Baby Bag

„მშობლებში გავრცელებული აზრია დღეს, რომ კომპიუტერი ავითარებს ბავშვს... შვიდი წლისას ავითარებს, მაგრამ ორი წლისას - არა,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებზე გაჯეტებთან ხანგრძლივი ურთიერთობის მავნე ზეგავლენების შესახებ ისაუბრა:

„ძალიან ბევრი ექსპერიმენტია ჩატარებული. იაპონელებმა ჩაატარეს ექსპერიმენტი, მხოლოდ მშობლის ლაპარაკი შეადარეს კომპიუტერიდან ბავშვის მიერ მოსმენილ ლაპარაკს. აღმოჩნდა, რომ მშობლის და ძიძის საუბარი ბევრად უფრო მეტ სტიმულს აძლევს ბავშვის მეტყველების განვითარებას. 

როდესაც ბავშვი სულ კომპიუტერთანაა, ყველაზე მნიშვნელოვანი რაც აკლია, არის მოძრაობა. რატომ არის დიაბეტი ძალიან გავრცელებული დღეს პატარა ბავშვებში? იმიტომ, რომ არ მოძრაობს ბავშვი, იმიტომ, რომ ჰაერზე ვერ გაგყავს. ის პატარ-პატარა ხემსს მიირთმევს, როდესაც უყურებს ამ რაღაცებს კომპიუტერში.

მოტორულ განვითარებაში ძალიან სერიოზული პრობლემები შეიძლება შეიქმნას. ბავშვს არ აქვს მოძრაობის საშუალება და ვერ აკეთებს ექსპანსიას. ყველაზე მნიშვნელოვანია მეტყველება. ბავშვს დამლაპარაკებელი არავინ ჰყავს. ძიძამ საუკეთესო შემთხვევაში კარგად უნდა მოუაროს. მშობელს არ სცალია. ის დაღლილი მიდის სახლში და უხარია, რომ ბავშვი თავისთვის ჩუმად ზის და რაღაცებს შვება, თან ვითარდება. მშობლებში გავრცელებული აზრია დღეს, რომ კომპიუტერი ავითარებს ბავშვს. შვიდი წლის ბავშვს ავითარებს, მაგრამ ორი წლისას - არა.

საქმე იმაშია, რომ აზროვნების განვითარება გარემოსთან უშუალო ურთიერთობით ხდება. კომპიუტერთან კი ეს მხოლოდ ვიზუალია, მხოლოდ თვალით არის. მე, როგორც ნეიროფსიქოლოგს მგონია, რომ მარცხენა ჰემისფეროს, რომელიც არის ჩვენი მეტყველების ჰემისფერო, ეს კარგად არ ავითარებს. შედეგი არის ის, რომ ბავშვებს, რომლებსაც ისედაც აქვთ პრობლემა მეტყველების და ჩვენ არ ვიცით ჯერ, ისეთი რამ ემართებათ კომპიუტერისგან, რომ სხვა გამღიზიანებლებს მისი ტვინი აღარ უშვებს უკვე. როგორც კი მოაშორებ ამ ბავშვს გაჯეტს, მაშინვე ცოტა აზრზე მოვა, თვალებში გამოიხედება. ბევრ მშობელს უთქვამს ეს, რომ გამომირთავს მთლიანად ყველაფერი. მერე ბავშვი დაინტერესებულა გარემოთი და დაუწყია საუბარი,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო: ​წიგნების თაობა

შეიძლება დაინტერესდეთ

დიდ ბრიტანეთში 10 წლამდე ასაკის ბავშვებში ჰეპატიტის შემთხვევების მკვეთრი ზრდა დაფიქსირდა

დიდ ბრიტანეთში 10 წლამდე ასაკის ბავშვებში ჰეპატიტის შემთხვევების მკვეთრი ზრდა დაფიქსირდა

ბოლო თვეების განმავლობაში დიდ ბრიტანეთში 10 წლამდე ასაკის ბავშვებში მძიმე ჰეპატიტის შემთხვევები მკვეთრად გაიზარდა. 2022 წლის იანვრიდან ავადობის 74 შემთხვევა დაფიქსირდა. მათ შორის 49 ინგლისში, 13 შოტლანდიაში, 12 კი უელსსა და ჩრდილოეთ ირლანდიაში აღრიცხეს.

