Baby Bag

​რა ფსიქოლოგიური ზიანი შეიძლება მიაყენოს ბავშვს ადრეულ ასაკში წონაზე ყურადღების გამახვილებამ?

​რა ფსიქოლოგიური ზიანი შეიძლება მიაყენოს ბავშვს ადრეულ ასაკში წონაზე ყურადღების გამახვილებამ?

რა ფსიქოლოგიური ზიანი შეიძლება მიაყენოს ბავშვს ადრეულ ასაკში წონაზე ყურადღების გამახვილებამ? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, მარი ჯოხარიძე.

- ხშირად, როდესაც ბავშვს ჭარბი წონა აქვს ან პირიქით, ძალიან გამხდარია, მშობლები წონაზე უმახვილებენ ყურადღებას. რა ფსიქოლოგიური ზიანი შეიძლება მიაყენოს ბავშვს ადრეულ ასაკში?

მშობლები შვილებს ხშირად აკრიტიკებენ იმ მოტივით, რომ მათთვის საუკეთესო სურთ, უმახვილებენ ყურადღებას იმაზე, რაც მათი აზრით შესაცვლელი, გამოსასწორებელია. ერთი შეხედვით ,,უწყინარ შენიშვნას” ძალიან დიდი ზოგავლენის მოხდენა შეუძლია ბავშვი ქცევაზე და მომავალში, ზრდასრულობისას, მის თვითშეფასებაზე. დააკვირდით ბავშვებს, როცა რამეს წარმატებით აკეთებენ, ყოველთვის მშობლის რეაქციას აკვირდებიან. ყველაზე მეტად მათგან უხარიათ შექება და ყველაზე მეტად მათ კრიტიკას განიციდან.

- შესაძლოა თუ არა, ადრეულ ასაკში, წონასთან დაკავშირებით მშობლის მიერ არასწორად გაკეთებულმა კომენტარმა, თინეიჯერობის ან მოზრდილ ასაკში კვებითი ქცევის დარღვევა გამოიწვიოს?

რაც შეეხება კვებით აშლილობას, ბულემია, ანორექსია, უკონტროლო კვება (binge eating disorder), მათი გამომწვევი მიზეზი კომპლექსურია. ძირითათად თინეიჯერობისას ვლინდება ან მოგვიანებით, თუმცა, ადრეულ ასაკში სწორად მიწოდებული ინფორმაცია, საკუთარი თავის მიმართ ჯანსაღი დამოკიდებულების ჩამოყალიბება მომავალში ბევრ მსგავს პრობლემას აგავარიდებს თავიდან.

- როგორ უნდა მივაწოდოთ ბავშვს ინფორმაცია ისე, რომ არ დავაზიანოთ მისი ფსიქიკა?

  • წონაზე საუბრისას წაახალისეთ თქვენი შვილი რომ გაგიზიაროთ თავისი აზრები, გრძნობები სხეულის შესახებ;
  • აუხსენით რომ ადამიანების სხვადასხვა ფორმის და ზომის არიან და ეს განსხვავება ნორმალურია, თქვენ კი ძალიან გიყვართ და გეყვარებათ, როგორი წონა და ფორმაც არ უნდა ქონდეს მის სხეულს;
  • არ გააკეთოთ უარყოფითი კომენტარები არც თქვენი შვილის, არც საკუთარი და არც სხვა ადამიანის წონაზე;
  • აუხსენით ბავშვს რომ თუ მის წონაზე საუბრობთ ეს ხდება იმიტომ, რომ გინდათ ჯანმრთელი გაიზარდოს და არა იმიტომ, რომ გინდათ სხვანაირად გამოიყურებოდეს;
  • ესაუბრეთ იმაზე თუ რა საოცარი რამეების გაკეთება შეუძლია სხეულს განურჩევლად ფორმებისა და ზომებისა.

გააკეთეთ აქცენტი იმაზე თუ რა შეუძლია გააკეთოს ბავშვმა საკუთარი ჯანმრთელობისთვის, ისაუბრეთ ჯანსაღი კვების და ფიზიკური აქტივობის მნიშვნელობაზე.

არასდროს უთხრათ ბავშვს რომ რამის ჩაცმა ან კეთება არ შეიძლება წონის გამო.

თუ მშობელი თავადაც ცდილობს წონის მომატება ან დაკლებას უნდა აუხსნას ბავშვს, რომ ამას აკეთებს ჯანმრთელობის, ენერგიის გაუმჯობესებისთვის და მოერიდოს საუბარს დიეტაზე და იმაზე თუ როგორ გამოიყურება.

არ გააკრიტიკოთ ბავშვი მისი კვებითი ჩვევების გამო. ,,ძალიან ბევრს ჭამ“, ან ,,საერთოდ არაფერს ჭამ“, განსაკუთრებით სხვა ადამიანების წინაშე. ამის ნაცვლად ეცადეთ, რომ მისცეთ მაგალითი და ერთად შეიძინოთ ახალი სასარგებლო კვებითი ჩვევები. შეგიძლიათ ერთად მოიძიოთ ინფორმაცია იმ საკვებზე და ფიზიკურ აქტივობებზე, რაც თავს უფრო ჯანმრთელად და აქტიურად გაგრძნობინებთ.

თუ ბავშვთან რომელიმე თემაზე საუბრის დაწყება გიჭირთ, ამის გამო თავი არ აარიდოთ. თუ მშობელი რომელიმე თემას თავს არიდებს, შეიძლება ბავშვმა ჩათვალოს რომ რამე სამარცხვინო და უხერხულია ამაში. მოიძიეთ ინფორმაცია, მომეზადეთ ამ თემისთვის, თუ საჭირო გახდა ჰკითხეთ სპეციალისტს. ბავშვები ინფორმაციას მაინც მიიღებენ, რისთვისაც მიღების უამრავი წყარო არსებობს, თუმცა ყველა მათგანი არაა უსაფრთხო. უმჯობესია მისთვის მგრძნობიარე საკითხებზე უსაფრთხო, სანდო გარემოში მიიღოს სწორი ინფორმაცია იმ ადამიანებისგან, ვისაც მასზე დიდი გავლენა აქვს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

დიასახლისი დედები დასაქმებულ დედებთან შედარებით უფრო დეპრესიულები, ბრაზიანები და სევდიანები არიან

დიასახლისი დედები დასაქმებულ დედებთან შედარებით უფრო დეპრესიულები, ბრაზიანები და სევდიანები არიან

დედებს, რომლებიც არ მუშაობენ და მთელ დღეს ბავშვებს უთმობენ, უამრავ გამოწვევასა და სირთულესთან უხდებათ გამკლავება. უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ უმუშევარ დედებს დასაქმებულ დედებთან შედარებით დეპრესია უფრო ხშირად ემართებათ. 60 000-მდე ქალის გამოკითხვის შედეგებმა აჩვენა, რომ დიასახლისი დედების 28 %-ს დეპრესია აწუხებდა, ხოლო დასაქმებულ დედებს შორის მსგავსი პრობლემა მხოლოდ 17 %-ს ჰქონდა.

მთელი დღის მანძილზე ბავშვებზე ზრუნვით დაკავებული ქალბატონების 41 % აღნიშნავდა, რომ ისინი ხშირად ღელავდნენ და დარდობდნენ, მაშინ როდესაც მსგავსი პრობლემა დასაქმებული დედების მხოლოდ 34 %-ს ჰქონდა.

დიასახლის დედებად ის ქალბატონები ითვლებიან, რომლებსაც სამსახური არ აქვთ და რომლებიც მთელ დღეს 18 წლამდე ასაკის შვილებთან ერთად სახლში ატარებენ. დასაქმებულ დედებად კი იმ ქალბატონებს მოიხსენიებენ, რომლებსაც 18 წლამდე ასაკის შვილი ჰყავთ და ამავდროულად სამსახურიც აქვთ. რატომ არიან უმუშევარი დედები დეპრესიულები და მოწყენილები? ზრდასრული ადამიანების უდიდესი ნაწილი მზად არ არის იმ გამოწვევებთან გასამკლავებლად, რომლებიც მათ ცხოვრებაში ბავშვის გაჩენის შემდეგ ჩნდება. როდესაც ქალი ბავშვს აჩენს, მისი სოციალური სტატუსი, მატერიალური მდგომარეობა და ყოველდღიური ცხოვრება რადიკალურად იცვლება.

დედას შვილის გაჩენა უზომოდ აბედნიერებს, თუმცა მის ცხოვრებაში ამ მნიშვნელოვან ფაქტს გარკვეული დანაკარგიც ახლავს. ერთ-ერთი მიზეზი, რის გამოც სახლში მყოფი დედები დეპრესიულები არიან, აღიარებისა და თვითრეალიზაციის მოთხოვნილებაა. ისინი ვერ გრძნობენ, რომ სათანადოდ დაფასებულები არიან. გარშემომყოფები დიასახლისი დედების მძიმე შრომას ხშირად ვერც კი ამჩნევენ. სახლში დარჩენილი დედები, რომლებიც დღის განმავლობაში უამრავ საქმეს აკეთებენ, გაწეული შრომისთვის ანაზღაურებას არ იღებენ. ისინი წელიწადში 365 დღეს შრომაში ატარებენ. დიასახლისი დედებისთვის შვებულება არ არსებობს. კიდევ ერთი ასპექტი, რომელიც სახლში შვილებთან ერთად მყოფი ქალბატონების განრისხებას იწვევს, იზოლაციაა. დიასახლის დედებს მეგობრებთან ურთიერთობის შენარჩუნება ძალიან უჭირთ, რადგან ისინი მთლიანად შვილების აღზრდაზე არიან ორიენტირებულები.

დიასახლისი დედები ხშირად აღნიშნავენ, რომ ისინი ისეთ ადამიანებთან მეგობრობენ, რომლებთანაც საერთო არაფერი აქვთ, გარდა ბავშვის აღზრდასთან დაკავშირებული საკითხებისა. შესაძლოა, რამდენიმე დღე ისე გავიდეს, რომ დიასახლის დედებს ზრდასრულ ადამიანებთან კომუნიკაციის შესაძლებლობა საერთოდ არ მიეცეთ. ბავშვებთან ურთიერთობა საოცრად სახალისოა, თუმცა ქალბატონებს მეგობრებთან კომუნიკაცია აუცილებლად სჭირდებათ.

დიასახლის დედებს სახლში შესრულებული სამუშაოს ყოველდღიური აღწერა თვითშეფასების ამაღლებაში დაეხმარება. თუ მთელ დღეს ბავშვებთან ერთად ატარებთ და სახლის მოწესრიგებაზე ზრუნავთ, მეუღლეს თქვენი ყოველდღიური საზრუნავისა და სირთულეების შესახებ ხშირად ესაუბრეთ, რათა მისგან მხარდაჭერა იგრძნოთ.

დედებმა აუცილებლად უნდა გამონახონ დრო საკუთარი თავისთვის, გაწევრიანდნენ ახლომდებარე ბიბლიოთეკაში, დაიწყონ რომელიმე ენის შესწავლა, იარონ კულინარიის კურსებზე. სოციალური და ინტელექტუალური სტიმულაცია ქალბატონების ცხოვრებას მნიშვნელოვნად გაახალისებს.

მართალია, დიასახლის დედებს დეპრესია ხშირად უტევთ, თუმცა ეს სულაც არ ნიშნავს იმას, რომ სახლში ყოფნა ყველა ქალბატონისთვის თანაბრად დამთრგუნველია. ბევრ მათგანს დიასახლისობა ძალიან ახალისებს და შვილების აღზრდა ყველაზე საინტერესო საქმედ მიაჩნია. დედები, რომლებიც პირველ ადგილზე ოჯახს აყენებენ, ხშირად კარიერაზე უარს ამბობენ და სახლში დარჩენის გადაწყვეტილებას თავად იღებენ.

მომზადებულია Metroparent.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად