Baby Bag

,,უმეტეს შემთხვევაში ბავშვებში აგრესიის მაპროვოცირებელი კომუნიკაციის სირთულეები და ყურადღების უკმარისობაა''

,,უმეტეს შემთხვევაში ბავშვებში აგრესიის მაპროვოცირებელი კომუნიკაციის სირთულეები და ყურადღების უკმარისობაა''

უკმაყოფილება მშობლების მიმართ, გაღიზიანება, დეპრესია - რა შეიძლება იყოს მიზეზი და როგორ უნდა მოიქცეს ასეთ დროს? - აღნიშნულ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ფსიქოლოგი ქრისტინე კარანაია ესაუბრა. 

- დაწყებით კლასის მოსწავლეებზე რომ ვისაუბროთ, ამ ასაკში ყველაფრის მიმართ უკმაყოფილება, აგრესია მშობლების მიმართ. რა წარმოშობს ასეთ ქცევას?

- უმეტეს შემთხვევაში ბავშვებში აგრესიის მაპროვოცირებელი კომუნიკაციის სირთულეები და ყურადღების უკმარისობაა. როგორც წესი, სკოლაში წასვლამდე ბავშვი თავს სამყაროს ცენტრად გრძნობს, მთელი ოჯახი თავს ევლება და გარშემომყოფთათვის ცხოვრების მთავარი საზრისია. უცებ ხვდება გარემოში, სადაც დანარჩენების თანასწორია, არავისგან გამორჩეული, აქვს ყველასთან თანაბარი უფლებები და მასწავლებლების ყურადღებასაც სხვების მსგავსად იღებს. ზოგ ბავშვს ამ ფაქტთან შეგუება უჭირს, მითუმეტეს თუ საბავშვო ბაღში არ უვლია, უფრო მეტად უჭირს კომუნიკაციის დამყარება. ამავე დროს, უნდა გავითვალისწინოთ, რომ თამაშის ეტაპიდან სასკოლო ეტაპზე გადასვლა, სადაც მეტად სთხოვენ დისციპლინას, რეჟიმში ყოფნას და აქვს მეტი ვალდებულება, რთული შესაგუებელია და ეს სირთულეები აგრესიული ფორმებით ვლინდება. მშობლებთან ბავშვები მეტად ბუნებრივები არიან და უფრო თამამად შეუძლიათ გამოამჟღავნონ საკუთარი ემოციები, თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ კლასშიც საკმაოდ ხშირად ავლენენ აგრესიულ ქცევას.

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ დროს?

- პირველ რიგში, გავარკვიოთ რა დგას ამ აგრესიული ქცევის მიღმა, ბავშვს სკოლა არ მოსწონს, სწავლა უჭირს, ურთიერთობებს ვერ ამყარებს, მასწავლებელთან შეგუება უჭირს, თუ სხვა მიზეზი აწუხებს. აგრესიული ქცევის მიღმა ყოველთვის კონკრეტული მიზეზები არსებობს ხოლმე, რომელსაც ბავშვი ვერ გვაგებინებს, რადგან ან თავადაც ვერ ხვდება, ან ვერბალური მარაგი არა აქვს, ან არ იცის როგორ გაგვაგებინოს. როგორც კი მიზეზს გავარკვევთ, მერე უფრო ადვილი ხდება სირთულეების მოგვარება.

- შეიძლება ამ ასაკში დეპრესია ჰქონდეთ, რა ნიშნებით ხასიათდება დეპრესია ბავშვებში?

- 6 წლამდე ბავშვებშიც ისმევა დეპრესიის დიაგნოზი, თუმცა ეს ხანგრძლივი დაკვირვების შედეგად ხდება და აუცილებლად სპეციალისტმა უნდა შეაფასოს. თუმცა, დეპრესიისკენ მიდრეკილება მოზარდობის ასაკში უფრო ვლინდება. სიმპტომები, როგორც ზრდასრულებში, ასევე პატარა ასაკშიც არის უმადობა, ძილის დარღვევები, უხასიათობა, უენერგიობა, მუდმივი ტირილი, სუიციდური აზრები, კომუნიკაციის სურვილის დაკარგვა, ინტერესების დაქვეითება, მუდმივი გაღიზიანება, დაღლილობა და ა.შ. თუ სიმპტომები გაგრძელდა 2 კვირაზე მეტ ხანს, აუცილებელია მიმართოთ სპეციალისტს.

- რა შეიძლება იყოს დეპრესიის მიზეზი ბავშვებში?

- მიზეზი მრავალნაირი შეიძლება იყოს. დეპრესიისკენ განსაკუთრებით მიდრეკილები არიან ბავშვები, რომლებიც კონფლიქტურ ოჯახებში იზრდებიან, ხშირად ხედავენ მშობლების ჩხუბს, ან მათ ეჩხუბებიან ხშირად. შესაძლოა ოჯახში არსებობდეს ნარკოტიკების ან ალკოჰოლის მომხარების პრობლემები. ასევე, დეპრესიული მშობლების შვილები და სომატური დაავადებების მქონე ბაშვები უფრო მეტად არიან მიდრეკილები.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მშობლის და შვილის ერთმანეთისგან განსხვავება საერთოდ არ ხდება, ყოველდღიური რეალობაა ეს,“ - თეა გოგოტიშვილი

„მშობლის და შვილის ერთმანეთისგან განსხვავება საერთოდ არ ხდება, ყოველდღიური რეალობაა ეს,“ - თეა გოგოტიშვილი

ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი მშობლებსა და შვილებს შორის ემოციური სიმბიოზის არსებობის შესახებ საუბრობს. მისი თქმით, მსგავსი შერწყმა ბუნებრივია ორსულობის ეტაპზე, თუმცა შემდგომ აუცილებელია გამიჯვნა, მშობლისა და შვილის განსხვავება ერთმანეთისგან:

„ძალიან ხშირია, როდესაც ბავშვი აგვიანებს და არ მიდის სკოლაში დროზე, მშობელი ნერვიულობს, გეგონება თვითონ აგვიანებდეს. კონფლუენცია (შერწყმა) მშობლებსა და შვილებს შორის ქართულ რეალობაში ცალკე თემაა. არის ასეთი ცნებები: ​„ჩვენ ვართ მესამე კლასში,“ „ჩვენ გამოცდები გვეწყება,“ ამ დროს ერმანეთისგან საერთოდ განსხვავება არ ხდება მშობლის და შვილის. ემოციური სიმბიოზი აგრძელებს არსებობას. ცხრა თვე ბავშვი იმყოფება ემბრიონულ მდგომარეობაში, რა თქმა უნდა, ემოციური სიმბიოზი ბუნებრივია ფიზიკური მდგომარეობიდან გამომდინარე. სამწუხაროდ, რიგ შემთხვევებში ეს ემოციური სიმბიოზი არ წყდება. ის რჩება და ემოციურად ეს ერთი მთელია.“

თეა გოგოტიშვილის თქმით, ემოციური სიმბიოზი ხშირია ცოლ-ქმრულ ურთიერთობებშიც:

„ახლა მე მოვიყვანე ​შვილების და დედების მაგალითი, რაც გამახსენდა. ყოველდღიური რეალობაა ეს. რომ დარეკავენ ხოლმე, რომ ბავშვის ჩაწერა უნდათ, ამბობენ, რომ ბავშვი სამოცი წლის არის, თვითონ დედა ოთხმოცის არის ამ დროს. ასეთივე სიმბიოზური ვითარებები იქმნება ცოლ-ქმრულ და პარტნიორულ ურთიერთობებში. ინტიმური ფიზიკური ურთიერთობა არის ჯანსაღი სიმბიოზი. ფსიქოლოგიური შერწყმა, როდესაც აღარც „მეა,“ აღარც „ის“ არის და ყველაფერი „ჩვენ“ არის, ეს, სამწუხაროდ, ძალიან ცუდ რეალობას ქმნის ხოლმე.“

​თეა გოგოტიშვილი აცხადებს, რომ ქართულ რეალობაში მამაკაცები ხშირად ეძებენ დედების ჩამნაცვლებელ პარტნიორებს, მეუღლეები კი მათზე შვილებივით ზრუნავენ:

„ჩვენს რეალობაში ხშირად ვხვდებით, რომ მამაკაცები დედების ჩამნაცვლებელ პარტნიორს ეძებენ. ​ქალები ისე ზრუნავენ ამ კაცებზე, გეგონება, რომ მათი შვილები არიან. კაცებიც მათ შეჰყურებენ როგორც დედებს, სამწუხაროდ. აქ პასუხისმგებლობის საკუთარ თავზე აღება და გამიჯვნა ჩემი და მისი ემოციების უბრალოდ არ ხდება. ეს ყველაფერი არის ერთი ველი. ქალების შემთხვევაშიც არის ასე. ჩვენი ადრეული ბავშვობის გამოცდილება ძალიან დიდ როლს თამაშობს. ზოგჯერ, როდესაც ადამიანს მშობლის ნეგატიური ქცევითი გამოვლენის გამო მის მიმართ ნეგატიური ემოცია უჩნდება, ასეთ დროს პირიქით ხდება, რომ ის ეძებს საპირისპირო ადამიანს. ხშირად ისეა, რომ რაც უფრო საპირისპიროს ეძებს, სწორედ ისეთს პოულობს.“

„უკიდურესობა და საწინააღმდეგო ძალთა თანაფარდობა, შეგვიძლია თავსებადობაში მოვიყვანოთ. ​მაშინ ჩვენ ვძლიერდებით. როდესაც ერთ პოლუსში ვართ, აუცილებელია შევეხოთ მეორე პოლუსს. მაშინ ეს ორი პოლუსი თავსებადობაში მოდის,“ - აღნიშნავს თეა გოგოტიშვილი.

წყარო: ​აზროვნების აკადემია 

წაიკითხეთ სრულად