Baby Bag

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა შევიკავოთ“

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ“

უნდა შევიკავოთ თუ არა თავი ემოციების გამოხატვისგან? - აღნიშნულ კითხვას ​ფსიქოთერ​აპიისა და კონსულტაციის სახლ „დიალოგის ფსიქოლოგმა ქეთი მესხსიშვილმა უპასუხა.

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ. თუმცა მნიშვნელოვანია, რა ფორმით გამოვხატავთ ემოციას. ყოველი შეკავებული ემოცია დროთა განმავლობაში ძალიან ცუდად მოქმედებს თითოეულ ჩვენგანზე. ადამიანი ნელ-ნელა ივსება შეკავებული ემოციისგან და მერე, ვისაც რომელი ორგანო აქვს სუსტი, იმაზე ხდება ჩაჭიდება და პრობლემების გაჩენა. მაგალითად, ინსულტი, თრომბი...

გაბრაზება მოძრაობას, მოქმედებას ითხოვს. სტრესის, გაღიზიანების დროს სისხლძარღვებში დიდი რაოდენობით გამოიყოფა ადრენალინი, რომელიც სისხლძარღვებში მოძრაობს და „გამოსტყორცნა“ სჭირდება. ამ დროს სუნთქვა ხდება ზედაპირული, ადრენალინის ინტენსივობა ნელ-ნელა იკლებს, თუმცა აგრძელებს მოძრაობას და ჩერდება კუნთებში, რადგან ეს ის ორგანოა, რომელიც მუდმივად მოქმედებაშია და ადრენალინს კი როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სწორედ მოძრაობა სჭირდება.

ბავშვები როდესაც ბრაზდებიან, ხელ-ფეხს აქნევენ, ყვირიან, კივიან... ეს კარგია. მთავარია, ამ დროს ბავშვი არ დაზიანდეს. ემოციებისგან განთავისუფება აუცილებელი და საჭიროა.

ჩვენი კულტურული და აღზრდის თავისებურებიდან გამომდინარე, გაბრაზება უმეტესად აკრძალულია, განსაკუთრებით მძაფრი ფორმებით (წივილ-კივილი, ჩხუბი). გაბრაზება კი ზუსტად ასეთი ძლიერი ემოციაა, რომლისგანაც ადამიანი აუცლებლად უნდა დაიცალოს. როცა ემოციების გამოხატვისგან თავს ვიკავებთ და გონებით ვაკონტროლებთ ამ ყველაფერს, ეს კი წლების განმავლობაში გრძელდება, მერე საკმაოდ ბევრ დაავადებას იწვევს. როგორც უკვე ვახსენე,  ნებისმიერი დაავადება შეიძლება იყოს ფსიქო-სომატური, ანუ ემოციების ფონზე გაჩენილი. თუნდაც დაავადებამდე სანამ მივალთ, უძილობა, ქრონიკული თავის ტკივილები, გადაღლიილობა, დაღლილი გაღვიძება. ეს ის მდგომარეობაა, როცა კუნთები ამდენი შეკავებული ემოციისგან ძალიან არის დაჭიმული, ვეღარ ხერხდება მოდუნება და შესაბამისად, თუ კუნთები არ მოდუნდა, ვერ ისვენებს ადამიანი.

რა არის გამოსავალი?

გაბრაზებას სჭირდება კონკრეტული ადრესატი, მე თუ ვინმეზე ვარ გაბრაზებული, უნდა მივიდე და ვუთხრა. როგორ უნდა მოხდეს ეს? - კი არ უნდა უთხრათ, თუ როგორი უპასუხისმგებლო და უზრდელია, არამედ უნდა აუხსნათ, რას გრძნობთ. ეს შეგიძლიათ შემდეგი სიტყვებით გამოხატოთ - შენ რომ ასე მოიქეცი, მე გავბრაზდი, მე მეწყინა, მე გავღიზიანდი. აქცენტი უნდა გაკეთდეს „მეზე“. მე წინადადებებით ნათქვამს მეორე ადამიანი თავდასხმად არ აღიქვამს, გისმენს და შემდეგ მისი ნებაა, მიიღებს შენს ნათქვამს თუ არა. აქ ყველზე მნიშვნელოვანია, რომ მე ვთავისუფლდები შეკავებული ემოციისგან. იმის გაჟღერებაც კი, რომ „მე გაბრაზებული ვარ“, ზოგჯერ საკმარისია ემოციების დაცლისთვის. თუ ეს არ არის საკმარისი, მაშინ კარგია, განმარტოება და თუნდაც კედელს მიარტყა ხელი (თავი არ უნდა დაიზიანო), კალამი გადატეხო და თქვა - უხ, როგორი გაბრაზებული ვარ. საკუთარ თავთან გულახდილი ლაპარაკი ასევე საუკეთესო საშუალებაა ემოციებისგან დასაცლელად“, - აღნიშნა ​ფსიქოლოგმა ქეთი მესხიშვილმა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„იქ, სადაც ბავშვი ურჩობს, ვიღაც აქეზებს მას: არ დაემორჩილო,“ - ფსიქოთერაპევტი რეზო კორინთელი

„იქ, სადაც ბავშვი ურჩობს, ვიღაც აქეზებს მას: არ დაემორჩილო,“ - ფსიქოთერაპევტი რეზო კორინთელი

ფსიქოთერაპევტმა რეზო კორინთელმა ადამიანის ცხოვრებაში მორჩილების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ურჩობა ადამიანის ინფლაცია და ამპარტავნებაა:

„ცხოვრებისადმი მორჩილება კარგია, რა თქმა უნდა. ურჩი ადამიანი იღუპება მერე. ​ამპარტავნებაა დაუმორჩილებლობა. ურჩობა ადამიანის ინფლაციაა. ვინც ამბობს: „ყველაფერი შემიძლია, მერე რა,“ ის იღუპება. ინფლაციის შემდეგ ვინ გადარჩენილა?! შენ რეალობას წყდები და ეცემი მერე. ინფლაციის დროს შენ შენს თავზე არაადეკვატურად დიდი წარმოდგენა გაქვს.“

რეზო კორინთელმა აღნიშნა, რომ ბავშვის ურჩობის მიზეზი ხშირად უფროსების მხრიდან წაქეზებაა:

„შოპენჰაუერი ამბობდა, ტანჯვას ატმოსფერული წნევის დანიშნულება აქვსო. თორემ ადამიანი იმხელაზე გაიბერებოდა, გასკდებოდა. ამიტომ ტანჯვა თავში ურტყამს: „შენ არ ხარ ეს.“ არაადეკვატურია ადამიანმა იფიქროს, რომ მას ყველაფერი შეუძლია. ​მორჩილება კანონისადმი, მორჩილება თამაშის წესებისადმი აუცილებელია. ჩოგბურთელი ემორჩილება თამაშის წესებს, თუ არა?! ოთხი წლის ბავშვმა უნდა გადაწყვიტოს თვითონ?! იქ, სადაც ბავშვი ურჩობს, ვიღაც აქეზებს მას: არ დაემორჩილო. დედა უკრძალავს, მამა ეუბნება: „არაუშავს, გააკეთე!“ იქ არის ცოლ-ქმარს შორის დაპირისპირება და ბავშვს იყენებენ ჩოგბურთის ბურთივით.“

რეზო კორინთელმა განმარტა, რომ ის ბრმა მორჩილებაზე არ საუბრობს. მისი თქმით, ბავშვს მშობელმა უნდა ასწავლოს ცხოვრების კანონენის მორჩილება, რაც მას გამარჯვებამდე მიიყვანს:

„მე არ მითქვამს ბრმა მორჩილება. ​ბავშვს უნდა ასწავლო, რომ შენ კანონებს, ცხოვრების წესებს უნდა დაექვემდებარო, თუ გინდა გამარჯვება. თუ ამას არ დაექვემდებარები წააგებ. უნდა ანახო ბავშვს, რომელია ეს წესები.“

„რატომ არ უნდა დაემორჩილო მამას?! ის სიყვარულით გეუბნება, როგორ ჭამო, როგორ შეგერგოს. ექიმი რომ გეუბნება, ეს არ გააკეთო, ის გააკეთე, თორემ გაწყენს, რატომ უნდა გავაკეთო ეს?! ​რატომ გგონია, რომ მამა გინერგავს რაღაცას და გთრგუნავს. მოსიყვარულე მამა გასწავლის ცხოვრებას. შეიძლება მამა ცდებოდეს, შეიძლება ექიმიც ცდებოდეს, წამალს ხომ სვამთ, რა იცით, რომ ექიმი სწორია? რომ ამოწმებთ, ეს არის უნდობლობა. ნეგატიური არ არის მორჩილება,“ - აღნიშნა რეზო კორინთელმა.

წყარო: ​„აზროვნების აკადემია“

წაიკითხეთ სრულად