Baby Bag

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

,,თავდაპირველად, როდესაც რაიმე ქცევაზე გვაქვს საუბარი მნიშვნელოვანია განვმარტოთ, თუ რა არის ქცევა. ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. ასევე, უნდა გავუსვათ ხაზი, თუ რა არის და რა აღიქმება რთულ ქცევად, რომელთა რიგსაც თქვენს მიერ დასმულ შეკითხვაში მოყვანილი ქცევაც მიეკუთვნება. ამერიკის ფსიქიატრთა ასოციაციის განმარტებით რთული ქცევა არის: ,,ქცევა რომელიც საშიშია ან ხელს უშლის ადამიანს სკოლამდელ, საგანმანათლებლო ან ზრდასრულთა მომსახურების სერვისებში მონაწილეობას და ხშირად საჭიროებს სპეციალური ინტერვენციების შემუშავებას და გამოყენებას.“ აბსოლუტურად ყველა ქცევას აქვს მიზანი, ფუნქცია. აღვნიშნავ იმასაც, რომ ერთი და იგივე ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს სხვადასხვა მიზანი, ფუნქცია. ქცევის წინაპირობები შეიძლება იყოს: იმედგაცრუება, ტკივილი, წყენა, შიში, სენსორული დეზინტეგრაცია, შფოთვა, დაღლა, შიმშილი, კომუნიკაციის სირთულე და ა.შ. “

- როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამასთან მიმართებით სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

აღნიშნული ქცევის მიზეზი და ფუნქციაც შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ შესაძლოა იყოს სხვადასხვა, მაგალითად, გარემო პირობები (სიცხე, ფიზიკური დისკომფორტი) ყურადღების მიპყრობის სურვილი, არასასურველი აქტივობისგან გაქცევის მცდელობა, სექსუალური ქცევა (გახდა მასტურბაციის მიზნით) სენსორული დეზინტეგრაცია და ა.შ.

- როგორ უნდა მიუდგეს მშობელი?

- ქცევის მართვა არ არის: ყვირილი, მუქარა, სიმკაცრე ან ყველაფრის შესრულება. აღნიშნულ შემთხვევაში უნდა განისაზღვროს თუ რა არის ქცევის ფუნქცია, ასეთ დროს უნდა შეგროვდეს მონაცემი, რომელსაც ჩვენ ქცევითი თერაპევტები ABC მოდელს ვეძახით. ABC ანუ (Antecedent-Behavior-Consequence) წინაპირობა, ქცევა, შედეგი. აქედან გამომდინარე, უნდა განისაზღვროს ქცევის მიზანი, ფუნქცია და შესაბამისად განხორციელდეს მუშაობა. განვიხილოთ რამოდენიმე მაგალითი, თუკი ჩანაწერის მონაცემებით გამოვლინდა რომ მიზეზი არის სენსორული დეზინტეგრაცია (არ მოსწონს, ვერ ეგუება ტანსაცმლის სტრუქტურას) მაშინ ბავშვი უნდა შეაფასოს სენსორულმა თერაპევტმა, თუ საჭიროება მოითხოვს უნდა დაიწყოს მუშაობა ან მისცეს მშობელს რეკომენდაცია. თუკი მიზეზად გამოვლინდება ყურადღების მიპყრობა, მაგალითად, გაიხადა ტანსაცმელი და ყველა მას უყურებს, ზოგი იცინის, ზოგს უკვირს. მასწავლებელის და მომვლელის ყურადღებაც მისკენაა მიპყრობილი, როცა მანამდე ასეთ ინტერესს მის მიმართ არავინ იჩენდა, (წინაპირობა: ყურადღების მიქცევის სურვილი, ყურადღების ცენტრში ყოფნა. ქცევა: გახდა. შედეგი: მიიქცია ყურადღება, ანუ ქცევამ შედეგი გამოიღო, განმტკიცდადა განმტკიცებული ქცევის მომავალში ხშირად გამოვლენის ალბათობა ძალიან დიდია). განვმეორდები და ვიტყვი რომ გახდის ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს ბევრი სხვადასხვა ფუნქცია, მიზანი. რამდენი ინდივიდიცაა იმდენნაირი და განსხვავებული მიზეზი არსებობს, რადგან ყველას გააჩნია ინდივიდუაური მახასიათებლები. ასეთ დროს, სპეციალისტის დაგეგმარებით უნდა გაკეთდეს ჩანაწერები, ქცევითი თერაპევტის რეკომენდაციით დაიგეგმოს სტრატეგია და დაიწყოს ქცევის ჩაქრობაზე მუშაობა. გაეცნოს მშობელს, ასევე ბაღის ან სკოლის პერსონალს, რომ ქცევის გამოვლენის შემთხვევაში ყველამ ერთნაირი მიდგომა იქონიონ. როდესაც ქცევა არ განმტკიცდება, ასე ვთქვათ არ წახალისდება ნელ-ნელა იკლებს და საბოლოოდ კი საერთოდ გაქრება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

10 რამ, რაც დედის ემოციურ გადაწვაზე მიგვანიშნებს

10 რამ, რაც დედის ემოციურ გადაწვაზე მიგვანიშნებს

თანამედროვე დედებს ძალიან ხშირად აწუხებთ დაღლილობა, წარუმატებლობის განცდა, ეჭვები საკუთარ შესაძლებლობებთან დაკავშირებით და საკუთარი თავის სიყვარულის ნაკლებობა. დედა საოცარი ადამიანია. ის შვილებისგან ფარულად, კულისებში ძალიან ბევრ რამეს აკეთებს, რასაც ბავშვები ვერ აცნობიერებენ. ადამიანები დედის შრომის ფასს მას შემდეგ იგებენ, როდესაც შვილებს აჩენენ. ზოგიერთ დედას თავადაც უკვირს, როგორ ახერხებს იმ ყველაფრის გაკეთებას, რასაც შვილებისთვის აკეთებს. ემოციური გადაწვა დედებში რეალური მოვლენაა. ჩვენს სტატიაში ემოციური გადაწვის 10 ნიშანს გაგაცნობთ, რომლებიც დედის მძიმე ფსიქიკურ მდგომარეობაზე მიგვანიშნებს.

1. დედა თავს არაადეკვატურ მშობლად გრძნობს

არსებობს მრავალი მიზეზი, რის გამოც დედები თავს არაადეკვატურად გრძნობენ. მათ შორის ყველაზე გავრცელებული მიზეზებია:

  • ზეწოლა და მოლოდინები საზოგადოების მხრიდან
  • სოციალურ მედიაში წარმოჩენილი დედის სახე
  • ყოველდღიური აქტივობების დიდი რაოდენობა
  • ფინანსური საზრუნავი
  • საკუთარი თავის შედარება სხვებთან
  • განსჯა სხვა ადამიანების, ახლობლების, ოჯახის წევრების მხრიდან

2. უკიდურესი მენტალური გადაღლა

ემოციურმა გადაღლამ შეიძლება გამოიწვიოს დედის გუნება-განწყობის პრობლემები, რაც მას ემოციურად არასტაბილურს ხდის. დედამ, შესაძლოა, იგრძნოს გადაღლა მის მიერ ნაკისრი ვალდებულებებისა და პასუხისმგებლობების გამო და დაკარგოს სიახლოვის განცდა ოჯახის წევრებთან.

3. გულფიცხობის გამოვლენა

ბრაზი, როგორც წესი, უფრო დიდი და მნიშვნელოვანი ემოციის თანმხლები ემოციაა. დედის ხშირი ბრაზიანობა და გულფიცხობა, შესაძლოა, ჭარბი თავშეკავების ან რეპრესირებული აგრესიის გამოხატულება იყოს. დედის გულფიცხობა ბავშვისადმი უმიზეზო აგრესიით ვლინდება. ის, შესაძლოა, უმნიშვნელო საკითხის გამო ბავშვს გაუბრაზდეს, უყვიროს და დასაჯოს.

4. დანაშაულის განცდა

დედები ხშირად დანაშაულს განიცდიან შვილების წინაშე, რადგან თვლიან, რომ საკუთარ როლს ცუდად ასრულებენ და კარგი მშობლები არ არიან. საზოგადოება ბავშვის აღზრდის საკითხში ქალს გაცილებით მაღალ მოთხოვნებს უყენებს, ვიდრე მამაკაცს, რის გამოც დანაშაულის განცდა დედებში უფრო ძლიერია, ვიდრე მამებში.

5. სინანული მიღებული გადაწყვეტილებების გამო

დედები, რომლებსაც ემოციური გადაწვა აქვთ ხშირად ნანობენ წარსულში მიღებულ გადაწყვეტილებებს, ფიქრობენ, რომ სჯობდა ბავშვები უფრო ადრე ან გვიან გაეჩინათ, უფრო ნაკლები შვილი ჰყოლოდათ, უფრო სწორად შეერჩიათ მეუღლე, მეტი დრო დაეთმოთ საკუთარი თავისთვის და ა.შ.

6. ზედმეტი შფოთვა მომავალზე ფიქრისას

დედებს ხშირად პანიკა და შფოთვა იპყრობთ იმ პასუხისმგებლობების გამო, რომელიც მათ აკისრიათ. გამუდმებით გადაძაბულ რეჟიმში ყოფნა მათ კონცენტრაციის უნარზე ნეგატიურად აისახება და მომავლისადმი შიშით განაწყობს.

7. სევდიანობა

ზოგიერთი დედა ყოვლისმომცველი სევდით არის შეპყრობილი, არაფრის გაკეთების სურვილი არ აქვს და ყველაფრისადმი გულგრილი დამოკიდებულება უყალიბდება. ასეთ შემთხვევაში ისინი გარესამყაროსგან, მათ შორის შვილებისგან, იზოლირდებიან.

8. ემოციური გამოფიტვა

დედები ხშირად თვლიან, რომ მათ ცხოვრებაში ვერაფერს მიაღწიეს და ვერც ყოველდღიურ საქმეებს უმკლავდებიან. მათ უჭირთ ძილი, ხშირად აწუხებთ თავისა და სხეულის ტკივილი, ხდებიან გულმავიწყები, კარგავენ პროდუქტიულობას, არ შეუძლიათ კონცენტრაცია და ფიზიკურადაც გადაღლილები არიან.

9. გაღიზიანება

ზოგიერთი დედა იმ მდგომარეობამდე მიდის, რომ ბავშვებთან დროის გატარებაც კი არ სურს. ისინი თვლიან, რომ საკუთარი თავი დაკარგეს.

10. ქრონიკული დაღლილობა

ემოციური გადაწვის დროს დედებს ქრონიკული დაღლილობა აწუხებთ. არ აქვს მნიშვნელობა რამდენ ხანს სძინავთ, ისინი ძალების აღდგენას ვერ ახერხებენ.

თუ დედა გრძნობს, რომ მისი ემოციური მდგომარეობა უარესდება და დეპრესია ძლიერდება, მან დახმარებისთვის პროფესიონალს უნდა მიმართოს. იმ შემთხვევაში, თუ დედას აგრესია უჩნდება ბავშვების მიმართ და ძალადობისკენ მიდრეკილი ხდება, აუცილებელია დაუყოვნებლივი ყურადღება და თერაპია, რომელიც ქალს მძიმე დეპრესიასთან გამკლავებაში დაეხმარება.

წყარო: ​moms.com

წაიკითხეთ სრულად