Baby Bag

უფროს ბავშვს ოჯახის ახალი წევრისადმი ყურადღების გამოჩენას ნუ აიძულებთ

უფროს ბავშვს ოჯახის ახალი წევრისადმი ყურადღების გამოჩენას ნუ აიძულებთ

ორსული ქალბატონები, რომლებიც მეორე ბავშვს ელოდებიან, ხშირად ძალიან ღელავენ, რადგან არ იციან, როგორ მიიღებს ოჯახის ახალ წევრს უფროსი შვილი. ყველა ოჯახი ინდივიდუალურია. ბავშვის დაბადებასთან დაკავშირებულ რადიკალურ ცვლილებებს ოჯახის თითოეული წევრი განსხვავებულად აღიქვამს. თქვენი ახლობლებისა და უფროსი შვილის ოჯახის ახალ წევრთან შესახვედრად მომზადება თუ გიძნელდებათ, ჩვენს სტატიაში შემოთავაზებულ რჩევებს გაეცანით. მათი დახმარებით მეორე ბავშვის დაბადებით გამოწვეულ შფოთვასა და ეიფორიას თქვენც და თქვენი ოჯახის წევრებიც მარტივად გაუმკლავდებით.

დაელაპარაკეთ უფროს შვილს
ბავშვს ოჯახის ახალ წევრთან შეხვედრა რომ გაუმარტივდეს, მასთან დალაპარაკება უნდა სცადოთ. ჰკითხეთ თქვენს უფროს შვილს, რას ფიქრობს იმასთან დაკავშირებით, რაც მის ირგვლივ ხდება. გაარკვიეთ, რამდენად აცნობიერებს ბავშვი თქვენს მდგომარეობას. თუ ორსულად ხართ, სავარაუდოდ, მას უკვე ეცოდინება, რომ თქვენს მუცელში მისი და ან ძმა იზრდება. თუ მეორე ბავშვის შვილად აყვანას გეგმავთ, თქვენს უფროს შვილს სავარაუდოდ თქვენთან ბევრი კითხვა ექნება. მას აუცილებლად დააინტერესებს, თუ ვინ არის და საიდან მოვიდა მისი პატარა და ან ძმა. ბავშვის კითხვებს გულახდილი პასუხები უნდა გასცეთ.
ითამაშეთ როლური თამაშები
ბავშვს თოჯინა უყიდეთ, რომელსაც ის შვილივით მოუვლის, დაბანს, დავარცხნის და გამოკვებავს. მსგავსი თამაშებით თქვენს უფროს შვილს ოჯახში მოსალოდნელ ცვლილებებთან შეგუებას გაუადვილებთ. ბავშვს ასწავლეთ, როგორ უნდა მოეფეროს თოჯინას, როგორ უნდა იზრუნოს მასზე. როდესაც ოჯახში ბავშვს მოიყვანთ, შეგიძლიათ მისი მოვლისას უფროს შვილს დახმარება სთხოვოთ. ბავშვებს ძალიან უყვართ, როდესაც მნიშვნელოვან დავალებებს იღებენ და დედას დახმარების ხელს უწვდიან.
გარკვეული სახის ცვლილებები ბავშვის დაბადებამდე უნდა განახორციელოთ
ბავშვის გაჩენის შემდეგ, შესაძლოა, თქვენს უფროს შვილს თავისი საწოლის დათმობა მოუხდეს. თუ თვლით, რომ ჩვილს პირველი ბავშვის საწოლში დააძინებთ, ხოლო უფროს შვილს სხვა ოთახში მოუწყობთ საძინებელს, უმჯობესია, თუ აღნიშნულ ცვლილებას ბავშვის დაბადებამდე განახორციელებთ. თუ თქვენი უფროსი შვილი დაინახავს, რომ მას საწოლი პატარა დის ან ძმის გამო წაართვეს, ის ჩვილისადმი ნეგატიურად განეწყობა და ეჭვიანობა დატანჯავს. მეორე ბავშვის დაბადებამდე რამდენიმე თვით ადრე უფროს შვილს უთხარით, რომ ის უკვე დიდია და დამოუკიდებლად ცხოვრებას უნდა მიეჩვიოს, რის გამოც მას ახალი საძინებლით ასაჩუქრებთ. მსგავსი დამოკიდებულება ბავშვს თავს განსაკუთრებულ ადამიანად აგრძნობინებს.
ყველაფერი ბუნებრივად უნდა მოხდეს
მომავალ შვილზე თავისუფლად ისაუბრეთ. მეუღლესთან ერთად განიხილეთ სამომავლო გეგმები. როდესაც ბავშვი დაინახავს, რომ თქვენ მეორე ბავშვის დაბადებას ჩვეულებრივ მოვლენად მიიჩნევთ, აღნიშნულ ფაქტთან შეგუება ნამდვილად არ გაუჭირდება. თუ თქვენი უფროსი შვილი მცირეწლოვანია, შესაძლოა, საერთოდ ვერ გააცნობიეროს, რომ ოჯახში სერიოზული ცვლილება მოხდა. ბავშვის დაბადების შემდეგ ცხოვრება ჩვეულებრივად განაგრძეთ. თქვენი უფროსი შვილი უმცროს დას ან ძმას მარტივად შეეგუება.
უფროს შვილს ახალდაბადებული ბავშვისგან საჩუქარი გადაეცით
მშობლების უდიდესი ნაწილი აღნიშნავს, რომ ჩვილისგან მიღებული საჩუქარი უფროს და-ძმებს მისდამი ძალიან დადებითად განაწყობს. ისინი სიხარულს ვერ მალავენ და თვეების მანძილზე უმცროსი დისგან ან ძმისგან მიღებულ საჩუქარზე ლაპარაკობენ. როდესაც ჩვილს სახლში მიიყვანთ, თქვენი ახლობლები და მეგობრები მის სანახავად მოვლენ და მისდამი დიდ ყურადღებას გამოიჩენენ, რაც თქვენს უფროს ბავშვს, შესაძლოა, არ მოეწონოს. ჩვილისადმი ნეგატიური განწყობა რომ არ ჩამოუყალიბდეს, უფროსი შვილისთვის სპეციალური საჩუქარი შეიძინეთ. შეგიძლიათ, ბავშვს სათამაშო ფოტოაპარატი, მანქანა ან მუსიკალური ინსტრუმენტი უყიდოთ. უთხარით თქვენს შვილს, რომ საჩუქარი მას უმცროსმა დამ ან ძმამ უყიდა. ბავშვი ახალი სათამაშოთი გაერთობა, თქვენ კი მოდუნებისა და რელაქსაციის შესაძლებლობა მოგეცემათ.
უფროს ბავშვს უმცროსისადმი ყურადღების გამოჩენას ნუ აიძულებთ

უფროსი ბავშვი ოჯახის ახალი წევრით, შესაძლოა, არც დაინტერესდეს. მსგავს შემთხვევაში მას ჩვილისადმი ყურადღების გამოჩენას ნუ აიძულებთ. თქვენს უფროს შვილს გარკვეული დრო სჭირდება, რათა პატარას დისტანციურად დააკვირდეს. დროთა განმავლობაში ის თავის უმცროს დას ან ძმას უფრო ახლოს გაიცნობს. ნუ აჩქარდებით. გარკვეული დროის შემდეგ თქვენი შვილები ეზოში ერთად ირბენენ და ითამაშებენ.
მომზადებულია verywellfamily.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

,,თავდაპირველად, როდესაც რაიმე ქცევაზე გვაქვს საუბარი მნიშვნელოვანია განვმარტოთ, თუ რა არის ქცევა. ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. ასევე, უნდა გავუსვათ ხაზი, თუ რა არის და რა აღიქმება რთულ ქცევად, რომელთა რიგსაც თქვენს მიერ დასმულ შეკითხვაში მოყვანილი ქცევაც მიეკუთვნება. ამერიკის ფსიქიატრთა ასოციაციის განმარტებით რთული ქცევა არის: ,,ქცევა რომელიც საშიშია ან ხელს უშლის ადამიანს სკოლამდელ, საგანმანათლებლო ან ზრდასრულთა მომსახურების სერვისებში მონაწილეობას და ხშირად საჭიროებს სპეციალური ინტერვენციების შემუშავებას და გამოყენებას.“ აბსოლუტურად ყველა ქცევას აქვს მიზანი, ფუნქცია. აღვნიშნავ იმასაც, რომ ერთი და იგივე ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს სხვადასხვა მიზანი, ფუნქცია. ქცევის წინაპირობები შეიძლება იყოს: იმედგაცრუება, ტკივილი, წყენა, შიში, სენსორული დეზინტეგრაცია, შფოთვა, დაღლა, შიმშილი, კომუნიკაციის სირთულე და ა.შ. “

- როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამასთან მიმართებით სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

აღნიშნული ქცევის მიზეზი და ფუნქციაც შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ შესაძლოა იყოს სხვადასხვა, მაგალითად, გარემო პირობები (სიცხე, ფიზიკური დისკომფორტი) ყურადღების მიპყრობის სურვილი, არასასურველი აქტივობისგან გაქცევის მცდელობა, სექსუალური ქცევა (გახდა მასტურბაციის მიზნით) სენსორული დეზინტეგრაცია და ა.შ.

- როგორ უნდა მიუდგეს მშობელი?

- ქცევის მართვა არ არის: ყვირილი, მუქარა, სიმკაცრე ან ყველაფრის შესრულება. აღნიშნულ შემთხვევაში უნდა განისაზღვროს თუ რა არის ქცევის ფუნქცია, ასეთ დროს უნდა შეგროვდეს მონაცემი, რომელსაც ჩვენ ქცევითი თერაპევტები ABC მოდელს ვეძახით. ABC ანუ (Antecedent-Behavior-Consequence) წინაპირობა, ქცევა, შედეგი. აქედან გამომდინარე, უნდა განისაზღვროს ქცევის მიზანი, ფუნქცია და შესაბამისად განხორციელდეს მუშაობა. განვიხილოთ რამოდენიმე მაგალითი, თუკი ჩანაწერის მონაცემებით გამოვლინდა რომ მიზეზი არის სენსორული დეზინტეგრაცია (არ მოსწონს, ვერ ეგუება ტანსაცმლის სტრუქტურას) მაშინ ბავშვი უნდა შეაფასოს სენსორულმა თერაპევტმა, თუ საჭიროება მოითხოვს უნდა დაიწყოს მუშაობა ან მისცეს მშობელს რეკომენდაცია. თუკი მიზეზად გამოვლინდება ყურადღების მიპყრობა, მაგალითად, გაიხადა ტანსაცმელი და ყველა მას უყურებს, ზოგი იცინის, ზოგს უკვირს. მასწავლებელის და მომვლელის ყურადღებაც მისკენაა მიპყრობილი, როცა მანამდე ასეთ ინტერესს მის მიმართ არავინ იჩენდა, (წინაპირობა: ყურადღების მიქცევის სურვილი, ყურადღების ცენტრში ყოფნა. ქცევა: გახდა. შედეგი: მიიქცია ყურადღება, ანუ ქცევამ შედეგი გამოიღო, განმტკიცდადა განმტკიცებული ქცევის მომავალში ხშირად გამოვლენის ალბათობა ძალიან დიდია). განვმეორდები და ვიტყვი რომ გახდის ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს ბევრი სხვადასხვა ფუნქცია, მიზანი. რამდენი ინდივიდიცაა იმდენნაირი და განსხვავებული მიზეზი არსებობს, რადგან ყველას გააჩნია ინდივიდუაური მახასიათებლები. ასეთ დროს, სპეციალისტის დაგეგმარებით უნდა გაკეთდეს ჩანაწერები, ქცევითი თერაპევტის რეკომენდაციით დაიგეგმოს სტრატეგია და დაიწყოს ქცევის ჩაქრობაზე მუშაობა. გაეცნოს მშობელს, ასევე ბაღის ან სკოლის პერსონალს, რომ ქცევის გამოვლენის შემთხვევაში ყველამ ერთნაირი მიდგომა იქონიონ. როდესაც ქცევა არ განმტკიცდება, ასე ვთქვათ არ წახალისდება ნელ-ნელა იკლებს და საბოლოოდ კი საერთოდ გაქრება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად