Baby Bag

,,3 წელი არის ის ასაკი, როდესაც ბავშვი ემოციურად მზად არის ოჯახისაგან დამოუკიდებლად გაატაროს რამდენიმე საათი უცხო გარემოში''

,,3 წელი არის ის ასაკი, როდესაც ბავშვი ემოციურად მზად არის ოჯახისაგან დამოუკიდებლად გაატაროს რამდენიმე საათი უცხო გარემოში''
რა როლი აქვს საბავშვო ბაღს? რა ასაკშია რეკომენდირებული ბავშვის ბაღში მიყვანა? რამდენად აუცილებელია საბავშვო ბაღი? - ​MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებს ფსიქოლოგმა ნინო ოქროსაშვილმა უპასუხა.

- რა როლი აქვს საბავშვო ბაღს პატარებისთვის? რამდენად მნიშვნელოვანია ბავშვმა იაროს ბაღში?

- 6 წლამდე ბავშვები ძირითადად სხვისი მიბაძვით ვითარდებიან. შესაბამისად, თანატოლებთან ურთიერთობას პატარას ცხოვრებაში მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს. თანატოლებთან ურთიერთობის საფუძველზე პატარები გადიან სოციალიზაციის მნიშვნელოვან საფეხურს: სწალობენ ერთობლივ თამაშს, დათმობას, დაცდას/ლოდინს, რიგის დაცვას, უვითარდებათ ურთიერთთანამშრომლობის უნარი, სწავლობენ და ეუფლებიან ბევრ ისეთ უნარს, რომელიც მნიშვნელოვნად ამაღლებს ბავშვის სასკოლო მზაობას. შესაბამისად, ბაღი ბავშვის განვითარების პროცესში არსებითი როლის მატარებელია.

- რა ასაკიდან არის რეკომენდირებული ბავშვის ბაღში მიყვანა?

- 3 წელი არის ის ასაკი, როდესაც ბავშვი ემოციურად მზად არის ოჯახისაგან დამოუკიდებლად გაატაროს რამდენიმე საათი უცხო გარემოში.

- როგორ უნდა მოვამზადოთ ბავშვი ბაღში მიყვანამდე, რაზეა დამოკიდებული ბავშვის საბავშვო ბაღში შეგუების პერიოდი, როგორ ავარიდოთ შეგუების რთულ პერიოდს?

- ბაღთან შეგუების პროცესი ინდივიდუალურია. მთელ რიგ შემთხვევებში ბავშვმა ეს შესაძლებელია მიიღოს ძალიან ბუნებრივად. არ გახდეს საჭირო დაგეგმილი ღონისძიებების გატარება.

პირველი და მნიშვნელოვანი უნარი, რასაც ბავშვი უნდა ფლობდეს, არის ის, რომ, მას შეეძლოს დედისგან დამოუკიდებლად თუნდაც 5-10 წუთის განმავლობაში დარჩეს მარტო ოთახში. ასევე მნიშვნელოვანია, ბავშვი თამაშობდეს სათამაშოებით დამოუკიდებლად, გამოხატავდეს ინიციატივას თამაშის დაწყების პროცესში, იღებდეს სიამოვნებას თანატოლებთან ურთიერთობით.

ბაღში წასვლამდე სასურველია მშობელი მოუყვეს პატარას იმის შესახებ, თუ რა არის ბაღი, რა სახის აქტივობები ელოდება იქ. რა შეიძლება მოეწონოს ძალიან და რა დახვდება მისთვის არასასიამოვნო.

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, თუ ბავშვი ვერ ეგუება ბაღს?

- იმ შემთხვევაში, თუ ბაღის გარემოში დამოუკიდებლად დარჩენის შეგუების პროცესი სწორად და თანმიმდვრულად არის დაგეგმილი, რისკი იმისა, რომ ბავშვი ვერ შეეგუება ბაღის გარემოს, პრაქტიკულად ნულის ტოლია. ამ პროცესში მნიშვნელოვანია, სპეციალისტმა მშობელს კარგად აუხსნას რა ნაბიჯებია დაგეგმილი ადაპტაციისათვის, რაში გამოიხატება ამ პროცესში მშობლის თანამშრომლობა სპეციალისტთან. თუ ბავშვის მიჯაჭვულობა დედისადმი ძლიერია, ასეთ შემთხვევაში ჯობია ჯერ მუშაობა დაიწყოს იმაზე, რომ ბავშვმა დაიწყოს დედისაგან დამოუკიდებლად ცხოვრება და შემდეგ დაგეგმოს მისი ბაღში მიყვანა.

- იმ შემთხვევაში თუ ბავშვი არ დადის ბაღში, რა რჩევებს მისცემდით მშობლებს ?

- ასეთ შემთხვევაში მნიშვნლოვანია, მშობელმა ბავშვს შეძლებისდაგვარად ხშირად შეუქმნას გარემო, სადაც ექნება თანატოლებთან ურთიერთობის შესაძლებლობა. გარდა ამისა, ითამაშონ ერთად, სადაც ბავშვს მოუწევს საკუთრი ნივთის უფროსისათვის ან თანატოლისათვის გაზიარება, საკუთარი რიგის მოცდა, ერთობლივი თამაშის საფუძველზე ხანდახან საკუთარი სურვილების დათმობა და თანამოთამაშის სურვილის გათვალისწინება. 

ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცო​დნე დედების ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად