Baby Bag

„ორ წლამდე ასაკის ბავშვმა მულტფილმებს არ უნდა უყუროს,“ - ნეიროფსიქოლოგი მარიამ ხვადაგიანი

ნეიროფსიქოლოგი მარიამ ხვადაგიანი „იმედის დღეში“ ბავშვის ფსიქიკაზე ანიმაციური ფილმების ზეგავლენის შესახებ საუბრობს:

„მულტფილმები მაყურებელში ბევრნაირ ემოციას იწვევს. ერთ-ერთი კვლევით დადგინდა, რომ საბავშვო ანიმაციურ ფილმებში იმაზე მეტი მთავარი პერსონაჟი იღუპება, ვიდრე ზრდასრულებისთვის განკუთვნილ დრამებში. როგორც ზღაპრებშია, როდესაც ბავშვს უკითხავენ, მან გარკვეული ტიპის ემოციები უნდა გაიაროს, ასევეა მულტფილმშიც. როდესაც პატარას დაჭერობანას ვეთამაშებით და ვეუბნებით: „მოვედი, მოვედი,“ ის შიშსაც განიცდის, თან უხარია, თან გიწვევს, რომ გაეკიდო, რადგან უნდა, რომ შეზავებული ემოციები ჰქონდეს. მულტფილმში წარმოდგენილია სხვადასხვა ტიპის ემოცია. რა თქმა უნდა, მე როგორ გადავიტან ამას, ეს ჩემს ტემპერამენტზეა დამოკიდებული. სწორედ ამიტომ, საჭიროა, რომ მშობელი იყოს გვერდით. როდესაც მე ვეღარ ვუყურებ ანიმაციურ ფილმს, ამ დროს ზრდასრულმა უნდა მკითხოს, რა მოხდა, რატომ შევწყვიტე ყურება? როდესაც ამ თემებს გავივლით, ეს მეხმარება, რომ რეალურ ცხოვრებაში რაღაცებს უფრო მარტივად გავუმკლავდე.“

მარიამ ხვადაგიანის თქმით, თანამედროვე ბავშვებს ძველი ქართული ანიმაციური ფილმები ნაკლებად იზიდავთ:

„ძველ ქართულ ანიმაციურ ფილმებს არ აქვს ის მკვეთრი ფერები, რომლებიც ახლა ბავშვებს იზიდავთ. ამას გარდა, ბავშვები ისეთ მულტფილმებს უყურებენ, რომლებსაც მათი თანატოლები ანიჭებენ უპირატესობას. როდესაც ბაღში მეგობარს ჰყავს რომელიმე საყვარელი პერსონაჟი, ბავშვს უჩნდება სურვილი, რომ მანაც ნახოს ის მულტფილმი, რომელსაც მისი მეგობარი უყურებს. ჩემი აზრით, ქართული მულტფილმი უფრო ნელა მიმდინარე პროცესია, მას აკლია ის დინამიკა, რომელიც თანამედროვე მულტფილმებს აქვთ.“

„ანიმაციური ფილმების ფერები მომხიბვლელია, ბავშვი ეკრანს ეჯაჭვება. მულტფილმის ყურებისას თავის ტვინის ნეირონების აღგზნება ხდება, პატარა ასაკის ბავშვის ტვინი არ არის მომწიფებული იმისთვის, რომ ასეთი ჭარბი დოზით აღგზნებას გაუძლოს. როდესაც პატარა ბავშვი მულტფილმს უყურებს, მას უჭირს დაძინება, დაძაბულია, მთელი სხეული ეჭიმება. ორ წლამდე ასაკის ბავშვი მულტფილმის სიუჟეტს ვერ იგებს. ის ანიმაციურ ფილმს აღიქვამს, როგორც ფერებს, ხმებს, კადრების ცვლილებას, მაგრამ შეუძლებელია, რომ მან დაიწყოს მულტფილმის ყურება და ბოლომდე მიჰყვეს,“ - აღნიშნავს მარიამ ხვადაგიანი.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„დედის ყვირილი ბოროტებაა, გაღიზიანება ბოროტებაა... ამ ბოროტებაში გაზრდილ ბავშვს ფესვები გაუფუჭდება,“ - შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა მშობლებს ურჩია, რომ დასჯა არ გამოიყენონ ბავშვის აღზრდის მეთოდად:

„რა არის დასჯა საერთოდ? ბავშვი ჩვენს ნორმებში არ მოექცა და იმის გამო, რომ მან გააცნობიეროს ეს, მას რაღაც უფლებებს ვართმევთ. არ გავუშვი ბავშვი სასეირნოდ, არ ვუყიდე ნაყინი. გაბრაზებული ვარ ამ დროს. კუთხეში დავაყენე, შეიძლება გავულაწუნე კიდეც. თუ ვინმე გონიერი ადამიანი ამაში აღზრდის ნატამალს ხედავს, გააგრძელოს ეს საქმე. რა ხდება კუთხეში დამდგარი ბავშვის თავში ამ დროს?! ერთხელ აეროპორტში დიდხანს მოგვიხდა ცდა. 3 წლის გოგო მამას ჰყავდა დაყენებული კუთხეში და უყვიროდა: არ გამოხვალ, ვიდრე არ მიხვდები, რა გააკეთე! რაგვარად მიხვდეს 3 წლის ბავშვი, რა გააკეთა ამისთანა. არადა ეხვეწება დედას, გამომიშვი, მაპატიეთო და მამა სჯის. ამას რა დავარქვა მე? იტყვის მამა, რომ მე ბავშვი მიყვარსო? არ უყვარს! დედა, რომელიც არ ეხმარება ბავშვს, იტყვის მიყვარსო? არ შეიძლება სიყვარულის შეწყვეტა!

შეურაცხყოფა, დამცირებაა დასჯა. ამ პირობებში ის სანუკვარი პროცესი, რასაც აღზრდა ჰქვია, აღარ არსებობს. ისიც იმსხვრევა, რასაც მივაღწიე. დასჯა არ არის აღზრდის მეთოდი. ბავშვი სიყვარულში უნდა გაზარდო, რომ მოსიყვარულე გაგიხდეს. ბავშვი კი არ უნდა დასაჯო, სინდისთან უნდა მიიყვანო, რომ იმან თავისი თავი თუ უნდა თვითონ დასაჯოს. თვითონ ვკითხოთ, შეაფასე რაც მოხდა, როგორც მოხდა, ის გააკეთე რაც საჭიროა. თვითაღზრდამდე მივიყვანოთ ბავშვი, თვითგანცდამდე, რომ რატომ გავაკეთე მე ეს.

დაანებეთ ამ დასჯას თავი. თუ დასჯა გინდათ ბავშვისა, ჯერ თქვენ დადექით კუთხეში და საკუთარი თავი დასაჯეთ. განა ცოტა გაქვთ ჩადენილი დანაშაული?! ერთმა ბავშვმა ინატრა, იქნებ ისეთი შენობები ააშენოთ, რომ კუთხე არ ჰქონდეს ამ შენობებსო, რადგან მშობლები სულ კუთხეში მაყენებენო. ხომ ყველამ იცით, რომ მშობლის მაგალითი აღზრდის ძალაა. მიეცით ეს მაგალითები. დასჯას მისცემთ, დაგსჯით მერე შვილი თქვენ. დედის ყვირილი ბოროტებაა, გაღიზიანება ბოროტებაა. ამ ბოროტებაში გაზრდილ ბავშვს, თუ ბებიამ, ბიძამ, მასწავლებელმა არ გადაარჩინა, ფესვები გაუფუჭდება. სიტყვა დასჯა პედაგოგიკაში არ უნდა არსებობდეს. ბავშვი რაღაც ცუდს აკეთებს? მე შემიძლია ავუხსნა მას, რა მოჰყვება ამას. 3-5 წლის ბავშვი დამიჯდება და მომისმენს, თუ წყნარად ველაპარაკები. ის იფიქრებს ამაზე, შეწუხდება, შეიძლება იტიროს. უთხარით ბავშვს: „დაჯექი სავარძელში და დაფიქრდი, კარგი იყო ეს ქცევა, თუ არ იყო კარგი, განსაჯე ეს თვითონ.“ ხომ შეწუხდება ბავშვი? ეს წუხილი არის თვითდასჯა. სიტყვა დასჯა ამოვაგდოთ ხმარებიდან და არცერთი დედა და მამა არ შემეკამათოს, აბა როგორ სხვანაირადო. თუ არზრდაზე მკითხავთ ასეა და თუ მკითხავთ, როგორ დავამშვიდო ბავშვი, როდესაც ყველაფერს ანგრევსო, მაშინ დაუყვირე, დამშვიდდება და შენც მშვიდად იქნები, მაგრამ ამას რა დავარქვა, არ ვიცი,“ - მოცემულ საკითხზე შალვა ამონაშვილმა საქართველოს პირველ არხზე „ტელესკოლის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო:​ „ტელესკოლა“

წაიკითხეთ სრულად