Baby Bag

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

რას გამოხატავს ბავშვი გაბრაზებით და როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რაც განიცდის ამ დროს მისი შვილი - ამის შესახებ ფსიქოლოგმა, ხათუნა დოლიძემ ისაუბრა.

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს. მაგალითად, შესაძლოა, ის გვეუბნება, რომ აკლია უსაფრთხოების განცდა  და უფროსებისგან სურს, მოაქციონ გარკვეულ ჩარჩოებში... ან იმედგაცრუებულია, დაღლილია და ა.შ. ბრაზი არის ადაპტაციური ემოცია, რომელიც ადამიანს ეხმარება, რომ საფრთხე აღიქვას. ერთი შეხედვით, ის თითქოს ადვილი გამოსახატავია, მაგრამ რეალურად სიბრაზის დროს ვართ სუსტები და მოწყვლადები. პატარები ამ დროს განსაკუთრებით იმპულსურები არიან, რადგან განვითარების პროცესში იმყოფებიან, ჯერ არ აქვთ გამომუშავებული თვითკონტროლი. 

მცირე ასაკის ბავშვებს შეუძლიათ, ისწავლონ ბრაზის მართვა, მაგრამ ამისთვის მათ სჭირდებათ თანმიმდევრული მიდგომა და მოთმინება. როდესაც ის ბრაზს განიცდის, შიშის განცდაც ეუფლება. ის ფიზიოლოგიური ცვლილებები, რაც ამ დროს მის ორგანიზმში მიმდინარეობს, გონებას იმდენაც მოიცავს, რომ ბავშვებს უძნელდებათ გონივრულად მოქმედება. იმის გაგება, რომ ბრაზი არის სხეულის განგაში, რომელიც რაღაცას გატყობინებს, უკვე ეხმარება ბავშვს იმაში, რომ გაუმკლავდეს განცდებსა და ემოციებს. მათ უმეტესობას სჭირდება უფროსების დახმარება, რათა მართოს ბრაზი და დაარეგულიროს ნერვული სისტემა. უფროსის მხრიდან მნიშვნელოვანია იმის ძიება, თუ რა ამშვიდებს და რა აღადგენს ბავშვის ემოციურ ბალანსს. პატარებისთვის  პირველი დახმარება გახლავთ მშობლის მხრიდან სიმშვიდის შენარჩუნება. როდესაც ბავშვი ბრაზობს და ხედავს მშობელს, რომელმაც ასევე დაკარგა კონტროლი, ეს კიდევ უფრო ზრდის შიშს. ბრაზის მართვის სწავლების საუკეთესო იარაღი არის ემპათიით მოსმენა. ამით არა მხოლოდ ემოციურ მხარდაჭერას აღმოვუჩენთ ბავშებს, არამედ ვუმტკიცებთ რწმენას, რომ უარყოფით ემოციებთან გამკლავება შესაძლებელია. 

გაზარდეთ ბავშვების ემოციების ცოდნა, ესაუბრეთ ემოციებზე, ასწავლეთ სიტყვები ემოციების გამოსახატავად. როდესაც სიტყვებით იწყებ ემოციების გამოხატვას, იქ უკვე გრძნობების ქმედებით გამოხატვა აღარ გჭირდება. ბავშვმა უნდა ისწავლოს, რომ ბრაზი ნიშანია, რათა დაფიქრდე, შეჩერდე, დაამშვიდო შენი თავი და იფიქრო გამოსავალზე", - ამბობს ხათუნა დოლიძე.


წყარო: ,,​რჩევები მშობლებს"

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ხშირად მშობელი ნაცვლად იმისა, რომ ბავშვის ემოციის დატევა მოახერხოს, იწყებს მის შერცხვენას,“ - ფსიქოთერაპევტი მაია ცირამუა

ფსიქოთერაპევტი მაია ცირამუა გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ბავშვებში სტრესის გამოვლენის თავისებურებებსა და მასთან ბრძოლის მეთოდებზე საუბრობს. ის აღნიშნავს, რომ პატარებს სტრესთან დამოუკიდებლად გამკლავება უჭირთ და მშობლებისგან მხარდაჭერას საჭიროებენ. მაია ცირამუას თქმით, სტრესულ მდგომარეობაში მყოფი ბავშვის შერცხვენა მიუღებელია:

„ძალიან მნიშვნელოვანია მშობლის მხრიდან ბავშვის მხარდაჭერა. არ არის საჭირო კრიტიკა. ხშირად არის ხოლმე, როდესაც ბავშვს ეშინია, მშობელი, ნაცვლად იმისა, რომ მისი ემოციის დატევა მოახერხოს და იყოს მისი მხარდამჭერი, იწყებს ბავშვის შერცხვენას. ის შვილს ეუბნება: „რისი გეშინია? შენ ხომ უკვე დიდი ხარ, შენ ხომ ვაჟკაცი ხარ!“ ეს არის ბავშვის ემოციური საჭიროებების უგულებელყოფა.

მაია ცირამუა აცხადებს, რომ სტრესი ბავშვებში სხვადასხვა ფორმით ვლინდება. ის ნეგატიურ გავლენას ახდენს ბავშვის აკადემიურ მოსწრებასა და კოგნიტურ უნარებზეც. ერთ-ერთი მთავარი სიმპტომი, რომელიც ბავშვს ამ დროს აწუხებს, ძილის დარღვევაა:

„ბავშვს ერღვევა ძილი. ძილის დარღვევა არის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მარკერი. რომლითაც ბავშვი გვაძლევს სიგნალს, რომ მისი ემოციური ცხოვრება აღარ არის ისეთი სტაბილური. სტრესის დროს კოგნიტური ფუნქციონირების გარკვეულწილად შეზღუდვა ხდება. აქ არის კონცენტრაციის უნარის დაქვეითება, დასწავლის უნარის დაქვეითება, რაც, საბოლოო ჯამში, ბავშვის აკადემიურ მოსწრებაზეც აისახება ხოლმე.“

„ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ მშობელმა იცოდეს, თუ როგორი რეაგირება უნდა მოახდინოს ამ დროს, როგორ ამოიცნოს ნიშნები და შემდეგ ამ ნიშნებზე რა რეაქცია ჰქონდეს,“ - აცხადებს მაია ცირამუა.

წყარო: ​დილა მშვიდობისა საქართველო

წაიკითხეთ სრულად