Baby Bag

,,უმეტეს შემთხვევაში ბავშვებში აგრესიის მაპროვოცირებელი კომუნიკაციის სირთულეები და ყურადღების უკმარისობაა''

,,უმეტეს შემთხვევაში ბავშვებში აგრესიის მაპროვოცირებელი კომუნიკაციის სირთულეები და ყურადღების უკმარისობაა''

უკმაყოფილება მშობლების მიმართ, გაღიზიანება, დეპრესია - რა შეიძლება იყოს მიზეზი და როგორ უნდა მოიქცეს ასეთ დროს? - აღნიშნულ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ფსიქოლოგი ქრისტინე კარანაია ესაუბრა. 

- დაწყებით კლასის მოსწავლეებზე რომ ვისაუბროთ, ამ ასაკში ყველაფრის მიმართ უკმაყოფილება, აგრესია მშობლების მიმართ. რა წარმოშობს ასეთ ქცევას?

- უმეტეს შემთხვევაში ბავშვებში აგრესიის მაპროვოცირებელი კომუნიკაციის სირთულეები და ყურადღების უკმარისობაა. როგორც წესი, სკოლაში წასვლამდე ბავშვი თავს სამყაროს ცენტრად გრძნობს, მთელი ოჯახი თავს ევლება და გარშემომყოფთათვის ცხოვრების მთავარი საზრისია. უცებ ხვდება გარემოში, სადაც დანარჩენების თანასწორია, არავისგან გამორჩეული, აქვს ყველასთან თანაბარი უფლებები და მასწავლებლების ყურადღებასაც სხვების მსგავსად იღებს. ზოგ ბავშვს ამ ფაქტთან შეგუება უჭირს, მითუმეტეს თუ საბავშვო ბაღში არ უვლია, უფრო მეტად უჭირს კომუნიკაციის დამყარება. ამავე დროს, უნდა გავითვალისწინოთ, რომ თამაშის ეტაპიდან სასკოლო ეტაპზე გადასვლა, სადაც მეტად სთხოვენ დისციპლინას, რეჟიმში ყოფნას და აქვს მეტი ვალდებულება, რთული შესაგუებელია და ეს სირთულეები აგრესიული ფორმებით ვლინდება. მშობლებთან ბავშვები მეტად ბუნებრივები არიან და უფრო თამამად შეუძლიათ გამოამჟღავნონ საკუთარი ემოციები, თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ კლასშიც საკმაოდ ხშირად ავლენენ აგრესიულ ქცევას.

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ დროს?

- პირველ რიგში, გავარკვიოთ რა დგას ამ აგრესიული ქცევის მიღმა, ბავშვს სკოლა არ მოსწონს, სწავლა უჭირს, ურთიერთობებს ვერ ამყარებს, მასწავლებელთან შეგუება უჭირს, თუ სხვა მიზეზი აწუხებს. აგრესიული ქცევის მიღმა ყოველთვის კონკრეტული მიზეზები არსებობს ხოლმე, რომელსაც ბავშვი ვერ გვაგებინებს, რადგან ან თავადაც ვერ ხვდება, ან ვერბალური მარაგი არა აქვს, ან არ იცის როგორ გაგვაგებინოს. როგორც კი მიზეზს გავარკვევთ, მერე უფრო ადვილი ხდება სირთულეების მოგვარება.

- შეიძლება ამ ასაკში დეპრესია ჰქონდეთ, რა ნიშნებით ხასიათდება დეპრესია ბავშვებში?

- 6 წლამდე ბავშვებშიც ისმევა დეპრესიის დიაგნოზი, თუმცა ეს ხანგრძლივი დაკვირვების შედეგად ხდება და აუცილებლად სპეციალისტმა უნდა შეაფასოს. თუმცა, დეპრესიისკენ მიდრეკილება მოზარდობის ასაკში უფრო ვლინდება. სიმპტომები, როგორც ზრდასრულებში, ასევე პატარა ასაკშიც არის უმადობა, ძილის დარღვევები, უხასიათობა, უენერგიობა, მუდმივი ტირილი, სუიციდური აზრები, კომუნიკაციის სურვილის დაკარგვა, ინტერესების დაქვეითება, მუდმივი გაღიზიანება, დაღლილობა და ა.შ. თუ სიმპტომები გაგრძელდა 2 კვირაზე მეტ ხანს, აუცილებელია მიმართოთ სპეციალისტს.

- რა შეიძლება იყოს დეპრესიის მიზეზი ბავშვებში?

- მიზეზი მრავალნაირი შეიძლება იყოს. დეპრესიისკენ განსაკუთრებით მიდრეკილები არიან ბავშვები, რომლებიც კონფლიქტურ ოჯახებში იზრდებიან, ხშირად ხედავენ მშობლების ჩხუბს, ან მათ ეჩხუბებიან ხშირად. შესაძლოა ოჯახში არსებობდეს ნარკოტიკების ან ალკოჰოლის მომხარების პრობლემები. ასევე, დეპრესიული მშობლების შვილები და სომატური დაავადებების მქონე ბაშვები უფრო მეტად არიან მიდრეკილები.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მშობლების მიდგომებიდან გამომდინარე ხდება ბავშვის გაზარმაცება და ვღებულობთ ზრდასრულ ბავშვს,“ - ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი

„მშობლების მიდგომებიდან გამომდინარე ხდება ბავშვის გაზარმაცება და ვღებულობთ ზრდასრულ ბავშვს,“ - ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი

ფსიქოლოგმა ლელი ყიფიანმა დამოუკიდებელი ადამიანის ჩამოსაყალიბებლად ოჯახის ფაქტორის მნიშვნელობის შესახებ ისაუბრა:

„პიროვნების ჩამოყალიბებაში ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორი არის ოჯახი. ადამიანის დამოუკიდებლად ჩამოყალიბებაში დიდ როლს ასრულებენ მშობლები, როგორ ურთიერთობენ მშობლები ბავშვთან ადრეული ასაკიდან. დამოუკიდებლად პიროვნების ჩამოყალიბება სწორედ ადრეული ასაკის დროს იწყება პატარ-პატარა აქტივობებით.“

ლელი ყიფიანის თქმით, ჰიპერმზრუნველობა დამოუკიდებელი ადამიანის ჩამოყალიბებას ხელს უშლის:

​აქ მივდივართ ისევ ჰიპერმზრუნველობამდე. მშობლების მიდგომებიდან გამომდინარე ხდება ბავშვის გაზარმაცება და ვღებულობთ ზრდასრულ ბავშვს. როდესაც მუდმივად დედა ან მამა ზრუნავს, რომ შვილის მაგივრად აკეთოს ყველაფერი, მაგალითად, როდესაც სასკოლო ასაკამდე ბავშვს აჭმევენ მშობლები, ეს ის უნარებია, რაც ბავშვმა თავად უნდა გააკეთოს. ზოგიერთი მშობელი ფიქრობს, რომ ბავშვისთვის სიყვარულის მიცემაა, როდესაც მას ყველაფერს გაუკეთებ. ეს უფრო დამაზიანებელი და დამანგრეველია ბავშვისთვის. სადღაც ზღვარი არსებობს. ბავშვს ყველაფერი არ უნდა უსრულდებოდეს. სიყვარული შეიძლება ემოციური ურთიერთობით გამოვხატოთ მასთან.“

„ზრდასრულ ასაკში უკვე ამის შეცვლა არის შეუძლებელი. ეს ხდება მანამდე, ბავშვობის ასაკში. როდესაც ბავშვი არის მოზარდი, მშობელს მუდმივ კონტროლში ჰყავს, შია, ჩაცმა უნდა, განუსაზღვრავენ, რა არის მისთვის საჭირო, რა უნდა გააკეთოს, რა უნდა მოეწონოს. შესაბამისად უკვე ვიღებთ უუნარო ზრდასრულს. მამაკაცების შემთხვევაში, რ​ოდესაც დედა განსაკუთრებით ზრუნავს მუდმივად, როდესაც ფინანსურად უზრუნველყოფენ მშობლები შვილს გარკვეულ ასაკამდე, მერე ეს მამაკაცებს ურთიერთობებში უქმნის პრობლემებს. როდესაც ხდება ქორწინება, ოჯახი იქმნება, იქ ელიან იმავე დამოკიდებულებას მეორე ნახევრისგან. თუ ასეთი მზრუნველი მეუღლე არ ხვდებათ, იქმნება პრობლემები. ისინი პირად ცხოვრებას ვერ აწყობენ. ჰიპერმზრუნველობას მივყავართ აქამდე,“ - აღნიშნულ საკითხზე ლელი ყიფიანმა რადიო „ფორტუნას“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​რადიო „ფორტუნა“

წაიკითხეთ სრულად