Baby Bag

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

რას გამოხატავს ბავშვი გაბრაზებით და როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რაც განიცდის ამ დროს მისი შვილი - ამის შესახებ ფსიქოლოგმა, ხათუნა დოლიძემ ისაუბრა.

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს. მაგალითად, შესაძლოა, ის გვეუბნება, რომ აკლია უსაფრთხოების განცდა  და უფროსებისგან სურს, მოაქციონ გარკვეულ ჩარჩოებში... ან იმედგაცრუებულია, დაღლილია და ა.შ. ბრაზი არის ადაპტაციური ემოცია, რომელიც ადამიანს ეხმარება, რომ საფრთხე აღიქვას. ერთი შეხედვით, ის თითქოს ადვილი გამოსახატავია, მაგრამ რეალურად სიბრაზის დროს ვართ სუსტები და მოწყვლადები. პატარები ამ დროს განსაკუთრებით იმპულსურები არიან, რადგან განვითარების პროცესში იმყოფებიან, ჯერ არ აქვთ გამომუშავებული თვითკონტროლი. 

მცირე ასაკის ბავშვებს შეუძლიათ, ისწავლონ ბრაზის მართვა, მაგრამ ამისთვის მათ სჭირდებათ თანმიმდევრული მიდგომა და მოთმინება. როდესაც ის ბრაზს განიცდის, შიშის განცდაც ეუფლება. ის ფიზიოლოგიური ცვლილებები, რაც ამ დროს მის ორგანიზმში მიმდინარეობს, გონებას იმდენაც მოიცავს, რომ ბავშვებს უძნელდებათ გონივრულად მოქმედება. იმის გაგება, რომ ბრაზი არის სხეულის განგაში, რომელიც რაღაცას გატყობინებს, უკვე ეხმარება ბავშვს იმაში, რომ გაუმკლავდეს განცდებსა და ემოციებს. მათ უმეტესობას სჭირდება უფროსების დახმარება, რათა მართოს ბრაზი და დაარეგულიროს ნერვული სისტემა. უფროსის მხრიდან მნიშვნელოვანია იმის ძიება, თუ რა ამშვიდებს და რა აღადგენს ბავშვის ემოციურ ბალანსს. პატარებისთვის  პირველი დახმარება გახლავთ მშობლის მხრიდან სიმშვიდის შენარჩუნება. როდესაც ბავშვი ბრაზობს და ხედავს მშობელს, რომელმაც ასევე დაკარგა კონტროლი, ეს კიდევ უფრო ზრდის შიშს. ბრაზის მართვის სწავლების საუკეთესო იარაღი არის ემპათიით მოსმენა. ამით არა მხოლოდ ემოციურ მხარდაჭერას აღმოვუჩენთ ბავშებს, არამედ ვუმტკიცებთ რწმენას, რომ უარყოფით ემოციებთან გამკლავება შესაძლებელია. 

გაზარდეთ ბავშვების ემოციების ცოდნა, ესაუბრეთ ემოციებზე, ასწავლეთ სიტყვები ემოციების გამოსახატავად. როდესაც სიტყვებით იწყებ ემოციების გამოხატვას, იქ უკვე გრძნობების ქმედებით გამოხატვა აღარ გჭირდება. ბავშვმა უნდა ისწავლოს, რომ ბრაზი ნიშანია, რათა დაფიქრდე, შეჩერდე, დაამშვიდო შენი თავი და იფიქრო გამოსავალზე", - ამბობს ხათუნა დოლიძე.


წყარო: ,,​რჩევები მშობლებს"

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვს შეიძლება ერთი დაყვირებითაც მივაყენოთ ტრავმა,“ - ფსიქოლოგი მარინა კაჭარავა

„ბავშვს შეიძლება ერთი დაყვირებითაც მივაყენოთ ტრავმა,“ - ფსიქოლოგი მარინა კაჭარავა

ფსიქოლოგმა მარინა კაჭარავამ იმ ტრავმების შესახებ ისაუბრა, რომლებსაც მშობლები შვილებს აყენებენ. მისი თქმით, ბავშვს ტრავმა შეიძლება ერთი დაყვირებითაც მივაყენოთ:

„ფსიქოსომატიკაში არსებობს თეორიები, რომ არის პროგრამირების ფაზა, რომელიც იწყება ჩასახვამდე ერთი წლით ადრე. ხდება გარკვეული პატერნების ჩატვირთვა ბავშვში. ​ტრავმა ისეთი რამეა, რომ შეიძლება ერთი დაყვირებით მივაყენოთ ბავშვს. თუ ფსიქიკურ დონეზე ვერ მოხდა მისი გადამუშავება, გაიტყორცნება სხეულში. სხეული ხდება მერე სამიზნე და ხშირად ეს არაადეკვატურ ქცევაში გადადის.“

მარინა კაჭარავას თქმით, ბავშვი ვერ აცნობიერებს მატრავმირებელ გამოცდილებას, რის გამოც არაადეკვატურად იქცევა:

„ბავშვი ვერ მოყვება, ვერ აცნობიერებს ამ მატრავმირებელ გამოცდილებას. მას ამის გამოხატვა ვერბალურად არ შეუძლია. ის ამას მხოლოდ არაადეკვატური ქცევით, შიშებით გამოხატავს. სწორედ წარმოსახვა, ფანტაზია, თამაში არის საოცარი თერაპიული საშუალება, რომელიც დიდთანაც ძალიან კარგად მუშაობს.“

„ერთ მაგალითს მოგიყვანთ. იყო ერთ-ერტი ჟურნალისტი, რომელმაც ასეთი რამ თქვა: როდესაც გადაცემა მიმყავს, შევამჩნიე, რომ ჩემს რესპოდენტს თვალებში ვერ ვუყურებო. ეს მან გადაცემების ნახვის მერე დააფიქსირა. თერაპიის დროს ამოტივტივდა, რომ მისთვის ავტორიტეტმა ადამიანმა ერთხელ უხეშად უთხრა, ძალიან უტიფარი თვალები გაქვს და ადამიანს თვალებში ნუ უყურებ, უნდა დახარო თვალებიო. ეს არ ახსოვდა ამ ადამიანს. როგორც კი მან ეს გააცნობიერა, ის სიმპტომი გაქრა. თურმე როგორი მატრავმირებელია, რასაც ბავშვს ვეუბნებით. ​ზოგიერთ ადამიანს ყვირილზე აქვს საშინელი რეაქცია და იქცევა არაადეკვატურად. იმიტომ, რომ ბავშვობაში უყვიროდნენ ან დაუყვირეს, ეს მან ვერ მოინელა,“ - აღნიშნულ საკითხზე მარინა კაჭარავამ საპატრიარქოს ტელევიზიის გადაცემაში „ზღვარი მარინა კაჭარავასთან ერთად“ ისაუბრა.

წყარო: ​„საპატრიარქოს ტელევიზია“

წაიკითხეთ სრულად