ბავშვებში მძიმე, მწვავე ჰეპატიტის ერთეული შემთხვევები გამოვლინდა აშშ-ში, ესპანეთსა და ირლანდიაში.

ბავშვებში მძიმე ჰეპატიტის შემთხვევები იშვიათობას წარმოადგენს. ჯერჯერობით უცნობია, თუ რამ გამოიწვია მძიმე შემთხვევების მკვეთრი მატება დიდ ბრიტანეთში. წამყვანი თეორიის მიხედვით, შესაძლოა, გამომწვევი მიზეზი რომელიმე ვირუსული ინფექცია, მათ შორის, კოვიდ-19-ის ვირუსიც იყოს.

ჰეპატიტი ღვიძლის ანთების აღმნიშვნელი სამედიცინო ტერმინია. ანთება ზოგადი იმუნური პასუხია დაზიანებაზე ან ინფექციაზე. ბავშვებში ჰეპატიტის სიმპტომები შემდეგია: მუქი ფერის შარდი, მონაცრისფრო შეფერილობის განავალი, კანის სიყვითლე და მაღალი ტემპერატურა.

სათანადო სამედიცინო დახმარების შემთხვევაში ჰეპატიტი განკურნებადია, თუმცა იშვიათ შემთხვევაში პაციენტებს, შესაძლოა, ღვიძლის გადანერგვა დასჭირდეთ. მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის ინფორმაციით, დიდ ბრიტანეთში მოავადე ბავშვებიდან ექვსს ღვიძლის გადანერგვა დასჭირდა.

ბავშვებში ჰეპატიტის გამომწვევი მიზეზები მრავალფეროვანია. მათ შორის ყველაზე ხშირი გამომწვევია: A, B, C, D და E ჰეპატიტის ვირუსები. იშვიათ შემთხვევებში ბავშვებში ჰეპატიტის გამოწვევა ადენოვირუსსაც შეუძლია.

დიდ ბრიტანეთში მოავადე ბავშვების შემთხვევაში უჩვეულო ის არის, რომ ჰეპატიტის გამომწვევი მათთან ჰეპატიტის არცერთი ვირუსი არ ყოფილა. ჯანდაცვის სფეროს წარმომადგენლები შემთხვევების უჩვეულო მატების მიზეზებს აქტიურად იკვლევენ.

ბავშვებში ჰეპატიტის შემთხვევების მატება, შესაძლოა ადენოვირუსით ინფიცირებას გამოეწვია, თუმცა მსგავსი შემთხვევები, როგორც წესი, ძალიან იშვიათია. ჯანდაცვის სფეროს ექსპერტები ასევე ვარაუდობენ, რომ ჰეპატიტის გამომწვევი, შესაძლოა, კორონავირუსი ყოფილიყო, თუმცა მსგავსი შემთხვევებიც იშვიათობას წარმოადგენს და უმეტესად მძიმედ მოავადე ასაკოვან ადამიანებშია გამოვლენილი. დიდ ბრიტანეთში მძიმე ჰეპატიტით მოავადე ბავშვებს შორის კოვიდი რამოდენიმემ გადაიტანა და არა ყველამ. ჯანდაცვის სფეროს წარმომადგენლები გამორიცხავენ ჰეპატიტის შემთხვევების უეცარ ზრდასა და ვაქცინაციას შორის კავშირსაც, რადგან არცერთ ბავშვს, რომელსაც ჰეპატიტი დაუდგინეს, კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია ჩატარებული არ ჰქონდა.

წყარო: ​theconversation.com

წაიკითხეთ სრულად