Baby Bag

,,ერთადერთი უალტერნატივო არის მასთან მეგობრობა" - როგორ მოვიქცეთ თინეიჯერ შვილთან ურთიერთობისას

,,ერთადერთი უალტერნატივო არის მასთან მეგობრობა" - როგორ მოვიქცეთ თინეიჯერ შვილთან ურთიერთობისას

როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი თინეიჯერ შვილთან ურთიერთობისას და რა დეტალები უნდა გაითვალისწინოს მან იმისთვის, რომ ამ პერიოდში მოზარდთან პოზიტიური ურთიერთობა შეინარჩუნოს - ამის შესახებ ფსიქოლოგი, მარინა კაჭარავა ​საუბრობს. 

,,ამ პერიოდში ადამიანში თვითშეფასება ძალიან დაბლდება, უმეტესწილად - აქვთ გარეგნობის კომპლექსი, ჰგონიათ - რომ არაფერს წარმოადგენენ და არაღიარებულები არიან და ა.შ. ერთადერთი უალტერნატივო არის მასთან მეგობრობა. მაგალითად, თინეიჯერი შვილი უსმენს რაიმე მუსიკას, რაც მშობელს არ მოსწონს - უნდა დაჯდე მასთან ერთად და მოუსმინო; კი არ აუკრძალო და ჭკუა დაარიგო, არამედ - ინტერესი გამოხატო. როდესაც მე, მშობელი ვჯდები მასთან ერთად და რაღაცას ვაკეთებ, მისი თანატოლივით ვხდები და უფრო მენდობა, ვიდრე მაშინ, როცა დირექტივებს ვიძლევი - ეს არ გააკეთო. მშობელი ზოგჯერ კმაყოფილია, როცა ჰგონია, რომ შვილს აკონტროლებს და წარმოდგენა არ აქვს, მისი შვილი რას ფიქრობს, რას აკეთებს, სად არის. სწორედ ისეთ მშობლებს არ აქვთ ეს წარმოდგენა, რომლებიც ამბობენ, რომ ჩემი შვილი მე ამას ვერ გამიბედავს. უალტერნატივოა მეგობრობა და ავტორიტეტის შენარჩუნება. როგორ ვინარჩუნებთ ავტორიტეტს - იმით, რომ შვილმა დაინახოს, ერკვევი იმ რაღაცებში, რაშიც ის ერკვევა; რომ გაქვს სტატუსი და რაღაცას წარმოადგენ; რომ კარგად გამოიყურები... რამდენად გცემს საზოგადოება პატივს. ამას ყველაფერს ის ზომავს საკუთარი საზომით. მაგრამ მთავარი მომენტი არის ის, რომ ის თინეიჯერი მომღერალი, რომელიც შენს შვილს მოსწონს, უნდა გესმოდეს - მე მესმის შენი - ეს არის უალტერნატივო გზავნილი ადამიანისთვის. 

11 წლისას თავი უკვე დიდი ჰგონია. ამ ასაკაში ფიქრობენ, რომ ყველაფერი იციან და ყველაფრის უფლება აქვთ. შშობლის ნერვიულობა პირდაპირ გადაეცემა ბავშვს. ამ დროს მშობელს აქვს პრობლემა და არა მოზარდს. თუ მე ბავშვს მშვიდად ველაპარაკები ნებისმიერ თემაზე, მაშინ სისადავე ბევრ რამეს შველის. სინამდვილეში, ამ ასაკში აქვთ განცდა, რომ მათი არავის ესმის, არავის სჭირდება და მშობელი ჩამორჩა დროს. ეს ძალიან მნიშვნელოვანია. ხშირად იხმარეთ წინადადება - ჰო, დე, მე მესმის შენი, რა საინტერესოა. როდესაც მოზარდი გეტყვის რაიმეს და პასუხობ - სისულელეს ნუ მეუბნები, აქ უკვე კომუნიკაცია დასრულებულია. როგორც თქვენ განიცდით, ისე - ბავშვი", - აღნიშნავს კაჭარავა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

წაიკითხეთ სრულად