Baby Bag

„შენ თვითონ მთელი დღე ნეგატივის გამავრცელებელი ხარ და მერე გიკვირს, რატომ იქცევა ბავშვი სხვანაირად?“

რა გავლენას ახდენს ბავშვზე, ნეგატიური ინფორმაციის გავრცელება? - აღნიშნულ თემაზე ფსიქოლოგი ზურაბ მხეიძე საუბრობს. 

ფსიქოლოგის თქმით, ბავშვისთვის რთული ფილოსოფიური მოდელის გააზრება უფრო რთულია, ვიდრე ქცევითი:

„თუ მე ვხედავ, რომ აგრესია წახალისებულია, პოპულარულია (და დღეს აგრესია პოპულარულია, რადგან თუ დღეს გინდათ, რომელიმე გადაცემაში აღმოჩნდეთ, რაც უფრო აგრესიული იქნებით, მით მეტი შანსი გაქვთ, სადღაც მოხვდეთ) ეს ბავშვს აძლევს მსგავს ქცევით მოდელს. მსგავსი აგრესიის პირობებში ბუნებრივი იერარქია (ბუნებრივი იერარქია ეს არის ჯგუფი, სადაც სოციალური ნორმები არ მოქმედებს და ვინც ძლიერია, ის დომინირებს) ლაგდება და თუ მე ძლიერი არა ვარ, მაშინ მე უნდა მოვექცე ძლიერის დაქვემდებარებაში. 

ადამიანი სოციალური არსებაა და ხანდახან არასწორად ესმის, როდესაც ამბობენ, რომ ადამიანს არაფერი არ უნდა ასწავლო, თვითონ გადაწვეტს. არაფერი არ ასწავლო, არ არის სწორი - ბავშვში ღირებულებები უნდა ჩადო, მისცე სწორი მიმართულება... ბავშვს სიკეთე კი არ აინტერესებს, მას ძალა, მოგება აინტერესებს და ზღაპარი სიკეთით იმიტომ მთავრდება, რომ ძალა არის სიკეთე და შენ ეს გზა გეჭიროს. ბავშვს თუ ამ ორიენტირებს არ ვაჩვენებთ და დავალაგებთ ბუნებრივი იერარქიით, რა თქმა უნდა, წამყვანი აგრესიული ელემენტები გახდება. 

მერე საუბარია ბულინგზე და მსგავს თემებზე, შენ თვითონ მთელი დღე ნეგატივის გამავრცელებელი ხარ და მერე გიკვირს, რატომ იქცევა ბავშვი სხვანაირად? ბავშვი ან ძლიერია, აგრესიულია და გაუძლებს ამ აგრესიას ან ჩაიკეტება თავის თავში. დაახლოებით ისე, როგორც დიდებში - ან ვჯანყდებით, ან ემიგრაციაში მივდივართ...“ - აღნიშნავს ზურაბ მხეიძე. 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

ყვირილი ბავშვისთვის ისეთივე საზიანოა, როგორც ფიზიკური დასჯა

ყვირილი ბავშვისთვის ისეთივე საზიანოა, როგორც ფიზიკური დასჯა

უკანასკნელი წლების განმავლობაში ბავშვზე ნებისმიერი სახის ფიზიკური ძალადობა კატეგორიულად მიუღებელი გახდა. თანამედროვე მშობლები შვილებს ხშირად ხმამაღლა უყვირიან, მიუხედავად იმისა, რომ მათმა უდიდესმა ნაწილმა ძალიან კარგად იცის, რამდენად უსარგებლოა ბავშვთან მსგავსი მიდგომის გამოყენება. მშობლები, რომლებიც შვილებს რეგულარულად უყვირიან, დაბალი თვითშეფასების მქონე და დეპრესიულ ბავშვებს ზრდიან. ყვირილი ბავშვისთვის ისეთივე საზიანოა, როგორც ფიზიკური დასჯა. ბავშვებს, რომლებსაც ხშირად უყვირიან, შფოთვითი აშლილობა, სტრესი და დეპრესია აწუხებთ.

რამდენჯერ გიფიქრიათ ცხოვრებაში, რომ ყვირილი სწორი გადაწყვეტილება იყო, რომელიც ბავშვთან მიმართებაში მიიღეთ? როდესაც ბავშვს უყვირით, მის თვალში ავტორიტეტულ პიროვნებად არ წარმოჩინდებით. ბავშვი თქვენ სუსტ ადამიანად აღგიქვამთ და ეს მართლაც ასეა. თქვენი ყვირილი თქვენს სისუსტეზე მიანიშნებს. ის ფიზიკურ დასჯაზე მეტად ააშკარავებს იმას, რომ მშობელმა არ იცის, როგორ მოიქცეს შვილთან, როდესაც კრიზისული ვითარებაა.

მშობლების დიდ ნაწილს ვერ წარმოუდგენია, როგორ უნდა გავიდეს დღე ისე, რომ შვილს ერთხელ მაინც არ დაუყვიროს. რა თქმა უნდა, როდესაც ცდილობთ, რომ ბავშვი მანქანებით სავსე ქუჩაზე გადასვლისგან იხსნათ, ყვირილი სავსებით მისაღებია, მაგრამ ქცევის კორექციის მიზნით ყვირილი ყოველთვის უშედეგოა. თქვენ მალევე აღმოაჩენთ, რომ შვილს ყოველდღიურად ერთსა და იმავე საკითხზე ეჩხუბებით. ამასთან, დროთა განმავლობაში თქვენ უფრო და უფრო ხმამაღლა იწყებთ ყვირილს, რადგან აღნიშნული მეთოდი არასდროს ამართლებს.

ბავშვის ქცევასა და ხასიათში რაიმეს შეცვლა თუ გსურთ, ყვირილი მიზნის მიღწევაში ვერ დაგეხმარებათ. შვილის ცხოვრებაში ცვლილებების შესატანად არაერთი სტრატეგია არსებობს, მანიაკალური ყვირილი კი საჭირო ნამდვილად არ არის. ბევრი ადამიანი ფიქრობს, რომ პოზიტიური მშობლობა სიზარმაცის გამოხატულებაა. ისინი თვლიან, რომ მშობლები, რომლებიც შვილებს არ უყვირიან, დისციპლინაზე დროსა და ენერგიას არ ხარჯავენ. ეს არასწორი შეფასებაა. თუ გსურთ, რომ ბავშვთან პოზიტიური დამოკიდებულება შეინარჩუნოთ, მას თქვენი მოლოდინები წინასწარ გააცანით. უთხარით თქვენს შვილს, რას ელით მისგან. ჩვევები, რომლებსაც თქვენი შვილი შეიძენს, თქვენ მიერ უნდა იყოს მოდელირებული. როდესაც ბავშვი თქვენს მოლოდინს ამართლებს, ის აუცილებლად უნდა შეაქოთ და წაახალისოთ. იმის ნაცვლად, რომ ბავშვს ყოველდღიურად ეჩხუბოთ მოუწესრიგებელი კარადის გამო, დილით მას მშვიდად უთხარით, რომ გსურთ, კარადა როგორმე მოაწესრიგოს. თუ ბავშვი თქვენს თხოვნას გაითვალისწინებს, ან ნაწილობრივ მაინც შეასრულებს, უთხარით, რომ არაჩვეულებრივად მოიქცა, ჩაეხუტეთ და შეაქეთ.

ბავშვმა აუცილებლად უნდა იგრძნოს, რომ მის კარგ ქცევას შექება და აღიარება მოჰყვება. როდესაც ბავშვს აქებთ, თავდაპირველად გაუღიმეთ, ხელები გაშალეთ და გაოცება გამოხატეთ მისი კარგი ქცევით. შემდეგ სიტყვიერად აუხსენით, თუ რატომ დაიმსახურა შექება. ბოლოს კი არავერბალური ფორმით გამოხატეთ აღტაცება და ბავშვს ჩაეხუტეთ.

ბავშვს კარგი ჩვევების ჩამოყალიბებაში უნდა დაეხმაროთ. იმისთვის, რომ შვილს რამე ასწავლოთ, პრაქტიკა აუცილებლად დაგჭირდებათ. თუ მოთმინებას გამოიჩენთ, ბავშვის ისტერიკები და თქვენი დეპრესიული განწყობა მალევე სამუდამოდ გაქრება. როდესაც ბავშვები უკეთესად იქცევიან, მშობლები ნაკლებად ყვირიან, როდესაც მშობლები ნაკლებად ყვირიან, ბავშვები უკეთესად იქცევიან. ეს ოქროს წესი ნებისმიერმა მშობელმა უნდა დაიმახსოვროს.

მომზადებულია ​nytimes.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად