Baby Bag

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა შევიკავოთ“

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ“

უნდა შევიკავოთ თუ არა თავი ემოციების გამოხატვისგან? - აღნიშნულ კითხვას ​ფსიქოთერ​აპიისა და კონსულტაციის სახლ „დიალოგის ფსიქოლოგმა ქეთი მესხსიშვილმა უპასუხა.

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ. თუმცა მნიშვნელოვანია, რა ფორმით გამოვხატავთ ემოციას. ყოველი შეკავებული ემოცია დროთა განმავლობაში ძალიან ცუდად მოქმედებს თითოეულ ჩვენგანზე. ადამიანი ნელ-ნელა ივსება შეკავებული ემოციისგან და მერე, ვისაც რომელი ორგანო აქვს სუსტი, იმაზე ხდება ჩაჭიდება და პრობლემების გაჩენა. მაგალითად, ინსულტი, თრომბი...

გაბრაზება მოძრაობას, მოქმედებას ითხოვს. სტრესის, გაღიზიანების დროს სისხლძარღვებში დიდი რაოდენობით გამოიყოფა ადრენალინი, რომელიც სისხლძარღვებში მოძრაობს და „გამოსტყორცნა“ სჭირდება. ამ დროს სუნთქვა ხდება ზედაპირული, ადრენალინის ინტენსივობა ნელ-ნელა იკლებს, თუმცა აგრძელებს მოძრაობას და ჩერდება კუნთებში, რადგან ეს ის ორგანოა, რომელიც მუდმივად მოქმედებაშია და ადრენალინს კი როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სწორედ მოძრაობა სჭირდება.

ბავშვები როდესაც ბრაზდებიან, ხელ-ფეხს აქნევენ, ყვირიან, კივიან... ეს კარგია. მთავარია, ამ დროს ბავშვი არ დაზიანდეს. ემოციებისგან განთავისუფება აუცილებელი და საჭიროა.

ჩვენი კულტურული და აღზრდის თავისებურებიდან გამომდინარე, გაბრაზება უმეტესად აკრძალულია, განსაკუთრებით მძაფრი ფორმებით (წივილ-კივილი, ჩხუბი). გაბრაზება კი ზუსტად ასეთი ძლიერი ემოციაა, რომლისგანაც ადამიანი აუცლებლად უნდა დაიცალოს. როცა ემოციების გამოხატვისგან თავს ვიკავებთ და გონებით ვაკონტროლებთ ამ ყველაფერს, ეს კი წლების განმავლობაში გრძელდება, მერე საკმაოდ ბევრ დაავადებას იწვევს. როგორც უკვე ვახსენე,  ნებისმიერი დაავადება შეიძლება იყოს ფსიქო-სომატური, ანუ ემოციების ფონზე გაჩენილი. თუნდაც დაავადებამდე სანამ მივალთ, უძილობა, ქრონიკული თავის ტკივილები, გადაღლიილობა, დაღლილი გაღვიძება. ეს ის მდგომარეობაა, როცა კუნთები ამდენი შეკავებული ემოციისგან ძალიან არის დაჭიმული, ვეღარ ხერხდება მოდუნება და შესაბამისად, თუ კუნთები არ მოდუნდა, ვერ ისვენებს ადამიანი.

რა არის გამოსავალი?

გაბრაზებას სჭირდება კონკრეტული ადრესატი, მე თუ ვინმეზე ვარ გაბრაზებული, უნდა მივიდე და ვუთხრა. როგორ უნდა მოხდეს ეს? - კი არ უნდა უთხრათ, თუ როგორი უპასუხისმგებლო და უზრდელია, არამედ უნდა აუხსნათ, რას გრძნობთ. ეს შეგიძლიათ შემდეგი სიტყვებით გამოხატოთ - შენ რომ ასე მოიქეცი, მე გავბრაზდი, მე მეწყინა, მე გავღიზიანდი. აქცენტი უნდა გაკეთდეს „მეზე“. მე წინადადებებით ნათქვამს მეორე ადამიანი თავდასხმად არ აღიქვამს, გისმენს და შემდეგ მისი ნებაა, მიიღებს შენს ნათქვამს თუ არა. აქ ყველზე მნიშვნელოვანია, რომ მე ვთავისუფლდები შეკავებული ემოციისგან. იმის გაჟღერებაც კი, რომ „მე გაბრაზებული ვარ“, ზოგჯერ საკმარისია ემოციების დაცლისთვის. თუ ეს არ არის საკმარისი, მაშინ კარგია, განმარტოება და თუნდაც კედელს მიარტყა ხელი (თავი არ უნდა დაიზიანო), კალამი გადატეხო და თქვა - უხ, როგორი გაბრაზებული ვარ. საკუთარ თავთან გულახდილი ლაპარაკი ასევე საუკეთესო საშუალებაა ემოციებისგან დასაცლელად“, - აღნიშნა ​ფსიქოლოგმა ქეთი მესხიშვილმა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც ბავშვის ქცევაში რაღაც არ მოგვწონს, პირველ რიგში, მიზეზი ვეძებოთ ბავშვის ახლო გარემოში,“- ფსიქოლოგი თეო გუბიანური

„როდესაც ბავშვის ქცევაში რაღაც არ მოგვწონს, პირველ რიგში, მიზეზი ვეძებოთ ბავშვის ახლო გარემოში,“- ფსიქოლოგი თეო გუბიანური

ფსიქოლოგმა თეო გუბიანურმა ბავშვსა და მშობელს შორის უსაფრთხო მიჯაჭვულობის ჩამოყალიბების მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობაში ვგულისხმობთ ემოციურ კავშირს. ეს კავშირი არ არის მხოლოდ ბავშვს და მშობელს შორის კავშირი, შეიძლება ეს იყოს ადამიანი, რომელიც ზრუნავს ბავშვზე. ჩვილობიდან იწყება მიჯაჭვულობის ჩამოყალიბება. რა ფორმის იქნება მიჯაჭვულობა, ეს დამოკიდებულია მზრუნველ ადამიანზე. უსაფრთხო მიჯაჭვულობისას ბავშვს აქვს განცდა, რომ ვიღაც მასზე ზრუნავს და მხარს უჭერს. მას ეს შემდგომში განუზოგადდება გარემოზე, სამყაროზე. თუ მას ბავშვობიდან ასწავლეს, რომ ეს სამყარო და შენ ირგვლივ ადამიანები უსაფრთხოა და შეგიძლია ენდო, მას ეს გაჰყვება. მეორე ტიპის მიჯაჭვულობისას საფრთხის განცდაა. ეს მაშინ ხდება, როდესაც მას უვლიან, აჭმევენ, მაგრამ არ აქვთ მასთან ემოციური კავშირი.

ბავშვს რომ ვაწყენინებთ, გვგონია, რომ არაფერია, მეორე დღეს შემოვირიგებთ. ასე არ არის. იმას დრო უნდა, რომ ისევ გვენდოს. კარგად უნდა დავფიქრდეთ და დავგეგმოთ, როგორ მოვიპოვოთ ბავშვის ნდობა. ბავშვი რომ იზრდება, მიჯაჭვულობა, რომელიც ჩამოუყალიბდა, მოზარდობაში აისახება იმაზე, როგორ ურთიერთობას ამყარებს სხვებთან. შეიძლება ადამიანმა რაღაც მომენტში გადაიაროს არასანდო მიჯაჭვულობის ტრავმა, მოაგვაროს ამ ტრავმასთან თავისი ურთიერთობა.

ბავშვი რომ იბადება, ის იბადება და მან საერთოდ არ იცის ქცევის წესები, როგორ უნდა მოიქცეს. როდესაც ბავშვის ქცევაში რაღაც არ მოგვწონს, პირველ რიგში, მიზეზი ვეძებოთ ბავშვის ახლო გარემოში. თუ იქ ყველაფერი წესრიგშია, მერე მივადგეთ ბავშვს. პრობლემა ვეძებოთ ჩვენში, უფროსებში. პიროვნული თვისებები გენეტიკურად განპირობებულია, მაგრამ ნახევარს იღებს ბავშვი გარემოდან, ამიტომ გარემოს დიდი ყურადღება უნდა მივაქციოთ,“- მოცემულ საკითხზე თეო გუბიანურმა რადიო „ფორტუნას“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო:​ რადიო „ფორტუნა“

წაიკითხეთ სრულად