Baby Bag

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

რას გამოხატავს ბავშვი გაბრაზებით და როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რაც განიცდის ამ დროს მისი შვილი - ამის შესახებ ფსიქოლოგმა, ხათუნა დოლიძემ ისაუბრა.

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს. მაგალითად, შესაძლოა, ის გვეუბნება, რომ აკლია უსაფრთხოების განცდა  და უფროსებისგან სურს, მოაქციონ გარკვეულ ჩარჩოებში... ან იმედგაცრუებულია, დაღლილია და ა.შ. ბრაზი არის ადაპტაციური ემოცია, რომელიც ადამიანს ეხმარება, რომ საფრთხე აღიქვას. ერთი შეხედვით, ის თითქოს ადვილი გამოსახატავია, მაგრამ რეალურად სიბრაზის დროს ვართ სუსტები და მოწყვლადები. პატარები ამ დროს განსაკუთრებით იმპულსურები არიან, რადგან განვითარების პროცესში იმყოფებიან, ჯერ არ აქვთ გამომუშავებული თვითკონტროლი. 

მცირე ასაკის ბავშვებს შეუძლიათ, ისწავლონ ბრაზის მართვა, მაგრამ ამისთვის მათ სჭირდებათ თანმიმდევრული მიდგომა და მოთმინება. როდესაც ის ბრაზს განიცდის, შიშის განცდაც ეუფლება. ის ფიზიოლოგიური ცვლილებები, რაც ამ დროს მის ორგანიზმში მიმდინარეობს, გონებას იმდენაც მოიცავს, რომ ბავშვებს უძნელდებათ გონივრულად მოქმედება. იმის გაგება, რომ ბრაზი არის სხეულის განგაში, რომელიც რაღაცას გატყობინებს, უკვე ეხმარება ბავშვს იმაში, რომ გაუმკლავდეს განცდებსა და ემოციებს. მათ უმეტესობას სჭირდება უფროსების დახმარება, რათა მართოს ბრაზი და დაარეგულიროს ნერვული სისტემა. უფროსის მხრიდან მნიშვნელოვანია იმის ძიება, თუ რა ამშვიდებს და რა აღადგენს ბავშვის ემოციურ ბალანსს. პატარებისთვის  პირველი დახმარება გახლავთ მშობლის მხრიდან სიმშვიდის შენარჩუნება. როდესაც ბავშვი ბრაზობს და ხედავს მშობელს, რომელმაც ასევე დაკარგა კონტროლი, ეს კიდევ უფრო ზრდის შიშს. ბრაზის მართვის სწავლების საუკეთესო იარაღი არის ემპათიით მოსმენა. ამით არა მხოლოდ ემოციურ მხარდაჭერას აღმოვუჩენთ ბავშებს, არამედ ვუმტკიცებთ რწმენას, რომ უარყოფით ემოციებთან გამკლავება შესაძლებელია. 

გაზარდეთ ბავშვების ემოციების ცოდნა, ესაუბრეთ ემოციებზე, ასწავლეთ სიტყვები ემოციების გამოსახატავად. როდესაც სიტყვებით იწყებ ემოციების გამოხატვას, იქ უკვე გრძნობების ქმედებით გამოხატვა აღარ გჭირდება. ბავშვმა უნდა ისწავლოს, რომ ბრაზი ნიშანია, რათა დაფიქრდე, შეჩერდე, დაამშვიდო შენი თავი და იფიქრო გამოსავალზე", - ამბობს ხათუნა დოლიძე.


წყარო: ,,​რჩევები მშობლებს"

შეიძლება დაინტერესდეთ

„უკვე ერთი წლის ასაკის ბავშვზეც შეიძლება ექიმმა ეჭვი მიიტანოს, რომ პოტენციურად, შესაძლოა, იყოს აუტიზმის სპექტრის აშლილობა,“- ფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი

„უკვე ერთი წლის ასაკის ბავშვზეც შეიძლება ექიმმა ეჭვი მიიტანოს, რომ პოტენციურად, შესაძლოა, იყოს აუტიზმის სპექტრის აშლილობა,“- ფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი

ფსიქოლოგმა მაია მაჭავარიანმა აუტიზმის სპექტრის აშლილობების შესახებ ისაუბრა და ის ასაკი დაასახელა, როდესაც პედიატრებს ან ბავშვთა ნევროლოგებს აუტიზმის სპექტრის აშლილობაზე ეჭვის მიტანა შეუძლიათ:

„2-3 წლამდე, როგორც წესი ოფიციალურად დიაგნოზის დასმა არ ხდება. რა თქმა უნდა, პედიატრმა ან ბავშვთა ნევროლოგმა უკვე ერთი წლის ასაკის ბავშვზეც კი შეიძლება ეჭვი მიიტანოს, რომ ეს პოტენციურად, შესაძლოა, იყოს აუტიზმის სპექტრის აშლილობა. ასეთ შემთხვევაში მშობელს ვურჩევთ ხოლმე, რომ იყოს ყურადღებით, რას მიაქციოს ყურადღება. გაიცემა რეკომენდაციები, რა შეიძლება გაკეთდეს სახლის პირობებში. ბავშვს აუცილებლად ვიბარებთ მონიტორინგზე. ბავშვი აუცილებლად უნდაა შეფასდეს კიდევ რამდენჯერმე. შემდგომში უკვე ხდება საბოლოოდ დიაგნოზის გამოტანა.

ეს ისეთი ტიპის დიაგნოზია, რომლის „მოხსნა“ არ ხდება. არის მდგომარეობები, რომელიც შეიძლება გაქრეს მკურნალობის პროცესში. ეს არ არის ის მდგომარეობა, რომელსაც განვკურნავთ. მხარდაჭერა სჭირდება ყველას იმისთვის, რომ ხელი შევუწყოთ მათ სოციუმში ინტეგრაციას და ცხოვრების ხარისხი ჰქონდეთ მაღალი. ამის მიხედვით უკვე სპეციალისტი წყვეტს რა გაკეთდეს.

ადრეულ ასაკში ვიყენებთ სასკრინინგო დანიშნულების კითხვარებს, რომელშიც არის წონიანი კითხვები, რომლებიც გადამწყვეტია ეჭვის მიტანისთვის. მშობლის მიერ მოწოდებულ ინფორმაციაზე დაყრდნობით ვაკეთებთ დასკვნებს. ADOS-ის შემთხვევაში ამას აკეთებს სპეციალურად დატრენინგებული ადამიანი. მან იცის, რას უნდა დააკვირდეს, რა სტიმულები მიაწოდოს. ADOS ტესტს აქვს თავისი მოდულები, რომლებსაც ვარჩევთ იმის მიხედვით, რა დონეზე აქვს განვითარებული ბავშვს ენა. ხდება კლინიკური შეფასება, რის გამოც გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს კლინიცისტის დატრენინგებას,“- მოცემულ საკითხზე მაია მაჭავარიანმა რადიო „ფორტუნას“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​რადიო „ფორტუნა“

წაიკითხეთ სრულად