Baby Bag

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

რას გამოხატავს ბავშვი გაბრაზებით და როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რაც განიცდის ამ დროს მისი შვილი - ამის შესახებ ფსიქოლოგმა, ხათუნა დოლიძემ ისაუბრა.

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს. მაგალითად, შესაძლოა, ის გვეუბნება, რომ აკლია უსაფრთხოების განცდა  და უფროსებისგან სურს, მოაქციონ გარკვეულ ჩარჩოებში... ან იმედგაცრუებულია, დაღლილია და ა.შ. ბრაზი არის ადაპტაციური ემოცია, რომელიც ადამიანს ეხმარება, რომ საფრთხე აღიქვას. ერთი შეხედვით, ის თითქოს ადვილი გამოსახატავია, მაგრამ რეალურად სიბრაზის დროს ვართ სუსტები და მოწყვლადები. პატარები ამ დროს განსაკუთრებით იმპულსურები არიან, რადგან განვითარების პროცესში იმყოფებიან, ჯერ არ აქვთ გამომუშავებული თვითკონტროლი. 

მცირე ასაკის ბავშვებს შეუძლიათ, ისწავლონ ბრაზის მართვა, მაგრამ ამისთვის მათ სჭირდებათ თანმიმდევრული მიდგომა და მოთმინება. როდესაც ის ბრაზს განიცდის, შიშის განცდაც ეუფლება. ის ფიზიოლოგიური ცვლილებები, რაც ამ დროს მის ორგანიზმში მიმდინარეობს, გონებას იმდენაც მოიცავს, რომ ბავშვებს უძნელდებათ გონივრულად მოქმედება. იმის გაგება, რომ ბრაზი არის სხეულის განგაში, რომელიც რაღაცას გატყობინებს, უკვე ეხმარება ბავშვს იმაში, რომ გაუმკლავდეს განცდებსა და ემოციებს. მათ უმეტესობას სჭირდება უფროსების დახმარება, რათა მართოს ბრაზი და დაარეგულიროს ნერვული სისტემა. უფროსის მხრიდან მნიშვნელოვანია იმის ძიება, თუ რა ამშვიდებს და რა აღადგენს ბავშვის ემოციურ ბალანსს. პატარებისთვის  პირველი დახმარება გახლავთ მშობლის მხრიდან სიმშვიდის შენარჩუნება. როდესაც ბავშვი ბრაზობს და ხედავს მშობელს, რომელმაც ასევე დაკარგა კონტროლი, ეს კიდევ უფრო ზრდის შიშს. ბრაზის მართვის სწავლების საუკეთესო იარაღი არის ემპათიით მოსმენა. ამით არა მხოლოდ ემოციურ მხარდაჭერას აღმოვუჩენთ ბავშებს, არამედ ვუმტკიცებთ რწმენას, რომ უარყოფით ემოციებთან გამკლავება შესაძლებელია. 

გაზარდეთ ბავშვების ემოციების ცოდნა, ესაუბრეთ ემოციებზე, ასწავლეთ სიტყვები ემოციების გამოსახატავად. როდესაც სიტყვებით იწყებ ემოციების გამოხატვას, იქ უკვე გრძნობების ქმედებით გამოხატვა აღარ გჭირდება. ბავშვმა უნდა ისწავლოს, რომ ბრაზი ნიშანია, რათა დაფიქრდე, შეჩერდე, დაამშვიდო შენი თავი და იფიქრო გამოსავალზე", - ამბობს ხათუნა დოლიძე.


წყარო: ,,​რჩევები მშობლებს"

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვების ნაწილს აქვს სეპარაციის შფოთვა. ძალიან რთულია ამ მდგომარეობის გადალახვა,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში შფოთვითი აშლილობების სხვადასხვა ფორმაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ბავშვების ნაწილს მშობლებთან განშორება და სასწავლო გარემოსთან შეგუება ძალიან უძნელდება:

„საბავშვო ბაღში წასვლაზე, სკოლაში წასვლაზე, სკოლაში დარჩენაზე ​ძალიან დიდი სიფრთხილზე გვმართებს ჩარჩოების დაწესებასთან დაკავშირებით. ყველა ბავშვი ვალდებულია და უნდა წავიდეს სკოლაში, უნდა დარჩეს იქ, მაგრამ ყველა ბავშვი ამას ვერ ახერხებს, იმიტომ არა, რომ არის განებივრებული, იმიტომ არა, რომ არის თავხედი, იმიტომ არა, რომ არ ემორჩილება დაწესებულ წესებს, უბრალოდ ნაწილს აქვს ე.წ. სეპარაციის შფოთვა. ბავშვი არ რჩება სასწავლო გარემოში უფროსის, ახლობლის გარეშე. ჩვენ ვიცით ასეთი ბავშვები და ძალიან რთულია ამ მდგომარეობის გადალახვა.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ზოგიერთი ბავშვისთვის მშობლის გარეშე დარჩენა პანიკური შეტევის ტოლფასია:

​ბავშვს ეჩვენება, რომ მას დატოვებენ საყვარელი ადამიანები და აღარ მიაკითხავენ. პანიკური შეტევის ტოლფასია ზოგიერთი ბავშვისთვის მშობლის გარეშე დარჩენა. მე არ ვარ მომხრე, როდესაც მასწავლებლები საბავშვო ბაღში მშობელს ეუბნებიან: „მოკეტე კარი, იტირებს და გაჩერდება.“ ეს არ არის ის სიტუაცია, როდესაც ბავშვს კანფეტი უნდა, ჩვენ არ ვაძლევთ კანფეტს, იტირებს და გაჩერდება. ვიცით ბავშვები, რომლებიც მთელი წელი, ზოგიერთი ორი წელიც კი, მშობლის გარეშე არ ჩერდება სკოლაში.“

„არის მეორე ტიპის შფოთვითი აშლილობის ფორმა, რომელიც ჩვენ ხშირად გვხვდება ბავშვებში. ​ეს არის სასკოლო შფოთვა. ბავშვს უხარია სკოლაში წასვლა. სკოლა არ აძლევს იმის საბაბს, რომ არ წავიდეს სკოლაში, უნდა ბავშვს წასვლა, მიდის კარებამდე და იქ იწყებს ტირილს. ესეც არის პანიკური შიშის ტოლფასი. დედა კარგად იქცევა, როდესაც ამ დროს უკან მოჰყავს ბავშვი. ეს არის ირაციონალური შფოთვა, რომელსაც სჭირდება მკურნალობა და მხარდაჭერა. ასეთ ბავშვებს სჭირდებათ ფსიქოთერაპია. მშობელი მარტო ვერ გაუმკლავდება ამას,“- აღნიშნულ საკითხებზე თამარ გაგოშიძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დღე“

წაიკითხეთ სრულად