Baby Bag

ბავშვებსა და თინეიჯერებში სოციალური უნარების განვითარების 10 საუკეთესო გზა

ბავშვებსა და თინეიჯერებში სოციალური უნარების განვითარების 10 საუკეთესო გზა
თანამედროვე სამყაროში ბავშვებსა და თინეიჯერებს ბევრი ისეთი დაბრკოლების გადალახვა უწევთ, რომელთა შესახებ წინა თაობებმა ცოტა რამ თუ ​იციან. სოციალური მედიისა და ტექნოლოგიების წამყვანი როლი სოციალურ ურთიერთქმედებათა ახალ მოდელს ქმნის, რომლის შესახებ ნათელი წარმოდგენის შექმნა აუცილებელია.

ბავშვებისა და თინეიჯერების გარემოცვაში თუ მოხვდებით, ხშირად გაიგონებთ მსგავს ფრაზას: „ტელეფონზე საუბარი საშინელებაა. ამას უკვე აღარავინ აკეთებს.“ არცთუ იშვიათია შემდეგი სახის საუბრებიც: „ხალხი ჩემზე ისეთი წარმოდგენისაა, რომ ამის შესახებ საუბარი არც მსურს.“ ბავშვების მხრიდან მსგავსი მოსაზრებების მოსმენის შემდეგ ერთი მთავარი კითხვა ჩნდება: როგორ უნდა მოვახერხოთ ჩვენ: პედაგოგებმა, მშობლებმა და ფსიქოლოგებმა მოზარდებში ადეკვატური სოციალური უნარების განვითარება, რათა მათ ღია და გახსნილი ურთიერთობების დამყარება თავისუფლად შეძლონ? აღნიშნულ კითხვაზე პასუხის გაცემა მარტივი არ არის, თუმცა არსებობს რამდენიმე საინტერესო მეთოდი, რომლებიც ბავშვებსა და თინეიჯერებში ჯანსაღი სოციალური უნარ-ჩვევების განვითარებას მნიშვნელოვნად შეუწყობს ხელს.

ბავშვებში სოციალური უნარების განვითარების 5 საუკეთესო გზა

1. გაცნობითი ხასიათის როლურ თამაშებში მონაწილეობა

როგორ იწყებს ადამიანი ურთიერთობას უცხო პიროვნებასთან, რომლის შესახებ მან არაფერი იცის?! ეს ის საკითხია, რომლის შესახებ ბავშვები ძალიან ბევრს ფიქრობენ. მათ აიტერესებთ, თუ ვინ არის ადამიანი, რომელთანაც ჯერ არასდროს უსაუბრიათ, ეჭვობენ, აქვთ კი რაიმე საერთო სრულიად უცხო პიროვნებასთან და ფიქრობენ, როგორ უნდა დაიწყონ მასთან საუბარი. ბავშვების ცნობისმოყვარეობის დასაკმაყოფილებლად და მათი შიშების დასაძლევად, მშობელმა საკუთარ შვილთან როლური თამაშები უნდა წამოიწყოს, რომელშიც ბავშვი უცნობი ადამიანის როლს შეასრულებს, მშობელი კი საკუთარი შვილის როლში მოგვევლინება. მსგავსი თამაშებით ბავშვმა პასუხი უნდა მიიღოს ყველა კითხვაზე, რომელიც მას აწუხებს. მან უნდა ისწავლოს, თუ როგორ ჩაერთოს დაგვიანებით ისეთ თამაშში, რომელიც უკვე სხვებმა წამოიწყეს, როგორ დაპატიჟოს მეგობარი სათამაშოდ. ოჯახურ გარემოში სხვა და სხვა სოციალური სცენარის გათამაშება ბავშვს ახალი ურთიერთობების წამოწყების შიშის დამარცხებაში დაეხმარება.

2. თამაში - „ემოცითა გამოცნობა“

ცოცხალი ურთიერთობების ნაკლებობა ბავშვებს თანატოლების ემოციური განწყობების ამოცნობის უნარს უქვეითებს. ჩამოწერეთ ფურცლებზე სხვა და სხვა ემოციის აღმნიშვნელი სიტყვები. თითოეულმა თამაშის მონაწილემ ის ემოცია უნდა გამოხატოს, რომელიც მის კუთვნილ ფურცელზე წერია. მეტი გამოწვევისთვის, ემოციების გამოსახატად მხოლოდ სახის მიმიკების გამოყენებას ნუ დასჯერდებით. თამაშის დროს აქტიურად გამოიყენეთ სხეულის ენა. მაგ. გაბრაზების გამოსახატად ხელები გადააჯვარედინეთ და მკერდზე მჭიდროდ მიიკარით. მსგავსი თამაშები ბავშვებში აუცილებლად გააჩენს შემდეგი სახის კითხვებს: რა იწვევს ამა თუ იმ ემოციას ადამიანებში? როგორ უნდა ავიცილოთ თავიდან უარყოფითი ემოციები და ა.შ.

3. საუბრის ტონის შეხამება ემოციასთან

ემოციისა და საუბრის ტონის ურთიერთშეხამება სხვა და სხვა გზით შეიძლება, იქნება ეს შარადების გამოცნობა, როლური თამაში თუ ფილმების ერთად ყურება. ბავშვებთან ერთად ეკრანებს მიუსხედით და ადამიანის საუბრის ტონით მისი ემოციური მდგომარეობის გამოცნობა სცადეთ.

4. ვარჯიში რიგის დაცვაში

რიგის დაცვა და მოთმინების გამომუშავება ბავშვებისთვის რთულ ამოცანას წარმოადგენს. ეცადეთ ბავშვები ისეთ აქტივობებში ჩართოთ, რომლებიც მათგან მოთმინების გამოვლენას და რიგის დაცვას მოითხოვს. მაგ. ბავშვებთან ერთად გააფერადეთ ფურცელი ისე, რომ საერთო შრომაში ყველამ თავისი წვლილი შეიტანოს, ხატეთ მორიგეობით, ასწავლეთ ბავშვს, რომ მოთმინებით დაელოდოს თავის რიგს, სანამ სხვები მუშაობენ.

5. ბავშვის ინტერესების გათვალისწინება

ახალი სოციალური უნარების განვითარებისთვის ბავშვის ინტერესები და ჰობი გამოიყენეთ. თუ თქვენს შვილს ფეხბურთი იტაცებს, ესაუბრეთ გუნდური თამაშის მნიშვნელობაზე, ასწავლეთ, როგორ უნდა დაეხმაროს თანაგუნდელს, რომელიც კარგად ვერ თამაშობს.

თინეიჯერებში სოციალური უნარების განვითარების 5 საუკეთესო გზა

1. ქველმოქმედებაში ერთობლივი ჩართვა

ქველმოქმედებაში ერთობლივი ჩართვა თქვენ და თქვენს თინეიჯერ შვილებს საერთო ინტერესებს გაგიჩენთ. ისინი მეტად მოგენდობიან და თქვენს ქმედებებს მაგალითად გამოიყენებენ. საკუთარი ქცევით ეტიკეტის ისეთი სტანდარტი უნდა აჩვენოთ, რომელიც თქვენს შვილს არამხოლოდ თანატოლებთან, არამედ უფროსებთან ურთიერთობაშიც გამოადგება.

2. თამაში - „თქვი, რაც გსურს!“

აღნიშნული თამაშის პრინციპი შემდეგია: მონაწილეები კითხვებს გისვამენ, თქვენ კი ნებისმიერი თქვენთვის სასურველი გზით პასუხობთ. გულახდილობა და ემოციების ღიად გამოხატვა შვილებთან ურთიერთობის გაუმჯობესებაში დაგეხმარებათ. თამაშის დროს ნებისმიერ თემაზე საუბარი უნდა შეგეძლოთ. თუ კითხვა აღგაფრთოვანებთ, შეგიძლიათ სიხარული ხტუნვით ან ხმამაღალი შეძახილით გამოხატოთ.

3. როლური თამაში - „გასაუბრება“

მოზარდებს გასაუბრებები ძალიან აშინებთ. მათ არ იციან, როგორ მოიქცნენ, როდესაც სამსახურის შოვნას ცდილობენ და გასაუბრებაზე საკუთარი უნარების გამოვლენა სჭირდებათ. მათთან ერთად როლური თამაში წამოიწყეთ. მიაწოდეთ თქვენს თინეიჯერ შვილს დამსაქმებლის კითხვარი, თქვენ კი სამსახურის მაძიებლის როლი მოირგეთ. აღნიშნული სცენის გათამაშება მომავალ გასაუბრებებთან დაკავშირებით მას გარკვეულ წარმოდგენას შეუქმნის და უფრო თავდაჯერებულს გახდის.

