Baby Bag

რა ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს ბავშვზე, როდესაც მშობელს მის გამო ბევრ რამეზე უარის თქმა უწევს და ამას შვილთან ხშირად აჟღერებს?

რა ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს ბავშვზე, როდესაც მშობელს მის გამო ბევრ რამეზე უარის თქმა უწევს და ამას შვილთან ხშირად აჟღერებს?

ხშირად მშობლებს მას შემდეგ, რაც შვილი ეყოლებათ, ბევრ რამეზე უარის თქმა უწევთ. მაგალითად, სამსახურზე, მეგობრებთან ერთად გართობასა და ა.შ. ამასთანავე, ხშირია შემთხვევები, როდესაც ამ ყველაფერზე უარის თქმის შემდეგ მშობლები ბავშვს საყვედურობენ, რომ ეს მის გამო გააკეთეს და მსგავსი შინაარსის ფრაზებს შვილთან ხშირად აჟღერებენ. ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ფსიქოლოგი ნინო ფირცხალაიშვილი ესაუბრა.

- რა ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს ბავშვზე, როდესაც მშობელს მის გამო ბევრ რამეზე უარის თქმა უწევს და ამას შვილთან ხშირად აჟღერებს? 

- თითქმის ყველა ვთანხმდებით, რომ მშობლის სიყვარული შვილის მიმართ უპირობოა და ბუნებრივია, ბავშვის მისამართით მსგავსი ტიპის საყვედურები, არ არის მართებული.

ადამიანის ცხოვრებაში შვილის დაბადება მნიშვნელოვანი მოვლენაა, რომელიც რადიკალურად ცვლის ოჯახის დინამიკას. შესაძლოა, ბავშვის დაბადება ოჯახურში გარკვეული სტრესის გამომწვევი იყოს. ცხადია, ბავშვის დაბადებასთან ერთად იცვლება ოჯახის წევრების სოციალური როლები. მშობლებს თუ აქამდე უწევდათ სხვადასხვა სოციალური როლის შესრულება, მაგალითად, მეუღლის, დის, შვილის, შვილიშვილის, ძმის, ბუნებრივია, ბავშვის დაბადებისას უწევთ ახალი როლის მორგება, რომელსაც „მშობლობას“ ვუწოდებთ. დროთა განმავლობაში ისინი რადიკალურად შეცვლილი ცხოვრების რეჟიმთან მორგებას ცდილობენ, თავს იჩენს ახალი გამოწვევები და პასუხისმგებლობები. სიტუაციას ართულებს ის ფაქტი, რომ მშობლები ვერ ახერხებენ საკუთარი რესურსების აღდგენას ჩვეული ხერხებით, მეგობრებთან ურთიერთობა, გართობა, ნაკლებად ხელმისაწვდომი ხდება. შესაძლოა, მშობლების მიერ მორგებული ახალი როლი, შინაარსით და ფორმით, მაგალითად, ბავშვის მიმართ გამოხატული საყვედური, ნეგატიურ გავლენას ახდენდეს ბავშვზე.

- შესაძლებელია თუ არა მსგავსმა საყვედურებმა, სამომავლოდ, ბავშვის ცხოვრებაზე იქონიოს ზეგავლენა?

- ცხადია, მშობლებისა და შვილის ურთიერთდამოკიდებულება მომავალში აისახება ბავშვის განვითარების სხვადასხვა ასპექტზე: ბავშვი სწავლობს გარემოს მიმართ ნდობას ან უნდობლობას, აღიქვამს საკუთარ „მე“-ს, უჩნდება დანაშაულის გრძნობა ან ავლენს ინიციატივას, ხვდება რა ტიპის ქცევაა წახალისებული ან დასჯადი, ეუფლება საკუთარი სურვილების ეფექტურად გამოხატვის საშუალებებს, კონფლიქტის მოგვარების სტრატეგიებს.

მშობლების მხრიდან ბავშვის მისამართით უსიამოვნო ფრაზების გაჟღერებამ მომავალში, შესაძლოა გამოიწვიოს ბავშვის თვითშეფასების დონის დაქვეითება, საკუთარ თავში დაურწმუნებლობა, დანაშაულის განცდა, არასრულფასოვნების განცდა, სამყაროს მიმართ უნდობლობა და ა.შ.

მრავალი კვლევა ადასტურებს, რომ ოჯახში ემოციური ურთიერთობის სტილი, რომელშიც დომინირებს ნეგატიური ემოციები, მუდმივი კრიტიკა, დამცირება, დაშინება, უნდობლობა იწვევს თვითშეფასების დაქვეითებას, ზრდის შინაგან დაძაბულობას, შფოთვას, აგრესიას და ფსიქოსომატური აშლილობების რისკს.

- ზოგჯერ, თავისი ემოციური მდგომარეობიდან გამომდინარე, მშობელი თავს ვერ აკონტროლებს და ამის გამო აჟღერებს არასასურველ ფრაზებს შვილის მიმართულებით. რას ურჩევდით მათ?

- მნიშვნელოვანია, მშობლები აცნობიერებდნენ, რომ ბავშვის დაბადების პერიოდში ოჯახი გადის ერთ-ერთ რთულ, კრიზისულ პერიოდს, რაც ბუნებრივია, დროებითია.

ოჯახურ სისტემაში მეუღლეთა ქვეტიპისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ამოცანაა - საზღვრების განსაზღვრა, რაც წყვილს უტოვებს საკუთარ ტერიტორიას, ბავშვის ან ოჯახის სხვა წევრების გარეშე, რომელიც აუცილებელია მისი ფსიქოლოგიური მოთხოვნილებების დაკმაყოფილებისთვის. ასეთი საზღვრების არსებობა მნიშვნელოვანი ასპექტია ოჯახური სტრუქტურის სიცოცხლისუნარიანობისთვის.

სასურველია, მშობლებმა გაიაზრონ საკუთარი როლი და პასუხისმგებლობა, შეძლონ ემოციების მართვის სტრატეგიების დაუფლება, გააცნობიერონ საკუთარი მოთხოვნილებები და შეძლონ მათი დაკმაყოფილების ალტერნატიული გზების მოძიება, რაც უზრუნველყოფს, როგორც მეუღლეებს შორის, ასევე მშობლებსა და შვილებს შორის ჰარმონიულ ურთიერთობას.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მე დავრწმუნდი, რომ ნამდვილი სიყვარული უკურნებელი სენია, რომელსაც აქვს უძლიერესი პირველი მუხტი, მაგრამ არ ნელდება მთელი თანაცხოვრების მანძილზე,“ - გელა ჩარკვიანი

„მე დავრწმუნდი, რომ ნამდვილი სიყვარული უკურნებელი სენია, რომელსაც აქვს უძლიერესი პირველი მუხტი, მაგრამ არ ნელდება მთელი თანაცხოვრების მანძილზე,“ - გელა ჩარკვიანი

გელა ჩარკვიანი სიცოცხლეში ხშირად საუბრობდა მეუღლისადმი მის დიდ სიყვარულზე. გიორგი კეკელიძესთან ერთ-ერთ ინტერვიუში გელა ჩარკვიანმა მარადიული სიყვარულის თავისი დეფინიციაც გაგვაცნო:

„რამდენჯერმე შეყვარება მგონია, რომ შესაძლებელი არ არის. სიყვარულსაც ხომ აქვს თავისი ხარისხი, ძალა. ის სიყვარული, რომელზეც მე ვლაპარაკობ, ორჯერ არ შეიძლება მოხდეს. მე გეტყვით ნამდვილი სიყვარულის ჩემს დეფინიციას, რომელსაც აქვს უძლიერესი პირველი მუხტი, მაგრამ არ ნელდება მთელი თანაცხოვრების მანძილზე, პირიქით ძლიერდება. აი, ეს არის ნამდვილი სიყვარული.“

გელა ჩარკვიანი თვლიდა, რომ პირველი მუხტი სიყვარულში გადამწყვეტია:

„მე ვფიქრობ, რომ რომეოსთან და ჯულიეტასთან მუხტი ძალიან დიდი იყო, მაგრამ მართალია, იქ გარემოებებიც ქმნიდა ამას. მე მაინც მგონია, რომ ეს მუხტი გაგრძელდებოდა. არ შეიძლებოდა, რომ არ გაგრძელებულიყო. პირველი მუხტი წყვეტს ყველაფერს. ამის შეფასება ადვილი არ არის. რითი შეიძლება შეაფასო სიყვარული? ისევ მსხვერპლით შეგიძლია შეაფასო.“

„ჩემი მსხვერპლი იყო ის, რომ მე შევეშვი ლექციებზე სიარულს. საერთოდ მივანებე თავი სწავლას. მე მივდიოდი დილით ნანასთან. ნანა იჯდა ფორტეპიანოსთან. ის ემზადებოდა გამოცდებისთვის. მე ტახტზე ვიჯექი და ლექციებზე აღარ დავდიოდი. ყველაფერში ჩავიჭერი და დიდი უსიამოვნებები მქონდა სახლში. სიყვარულზე წერა მაიძულა ტრაგედიამ, რომელიც შემემთხვა. შეიძლება, ნანა რომ ცოცხალი ყოფილიყო, მე სიყვარულზე ამდენი არ მეწერა. მე დავრწმუნდი, რომ ნამდვილი სიყვარული უკურნებელი სენია. არ გადის დღე, არ გადის საღამო, ღამე, რომ კვლავ არ ვიფიქრო და სინდისის ქენჯნამ არ ამიტანოს. ჩვენ არ შევპირებივართ ერთმანეთს, რომ ერთის სიკვდილის შემთხვევაში მეორე თავს მოვიკლავდა, მაგრამ სიმძაფრე ჩვენი ერთობისა მაინც მავალდებულებდა ამას. მე მრცხვენია, რომ რვა წელი გავიდა და მე კიდევ ცოცხალი ვარ... მრცხვენია, მე ამას სრულიად სერიოზულად ვამბობ,“ - აღნიშნულ თემაზე გელა ჩარკვიანმა გასულ წელს საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „ახალი დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„ახალი დღე“


წაიკითხეთ სრულად