობლებს არ აქვთ ეს წარმოდგენა, რომლებიც ამბობენ, რომ ჩემი შვილი მე ამას ვერ გამიბედავს. უალტერნატივოა მეგობრობა და ავტორიტეტის შენარჩუნება. როგორ ვინარჩუნებთ ავტორიტეტს - იმით, რომ შვილმა დაინახოს, ერკვევი იმ რაღაცებში, რაშიც ის ერკვევა; რომ გაქვს სტატუსი და რაღაცას წარმოადგენ; რომ კარგად გამოიყურები... რამდენად გცემს საზოგადოება პატივს. ამას ყველაფერს ის ზომავს საკუთარი საზომით. მაგრამ მთავარი მომენტი არის ის, რომ ის თინეიჯერი მომღერალი, რომელიც შენს შვილს მოსწონს, უნდა გესმოდეს - მე მესმის შენი - ეს არის უალტერნატივო გზავნილი ადამიანისთვის. 

11 წლისას თავი უკვე დიდი ჰგონია. ამ ასაკაში ფიქრობენ, რომ ყველაფერი იციან და ყველაფრის უფლება აქვთ. შშობლის ნერვიულობა პირდაპირ გადაეცემა ბავშვს. ამ დროს მშობელს აქვს პრობლემა და არა მოზარდს. თუ მე ბავშვს მშვიდად ველაპარაკები ნებისმიერ თემაზე, მაშინ სისადავე ბევრ რამეს შველის. სინამდვილეში, ამ ასაკში აქვთ განცდა, რომ მათი არავის ესმის, არავის სჭირდება და მშობელი ჩამორჩა დროს. ეს ძალიან მნიშვნელოვანია. ხშირად იხმარეთ წინადადება - ჰო, დე, მე მესმის შენი, რა საინტერესოა. როდესაც მოზარდი გეტყვის რაიმეს და პასუხობ - სისულელეს ნუ მეუბნები, აქ უკვე კომუნიკაცია დასრულებულია. როგორც თქვენ განიცდით, ისე - ბავშვი", - აღნიშნავს კაჭარავა.

წაიკითხეთ სრულად