Baby Bag

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა შევიკავოთ“

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ“

უნდა შევიკავოთ თუ არა თავი ემოციების გამოხატვისგან? - აღნიშნულ კითხვას ​ფსიქოთერ​აპიისა და კონსულტაციის სახლ „დიალოგის ფსიქოლოგმა ქეთი მესხსიშვილმა უპასუხა.

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ. თუმცა მნიშვნელოვანია, რა ფორმით გამოვხატავთ ემოციას. ყოველი შეკავებული ემოცია დროთა განმავლობაში ძალიან ცუდად მოქმედებს თითოეულ ჩვენგანზე. ადამიანი ნელ-ნელა ივსება შეკავებული ემოციისგან და მერე, ვისაც რომელი ორგანო აქვს სუსტი, იმაზე ხდება ჩაჭიდება და პრობლემების გაჩენა. მაგალითად, ინსულტი, თრომბი...

გაბრაზება მოძრაობას, მოქმედებას ითხოვს. სტრესის, გაღიზიანების დროს სისხლძარღვებში დიდი რაოდენობით გამოიყოფა ადრენალინი, რომელიც სისხლძარღვებში მოძრაობს და „გამოსტყორცნა“ სჭირდება. ამ დროს სუნთქვა ხდება ზედაპირული, ადრენალინის ინტენსივობა ნელ-ნელა იკლებს, თუმცა აგრძელებს მოძრაობას და ჩერდება კუნთებში, რადგან ეს ის ორგანოა, რომელიც მუდმივად მოქმედებაშია და ადრენალინს კი როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სწორედ მოძრაობა სჭირდება.

ბავშვები როდესაც ბრაზდებიან, ხელ-ფეხს აქნევენ, ყვირიან, კივიან... ეს კარგია. მთავარია, ამ დროს ბავშვი არ დაზიანდეს. ემოციებისგან განთავისუფება აუცილებელი და საჭიროა.

ჩვენი კულტურული და აღზრდის თავისებურებიდან გამომდინარე, გაბრაზება უმეტესად აკრძალულია, განსაკუთრებით მძაფრი ფორმებით (წივილ-კივილი, ჩხუბი). გაბრაზება კი ზუსტად ასეთი ძლიერი ემოციაა, რომლისგანაც ადამიანი აუცლებლად უნდა დაიცალოს. როცა ემოციების გამოხატვისგან თავს ვიკავებთ და გონებით ვაკონტროლებთ ამ ყველაფერს, ეს კი წლების განმავლობაში გრძელდება, მერე საკმაოდ ბევრ დაავადებას იწვევს. როგორც უკვე ვახსენე,  ნებისმიერი დაავადება შეიძლება იყოს ფსიქო-სომატური, ანუ ემოციების ფონზე გაჩენილი. თუნდაც დაავადებამდე სანამ მივალთ, უძილობა, ქრონიკული თავის ტკივილები, გადაღლიილობა, დაღლილი გაღვიძება. ეს ის მდგომარეობაა, როცა კუნთები ამდენი შეკავებული ემოციისგან ძალიან არის დაჭიმული, ვეღარ ხერხდება მოდუნება და შესაბამისად, თუ კუნთები არ მოდუნდა, ვერ ისვენებს ადამიანი.

რა არის გამოსავალი?

გაბრაზებას სჭირდება კონკრეტული ადრესატი, მე თუ ვინმეზე ვარ გაბრაზებული, უნდა მივიდე და ვუთხრა. როგორ უნდა მოხდეს ეს? - კი არ უნდა უთხრათ, თუ როგორი უპასუხისმგებლო და უზრდელია, არამედ უნდა აუხსნათ, რას გრძნობთ. ეს შეგიძლიათ შემდეგი სიტყვებით გამოხატოთ - შენ რომ ასე მოიქეცი, მე გავბრაზდი, მე მეწყინა, მე გავღიზიანდი. აქცენტი უნდა გაკეთდეს „მეზე“. მე წინადადებებით ნათქვამს მეორე ადამიანი თავდასხმად არ აღიქვამს, გისმენს და შემდეგ მისი ნებაა, მიიღებს შენს ნათქვამს თუ არა. აქ ყველზე მნიშვნელოვანია, რომ მე ვთავისუფლდები შეკავებული ემოციისგან. იმის გაჟღერებაც კი, რომ „მე გაბრაზებული ვარ“, ზოგჯერ საკმარისია ემოციების დაცლისთვის. თუ ეს არ არის საკმარისი, მაშინ კარგია, განმარტოება და თუნდაც კედელს მიარტყა ხელი (თავი არ უნდა დაიზიანო), კალამი გადატეხო და თქვა - უხ, როგორი გაბრაზებული ვარ. საკუთარ თავთან გულახდილი ლაპარაკი ასევე საუკეთესო საშუალებაა ემოციებისგან დასაცლელად“, - აღნიშნა ​ფსიქოლოგმა ქეთი მესხიშვილმა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მე რომ მკითხოთ, საერთოდ 7 წლის უნდა შედიოდეს ბავშვი სკოლაში,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე ბავშვის სასკოლო მზაობაზე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის სასკოლო მზაობის შესახებ ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რეკომენდაციები მისცა:

„სკოლამდე ხდება ბავშვის ჩამოყალიბება ემოციურად, კოგნიტურად. მშობლების და მასწავლებლების ძირითადი მოთხოვნა არის შემეცნებაზე: ბავშვმა უნდა იცოდეს ბევრი რამ, სკოლაში რომ შევა, იყოს პროფესორი. რეალურად სკოლისთვის მზაობა არ არის მხოლოდ ცოდნა. არის რაღაც შემეცნებითი უნარები, მაგრამ არა გამზადებული ცოდნა. ბავშვი სკოლაში გამზადებული ცოდნით არ უნდა მიდიოდეს. რაღაცები უნდა იცოდეს, ცხადია, რაც მის ასაკს შეეფერება, ფერები, ფორმები, შეიძლება ცნობდეს ასოებს ან ციფრებს, შეიძლება არ ცნობდეს. ბავშვი სამ ენაზე არ უნდა ლაპარაკობდეს. ენის სწავლა ყოველთვის შეიძლება და მითია, რომ რაც ადრე ისწავლის, მით უკეთესი.

ყველაზე მთავარი მაინც არის ის, რომ ბავშვის ემოციური განვითარება არის უგულებელყოფილი. ბავშვს რამდენად შეუძლია დაბრკოლების გადალახვა, მითითების შესრულება, სიბრაზის მართვა, ეს ყველაფერი არის სასკოლო მზაობა. მე რომ მკითხოთ, საერთოდ 7 წლის უნდა შედიოდეს ბავშვი სკოლაში. ფინეთი ძალიან რომ მოსწონთ, იქ 7 წლის ასაკში შეჰყავთ ბავშვი სკოლაში. ჩვენთან დასწიეს კიდევ ასაკი და დეკემბრამდე დაბადებულ ბავშვებსაც იღებენ. 3 თვე თითქოს არაფერს არ ნიშნავს, ეს თქვენთვის არ ნიშნავს უფროსებისთვის. პატარა ბავშვებისთვის 3 თვე ძალიანაც ნიშნავს.

სკოლას, ცხადია, ძალიან დიდი როლი აქვს პირველ კლასში შესული ბავშვების ადაპტაციაში, შეგუებაში. ბავშვის კეთილდღეობა იზომება. ჩვენ ამას ვზომავთ. ჩვენ ზუსტად ვიცით, ბავშვი ამ ჯგუფში ბედნიერია თუ არა. უფროსებს ეს არ გვაინტერესებს. ჩვენ გვაინტერესებს შედეგები, წლის ბოლოს ბავშვმა რა იცის. ჩვენ ვერ წარმოგვიდგენია, ელემენტარული მატრავმირებელი სიტუაცია როგორ უკლავს ბავშვს ნეირონალურ სისტემებს, რომლებიც აღარ მუშაობს მერე. კარგ აღმზრდელთან თანამშრომლობით მშობელი სწავლოს, რას მიაქციოს ყურადღება. ბავშვის ტვინი ისეა მოწყობილი, რომ თუ სასიამოვნო გარემო არ აქვს, არ სწავლობს. ბავშვი სწავლობს მნიშვნელოვანი უფროსისგან, რომლისგანაც გრძნობს პატივისცემას და მისთვის ეს უფროსი მნიშვნელოვანია. პატივისცემა ნიშნავს იმას, რომ შენ იგებ ბავშვის ემოციებს, ფიქრებს, აძლევ მას არჩევანის თავისუფლებას. ბავშვს უნდა შეუქმნა მასტმულირებელი გარემო განვითარებისა და შემეცნებისთვის,“ - მოცემულ საკითხზე თამარ გაგოშიძემ აჭარის ტელევიზიის გადაცემაში „Zoom განათლებაზე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „Zoom განათლებაზე“ 

წაიკითხეთ სრულად