4. საჭიროებების გამოვლენა წერის დახმარებით

იმის ნაცვლად, რომ თქვენს თინეიჯერ შვილს ყველა სურვილი აუსრულოთ, მას საკუთარ საჭიროებებში გარკვევა უნდა ასწავლოთ. სთხოვეთ თქვენს შვილს წერილობითი სახით გთხოვოთ დახმარება. წერა ჩვენი მოთხოვნებისა და პრობლემების სიღრმისეულ ანალიზში გვეხმარება. ამა თუ იმ პრობლემაზე გულახდილი წერილის დაწერა თქვენს შვილს საკუთარი სურვილების გაცნობიერებისკენ უბიძგებს.

5. თამაში - „უხერხული ვითარება“

ეს გასართობი და მხიარული თამაში სპეციალურად თინეიჯერებისთვის შეიქმნა. მონაწილეებმა უხერხული სიტუაციები უნდა გაითამაშონ და მათგან თავის დაღწევის გზები ეძებონ. აღნიშნული თამაში თინეიჯერებს ძალიან უყვართ და მისი დახმარებით სასარგებლო და საჭირო სოციალურ უნარებსაც ადვილად იძენენ.

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

11 ჯადოსნური ფრაზა, რომლის გაგონება ყველა ბავშვს სჭირდება

11 ჯადოსნური ფრაზა, რომლის გაგონება ყველა ბავშვს სჭირდება

ჩვენი შვილებისთვის უამრავი თბილი და კარგი სიტყვის თქმა შეგვიძლია. მიუხედავად ამისა, არსებობს ისეთი სიტყვები და ფრაზები, რომლებიც ბავშვს ძალიან ეხმარება გახდეს უფრო ჭკვიანი, ძლიერი, გულისხმიერი და კეთილი ადამიანი. ჩვენს სტატიაში თერთმეტ ჯადოსნურ ფრაზას გაგაცნობთ, რომელთა დახმარებით შვილებს უკეთეს პიროვნებებად ჩამოყალიბებაში შეუწყობთ ხელს.

1. „მე ყველანაირი მიყვარხარ!“

ბავშვები ნეგატიური ქცევებით ხშირად გვამოწმებენ. მათ აინტერესებთ, ცუდი ქცევის დროს იგრძნობენ თუ არა მშობლებისგან სიყვარულს. ბავშვს ყოველთვის უნდა უთხრათ შემდეგი სიტყვები: „მე ყველანაირი მიყვარხარ, ბედნიერი ვარ, რომ შენ მყავხარ. მთელი მსოფლიოს ბავშვებს შორის არჩევანის გაკეთება რომ მომიხდეს, აუცილებლად შენ აგირჩევდი!“ ამ გზით თქვენ ბავშვს ჯანსაღი ფსიქიკის ჩამოყალიბებაში დაეხმარებით.

2. „მიყვარხარ“

ბავშვის ჯანსაღი განვითარებისთვის ეს ჯადოსნური სიტყვა აუცილებელია. მნიშვნელოვანია ისიც, რომ თქვენი სიტყვა საქმით გაამყაროთ: გაატარეთ ბავშვთან ერთად ბევრი დრო, იცინეთ და ირბინეთ მასთან ერთად, ხშირად ჩაეხუტეთ ბავშვს, მოუსმინეთ მის პრობლემებს, იყავით მის გვერდით, როდესაც მას სჭირდებით.

3. „დღეს უკეთესად გამოგდის!“

„შენი საწოლი როგორი მოწესრიგებულია, ოთახი რა კარგად დაგილაგებია!“ ბავშვს მსგავსი ფრაზების მოსმენა ძალიან სჭირდება. ამ დროს ის გრძნობს, რომ თქვენ მისი გჯერათ და მასზე იმედებს ამყარებთ. ბავშვი ხედავს, რომ მისი მონდომება ფასდება. პოზიტიური ფრაზები და დამოკიდებულება ბავშვს კარგი ქცევის გამეორებისკენ უბიძგებს.

4. „ბოდიშს გიხდი, რომ დაგიყვირე“

ყველანი ადამიანები ვართ და შეცდომებს ხშირად ვუშვებთ. მთავარია, რომ ბავშვთან დაშვებული შეცდომის აღიარება შეგვეძლოს. ამ გზით ჩვენ შვილებისადმი პატივისცემას გამოვხატავთ. ბავშვი მშობლისგან სწავლობს აღიარებას. ის ხვდება, რომ ადამიანმა დანაშაულზე პასუხისმგებლობა უნდა აიღოს და ბოდიში მოიხადოს.

5. „ძალიან ვწუხვარ, რომ სათამაშო დაკარგე“

როდესაც ბავშვის ნეგატიურ ემოციებს ზღუდავთ, მას ნევროზისა და ფსიქოსომატური დარღვევების განვითარებისკენ უბიძგებთ. ბავშვს უფლება აქვს გაბრაზებული იყოს. მას შეუძლია იტიროს დაკარგული სათამაშოს გამო. ნეგატიური გრძნობების გამოხატვის შეზღუდვა ბავშვის პიროვნების უარყოფაა. თქვენ მას შესაძლებლობას არ აძლევთ იყოს ბუნებრივი და სპონტანური. მშობლის ვალია ასწავლოს ბავშვს, როგორ გამოხატოს ნეგატიური ემოციები სხვებისთვის ზიანის მიყენების გარეშე.

6. „მე შენი მჯერა!“

ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ შეუძლებელია ადამიანი იყოს უშიშარი. ყველას რაღაცის ეშინია. სიმამაცე შიშის გადალახვას და მოქმედების დაწყებას გულისხმობს. თუ ბავშვს რამის ეშინია, აგრძნობინეთ, რომ მისი გჯერათ. თქვენს შვილს საკუთარი გამოცდილება გაუზიარეთ და მოუყევით, როგორ შეძელით შიშის გადალახვა.

7. „დღეს რა გინდა, რომ გავაკეთოთ?“

ბავშვს არჩევანის გაკეთების შესაძლებლობას თუ მისცემთ, ის საკუთარი სურვილების მიხედვით მოქმედებას ისწავლის და სხვების ახირებებს ნაკლებად დაემორჩილება. როდესაც მშობლები ყველაფერს ბავშვების ნაცვლად წყვეტენ, მათი შვილები პასიურ, მარტივად მანიპულირებად და სხვებზე დამოკიდებულ ადამიანებად ყალიბდებიან. როდესაც ბავშვის სურვილებით არ ინტერესდებით, გირჩევთ, მომავალზე დაფიქრდეთ. გსურთ, რომ თქვენი შვილი ოცი წლის შემდეგ არათავდაჯერებული და მორჩილი ადამიანი იყოს?

8. „გახსოვს, რა კარგად გამოგივიდა?“

ბავშვს მისი წარმატებები ხშირად უნდა გაახსენოთ. ამ გზით თქვენ მას საკუთარი თავის რწმენას უძლიერებთ. ბავშვი რწმუნდება, რომ მას მეტის მიღწევა შეუძლია.

9. „კიდევ ვცადოთ!“

ბავშვის წარუმატებლობას ყოველთვის ნუგეშით უნდა უპასუხოთ. დაარწმუნეთ თქვენი შვილი, რომ დანებება არ შეიძლება. „კიდევ ვცადოთ, მე დარწმუნებული ვარ შენში, თავიდანვე ყველაფერი კარგად არავის გამოსდის!“ - ეს ის ფრაზებია, რომლებიც ბავშვს მარცხის შემდეგ უნდა უთხრათ. ბავშვმა უნდა გააცნობიეროს, რომ წარმატებული ადამიანებიც ხშირად მარცხდებიან. შეცდომების დაშვება მისთვის მოტივატორი უნდა იყოს. ამასთან, ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ თქვენ ის ძალიან გიყვართ და მისი წარუმატებლობა თქვენს გრძნობებზე გავლენას არ ახდენს.

10. „როგორ გრძნობ თავს?“

„როგორ გრძნობ თავს? როგორი დღე გქონდა?“ მსგავსი კითხვები მშობელსა და შვილს შორის ემოციურ კავშირს ამყარებს. ბავშვი საკუთარი გრძნობების და განცდების გაანალიზებას სწავლობს.

11. „ყოჩაღ, შენ ამას დამოუკიდებლად ახერხებ!“

როდესაც მშობლები მრავლობით პირში საუბრობენ და ამბობენ: „ჩვენ ბაღში მივდივართ, ჩვენ მივირთმევთ,“ ისინი შვილთან ძლიერ კავშირს უსვამენ ხაზს. გარკვეულ ეტაპამდე მსგავსი დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას უწყობს ხელს. მიუხედავად ამისა, აუცილებელია, რომ მშობელმა ბავშვის დამოუკიდებლობაც წაახალისოს. მან ბავშვს ხშირად უნდა მიმართოს, როგორც დამოუკიდებელ ინდივიდს. ეს ბავშვს თავდაჯერებულობას და სიმტკიცეს შესძენს.

მომზადებულია : ​brightside.me -ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად