Baby Bag

,,მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს'' - როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში?

,,მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს'' - როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში?

რა არის ტიკი, როგორი შეიძლება იყოს ტიკის გამოხატულება და როგორ დავეხმაროთ ბავშვებს მის დაძლევაში?- ​MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებს ფსიქოლოგმა მარიამ ბასოშვილმა უპასუხა.

- პირველ რიგში განგვიმარტეთ რა არი ტიკი?

- ტიკი ეს არის კუნთების უნებლიე, სწრაფი მოძრაობა, რომელიც ვლინდება სხეულის სხვადასხვა ნაწილში წინასწარი განზრახვის გარეშე და იწოდება როგორც, ტიკური აშლილობა. არსებობს მოტორული დარვევები, რომლებიც ძალიან ჰგავს ტიკებს მაგალითად, კუნთების უეცარი შეკრთომა ან დაკლაკნილი ჭიისებრი მოძრაობები, თუმცა ეს ტიკი არ არის და აუცილებელია სწორი დიაგნოსტირება.

- როგორი შეიძლება იყოს ტიკის გამოხატულება?

- არსებობს მარტივი და რთული ტიკები, მოტორული და ვოკალური. მარტივი მოტორული ტიკები ხასიათდება კუნთების სწრაფი, ხანმოკლე მოძრაობებით, მაგალითად, თვალების ხამხამი, წარბების აწევა ან სხვა სახის ჟესტები, რომელსაც შინაარსი არ გააჩნია და კონტექსტს არ შეესაბამება, ასევე მხრების მოძრაობები.

რთული მოტორული ტიკები არის უფრო ნელი უნებლიე მოძრაობები ვიდრე მარტივი მოტორული ტიკები. ხასიათდება საგნების ხელით მოსინჯვით, ფეხების ბაკუნით, უკუღმა სიარულით ან ცეკვით,ხტუნვითი მოძრაობებით.ხელებისა და ფეხების ქნევა, ასევე უხამსი ჟესტები მიეკუთვნება რთულ მოტორულ ტიკებს.

მარტივი ვოკალური ტიკები ეს არის - ჩახველება, სრუტუნი, ბურტყუნი.

რთულ ვოკალურ ტიკებს მიეკუთვნება სიტყვების ან მთელი ფრაზების უნებლიე წამოყვირება. შესაძლოა იყოს უხამსი და სოციალურად მიუღებელი სიტყვები.

- ვინ აფასებს ბავშვს და რა ასაკში შეიძლება გამომჟავნდეს ტიკები?

- დიაგნოსტიკურ სახელმძღვანელოებში, როგორც ზემოთ ვახსენე, დიაგნოზი იწოდება, როგორც ტიკური აშლილობა, ხოლო არის თუ არა გარდამავალი ტიკური აშლილობა, ქრონიკული თუ კომბინირებული, დაზუსტებული თუ დაუზუსტებელი ამას განსაზღვრავს ფსიქიატრი ან ნეიროფსიქოლოგი, შესაძლოა,  ნევროლოგის შეფასებაც გახდეს საჭირო.

გარდამავალი ტიკური აშლილობა იწყება ადრეულ ბავშვობაში. მარტივი ტიკები რამდენიმე კვირა ან თვე გრძელდება და სხვა სირთულეები თან არ ახლავს. ეს მდგომარება 3-4 ჯერ უფრო ხშირია ბიჭებში, ვიდრე გოგონებში. ადრეულ ბავშვობაში ბავშვებისთვის რაიმეს დასწავლის ერთ-ერთი გზა მიმბაძველობაა. ამ დროს ტიკის ათვისება უფრო მარტივად ხდება.

გარდამავალი ტიკური აშლილობის დროს ერთი ტიკი შესაძლოა, შეიცვალოს და ჩანაცვლდეს მეორე ტიკით, მაგალითად, ჩახველება სრუტუნით ან პირიქით. ქრონიკული ტიკური აშლილობისას კი ტიკი არ იცვლება ასე მარტივად.

- რა არის ტიკის გამომჟღავნების მიზეზი, რამ შეიძლება გაამწვავოს ტიკი?

- სტრესულ სიტუაციაში ბავშვებს ხშირად ეწყებათ თვალების ხამხამი, ფეხების ბაკუნი, მხრების აჩეჩვა, ჩახველება. მაგალითად, ბავშვებს თუ უწევთ აუდიტორიის წინაშე გამოსვლა ნერვიულობის ფონზე შეიძლება დაიწყოს უნებლიე ჩახველება, მხრების ჩეჩვა - ეს ყველაფერი არის ტიკი, თუმცა უმრავლეს შემთხვევაში უკვალოდ, ყოველგვარი ჩარევის გარეშე ქრება.

ტიკის სიხშირე მატულობს სტრესის ფონზე, დაღლილობისას, ხოლო მისი სიხშირე მცირდება ფიზიკური ან გონებრივი აქტივობებისას, ასევე ძილში.

- როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში, რა რჩევებს მისცემთ მშობლებს?

- ტიკები, როგორც წესი, ბავშვებისთვის კომპლექსად იქცევ ადა გავლენას ახდენს მათ თვითშეფასებაზე. აუცილებელია, რომ მასწავლებელმა, ასევე ბავშვებმა იცოდნენ ტიკის შესახებ და თანაკლასელი არ გახდეს სოციუმის მხრიდან ბულინგის მსხვერპლი. გარშემომყოფებს, მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს.

გარდა იმისა, რომ დიაგნოსტირება აუცილებელია, ასევე ფსიქოთერაპია ძალიან კარგი მეთოდია ტიკებთან სამუშაოდ. ზღაპრით თერაპია, არტ-ტერაპია, ფიზიკური-გონებრივი აქტივობები მკვეთრად დაეხმარება ბავშვს ტიკების დაძლევაში. ბავშვისთვის მშვიდი გარემო, ნაკლები სტრესი და მშობლების მხრიდან მხარდაჭერა ამ პროცესში ძალიან მნიშვნელოვანია.

ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ყველაზე ნაკლებად სასურველია, რომ ბავშვმა ზღვის წყალი ჩაყლაპოს... ეს ერთ-ერთი ყველაზე არასასურველი რამ არის, რაც მან შეიძლება მიიღოს,“ - გიორგი ღოღობერიძე

ექიმმა გიორგი ღოღობერიძემ ზაფხულში ბავშვებში გახშირებული ფაღარათის პრობლემაზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რეკომენდაცია მისცა:

„მალფუჭებადი პროდუქტები ძალიან ბევრი გვაქვს. რადგან ტემპერატურა უკვე იმატებს, პროდუქტები, რომლებიც დამზადებულია მაიონეზით, მალე ფუჭდება. მათი გამოყენება უნდა მოხდეს პირველ რამდენიმე საათში, ეგრევე უნდა შეიჭამოს. იმას არ სჭირდება, მოდი, მაცივარში შევინახავ.

ყველაზე ნაკლებად სასურველია, რომ ბავშვმა ზღვის წყალი ჩაყლაპოს, იქიდან გამომდინარე, რომ მასში უფრო ბევრია ბაქტერიების რაოდენობა, უფრო ბევრია სოკოების რაოდენობა, მძიმე მეტალების რაოდენობა. ეს ერთ-ერთი ყველაზე არასასურველი რაღაც არის, რაც ბავშვმა შეიძლება მიიღოს მთელი ცხოვრების განმავლობაში. ერთი და ორი ჩაყლაპვა პრობლემა არ არის, მაგრამ თუ ამას ყოველდღიური ხასიათი აქვს, რა თქმა უნდა, ეს ბავშვის ინტოქსიკაციას იწვევს, მათ შორის, ტყვიითაც და ეს საბოლოო ჯამში მასზე აისახება ძალიან მძიმედ.

ონკოლოგიაში ხშირად მოგვმართავენ, რომ ბავშვს წითელი წინწკლები აქვს კანზე და არის თუ არა ეს ონკოლოგიურად სახიფათო. არა, არ არის. ეს დროებითი მოვლენაა. ჩვენი სხეული რეაგირებს ულტრაიისფერი სხივების მომატებულ ინტენსივობაზე და კანის პიგმენტაცია იცვლება და ეს თვითალაგებადია. მზისგან დამცავების გამოყენება აუცილებლად უნდა იყოს პრიორიტეტი.

თუ ბავშვს ფაღარათი აქვს, მაქსიმალურად მოვერიდოთ რძის პროდუქტებს და მარტივ ნახშირწყლებს. ბავშვების შემთხვევაში მარტივი ნახშირწყლების მიღება, ხილის წვენების მიცემა, შეიძლება იყოს ფაღარათის გახანგრძლივების მიზეზი. მართალია, სითხეს იღებს, მაგრამ ასევე იღებს მარტივ ნახშირწყლებს, რაც ფაღარათს ახანგრძლივებს. ვირუსული ფაღარათის დროს ჩვენს ნაწლავებში ზიანდება ამომფენი უჯრედები. ამ ამომფენ უჯრედებზე არის ფერმენტი, რომელსაც ჰქვია ლაქტაზა. რადგან ეს ფერმენტი ჩვენ 2-3 კვირის განმავლობაში აღარ გვაქვს, ძალიან გვიჭირს რძის პროდუქტების მიღება. როგორც კი ჩვენ რძის ნაწარმს მივიღებთ, ფაღარათი უკვე რძის ნაწარმზე გვივითარდება. ამიტომ მაქსიმალურად მოვერიდოთ რძის ნაწარმი. ფაღარათის შემთხვევაში არ დავპანიკდეთ. ჩვენ არ გვჭირდება ანტიბიოტიკები და მედიკამენტები. ბევრი სითხე მივცეთ ბავშვს. გამოვიყენოთ სპეციალური ხსნარები, რომლებიც აფთიაქში ურეცეპტოდ იყიდება. როგორც კი ფაღარათი გახდება უკონტროლო, გახდება სისხლიანი, ლორწოვანი, ტემპერატურა იქნება 38 გრადუსზე მეტი, ღებინება იქნება დღეში 3 და უფრო მეტი, ამ შემთხვევაში მივმართოთ ექიმს,“- მოცემულ საკითხზე გიორგი ღოღობერიძემ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ისაუბრა.

წყარო:​ „დილა მშვიდობისა საქართველო“ 

წაიკითხეთ სრულად