Baby Bag

„საიდან მოდის რთული ქცევა? როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

ფსიქოლოგია

​ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე ბავშვის რთული ქცევის გამომწვევ მიზეზებზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ რთულ ქცევას რამდენიმე სხვადასხვა მიზეზი აქვს:

„მინდა შევეხო რთულ ქცევას, რაზეც ხშირად ვსაუბრობთ. ბავშვის ქცევა, რა თქმა უნდა, პირდაპირ კავშირშია აღზრდასთან. როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია. განსაკუთრებით კარგად ჩანს ეს, როდესაც ბავშვს ოთხი წელი მკაცრი პედაგოგი ჰყავს, შემდეგ გადადის მეხუთე კლასში და იქ სხვადასხვა მასწავლებელი შემოდის, ზოგი მკაცრია, ზოგი ნაკლებად, აქ უკვე ბავშვი გამოუშვებს იმ დაგროვილ ენერგიას, რომელიც კარგად ეჭირა პედაგოგს. რის ფასად და როგორ ეჭირა, ეს უკვე სხვა საკითხია. ხშირ შემთხვევაში ეს დაგროვილი ენერგია არის დესტრუქციული, აგრესიული, ამას ასაკობრივი კრიზისებიც მოჰყვება. საიდან მოდის ე.წ. რთული ქცევა? ერთი მიზეზი არის დაგროვილი ენერგია, რომელსაც არ მიეცა შესაძლებლობა სადღაც რეალიზებულიყო, მეორე - დასწავლა, ვიღაც იქცევა ასე და მეც ასე უნდა მოვიქცე. რთული ქცევა, შესაძლოა, ოჯახშიც იყოს დასწავლილი, მაგ. ბილწსიტყვაობა. ამით ბავშვი იქცევს ყურადღებას. ყურადღება ძალიან მნიშვნელოვანია. ადამიანის იგნორი იმდენად მტკივნეულია, რომ ადამიანი ყველაფერს აკეთებს იმისთვის, რომ ყურადღება დაიბრუნოს.“

ნინო ბუაძის თქმით, ქცევა კონტექსტის მიხედვით, შესაძლოა რთულიც იყოს და ტიპიურიც:

„რთული ქცევა, შეიძლება, იყოს აბსოლუტურად ტიპიური ქცევა, უბრალოდ არ იყოს შესაბამის გარემოში. მაგ. ბავშვმა რომ გაკვეთილზე ტელეფონი ამოიღოს და მულტფილმს უყუროს, ესეც რთული ქცევაა. სხვა გარემოში ეს არ იქნებოდა რთული ქცევა. ყველა ქცევას, რომელსაც ბავშვი გვთავაზობს, გარკვეული წინაპირობა აქვს. ქცევა ეს არის შედეგი, რომელიც მივიღეთ. ამ შედეგს აქვს წინა ეტაპები. შესაძლოა, ქცევას ჰყავდეს მაპროვოცირებელი. ბავშვი რთულ ქცევას ავლენდეს იმ მაყურებელთან, რომელიც მისთვის მნიშვნელოვანია. შესაძლოა, ის არ იქცეოდეს რთულად დედასთან, მაგრამ ამას აკეთებდეს ბებიასთან. რთულ ქცევას აქვს სხვადასხვა მიზანი, შესაძლოა, ეს იყოს ყურადღება, სათამაშოს დაბრუნება და ა.შ. შესაძლოა, მიზეზი იყოს ისიც, რომ ბავშვმა არ იცის სხვა ალტერნატივა, თუ როგორ მოიქცეს. ის ამბობს ცუდ სიტყვებს და იბრუნებს სასურველ ნივთს, მაგრამ არ იცის ალტერნატივა, თუ როგორ დაიბრუნოს ნივთი სხვანაირად.“

ნინო ბუაძე ბავშვის ფიზიკური დასჯის ნეგატიურ ასპექტებს გამოყოფს და აცხადებს,რომ დასჯით ბავშვი ვერაფერს სწავლობს:

„როგორც წესი, რთულ ქცევას მოჰყვება ხოლმე დასჯა. რატომ არ უნდა დავსაჯოთ ბავშვი? რატომ არ ვცემთ ან წამოვარტყამთ ხოლმე ბავშვს? რატომ უნდა წამოვარტყა ბავშვს, როდესაც ცუდი სიტყვა მითხრა, ან თქვა სადღაც ისეთ გარემოში, სადაც მე შემრცხვა? შეიგინა, წამოვარტყი და ის იგივენაირად აღარ მოიქცევა, მაგრამ რატომ არ ვაკეთებ ამას? ის დაისწავლის ამ ქცევას და მის მიმართ ცუდ ქცევაზე მსგავსი პასუხი ექნება. როდესაც ბავშვს ვსჯი, წამოვარტყამ, მას ვაგრძნობინებ ჩემს უპირატესობას, ვამცირებ, მასში აგრესიას ვბადებ და მას სურვილი აქვს, როდესღაც სამაგიერო გადამიხადოს. ის ქცევაზე კი არ ფიქრობს, თუ რა დააშავა, იმ აგრესიაზეა ორიენტირებული, რომელიც მასში დაგროვდა.“

„ავტორიტარული სტილის მშობლები ხშირ შემთხვევაში ფიქრობენ, რომ ცემა გამართლებულია. ისინი ხშირად ამბობენ: „მართალი იყო დედა, რომ მცემდა და ისე მატარებდა მუსიკაზე, სხვანაირად მე ვერ ვისწავლიდი მუსიკას, ამიტომ მეც ასე უნდა მოვიქცე.“ ბავშვს ამ დროს ძალიან ბევრი აგრესია უგროვდება და მისგან გათავისუფლებას ცდილობს. აგრესიის ცნობილი ფოტო არსებობს, ხელმძღვანელი რომ ქვეშემრდომს ეჩხუბება, მეუღლე ბავშვს, ბავშვი ძაღლს. აგრესია არსად იკარგება, ის ერთი ადამიანიდან მეორეზე გადადის. ბავშვი ვერ იგებს, რა უნდა გააკეთოს. მან არ იცის, თუ არ შეიგინა, რა უნდა ქნას ამ დროს. ცემა და გამოხატული აგრესია იმ მომენტში მყისიერად შეწყვეტილი რთული ქცევაა და არა ის, რომ ბავშვმა ისწავლოს ალტერნატივა. ბავშვმა რომ მიუღებელი ქცევა განახორციელა, მშობელმა თუ არ იმსჯელა მასთან ერთად ამაზე, თუ მან ბავშვს არ მიაწოდა ქმედების სწორი ფორმა, ის ვერაფერს ისწავლის, გარდა იმისა, რომ მიიღებს შიშს. ერთადერთი რასაც ბავშვი სწავლობს არის ის, რომ როდესაც მას ვინმე ცუდად მოექცევა, მანაც უნდა დაარტყას,“ - აღნიშნავს ნინო ბუაძე.

წყარო: ​აზროვნების აკადემია 

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

#მასწავლებელი #მოსწავლე #ბავშვი #შვილი #მშობელი ფსიქოლოგია

შეიძლება დაინტერესდეთ

მასწავლებლები

ჩვენთვის მთავარია, მასწავლებელს, პირველ რიგში, ეცალოს მოსწავლისთვის, საკლასო ოთახში დაიხარჯოს ბოლომდე, ჩაატაროს ხარისხიანი გაკვეთილი

ჩვენთვის მთავარია, მასწავლებელს, პირველ რიგში, ეცალოს მოსწავლისთვის, საკლასო ოთახში დაიხარჯოს ბოლომდე, ჩაატაროს ხარისხიანი გაკვეთილი

​ჩვენთვის მთავარია, მასწავლებელს, პირველ რიგში, ეცალოს მოსწავლისთვის, საკლასო ოთახში დაიხარჯოს ბოლომდე, ჩაატაროს ხარისხიანი გაკვეთილი, – განაცხადა განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის მოადგილემ, თამარ მახარაშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „გადაწყვეტილება“.

„საბოლოო ჯაში, ჩვენი მთავარი სამიზნე, ვისთვისაც ყველა ერთად ვშრომობთ, არის მოსწავლე, მაგრამ მთავარი, ვისაც შესაბამისი განათლება მიაქვს, არის მასწავლებელი. ამიტომ მთელი ჩვენი ძალისხმევა მიმართულია იქითკენ, რომ მასწავლებლის პროფესია იყოს აღიარებული და დაფასებული, მასწავლებელმა თავი იგრძნოს კომფორტულად და აკეთოს მთავარი. რა არის მთავარი? ჩვენთვის მთავარია, მასწავლებელს, პირველ რიგში, ეცალოს მოსწავლისთვის, საკლასო ოთახში დაიხარჯოს ბოლომდე, ჩაატაროს ხარისხიანი გაკვეთილი და მას სისტემამ არ დაუდოს რამენაირი ბიუროკრატია, რომ ამ მთავარ მიზანს როგორმე მოაცილოს. მე მინდა, დღეს ამ პერსპექტივიდან შევხედოთ მთლიანად სქემას, იმას, რაც გვაქვს, მასწავლებლის პროფესიული განვითარება, და ეს მთავარი კონცეპტია ჩვენი მხრიდან, რაც ჩვენი ანალიტიკის, მოკვლევის ფარგლებში დავინახეთ. ეს კვლევა კიდევ გრძელდება და, საბოლოო ჯამში, ძალიან მალე გვექნება შედეგები“, – განაცხადა მახარაშვილმა.

მისი თქმით, როგორც ქვეყნის პრემიერმა დააანონსა, სრული დატვირთვის მქონე მასწავლებლებს სახელფასო ანაზღაურება, საშუალოდ, 500 ლარის ფარგლებში ეზრდებათ, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია.

როგორც მახარაშვილმა აღნიშნა, სამინისტროს თვითმიზანი არ არის, რომ აუცილებლად რაღაც უნდა შეცვალოს.

„მთავარია, სამართლიანობის პრინციპები იყოს დაცული. ის, რაც შეიმჩნევა და რაც კატეგორიულად არ გვინდა, იყოს, არის საკითხი, რომ, რეალურად, მასწავლებელი ამბობს: თქვენ წამყვანი რომ ბრძანდებით, მენტორი ან უფროსი, ნიშნავს თუ არა იმას, რომ თქვენ ჩემზე უკეთეს გაკვეთილს ატარებთ საკლასო ოთახში? ჩვენ, აი, ამ კითხვებიდან გამოვალთ და მივიღებთ იმ პასუხებს, რომლებიც ერთად გადაგვაწყვეტინებს, არის თუ არა რამე შესაცვლელი. იქნებ არაფერი არ არის შესაცვლელი. ჩვენი თვითმიზანი არ არის, რომ აუცილებლად რაღაც უნდა შევცვალოთ, მაგრამ დაგროვილმა ინფორმაციამ, გამოცდილებამ და ანალიტიკამ გვაჩვენა, რომ საქმე მთლად მაინცდამაინც კარგად არ გვაქვს“, – განაცხადა მახარაშვილმა.

მისივე თქმით, როდესაც საუბარია მასწავლებლის პროფესიულ განვითარებაზე და ხარისხის უზრუნველყოფაზე, არ შეიძლება, ეს ვინმემ ეჭვქვეშ დააყენოს, უნდა არსებობდეს თუ არა, მაგრამ მნიშვნელოვანია, წარიმართოს ფართო დისკუსია, რამდენად კარგია შემოთავაზებული მოდელი და უკუკავშირები.

„ათასობით მასწავლებელს შევხვდით და ამ თემაზე ჩვენ გვაქვს ღია მსჯელობა. საკლასო ოთახში თავის საქმიანობაში რა პრობლემასაც მასწავლებელი ხედავს, ეს მათგან უნდა მოვისმინოთ. ამიტომ ძალიან საინტერესოა მასწავლებლების მოსმენა და ჩვენ ერთად გვაქვს გადაწყვეტილება მისაღები, თუ რამე დასახვეწია, უნდა დავხვეწოთ, თუ ყველაფერი კარგად არის, ესე იგი, ისე იქნება, როგორც არის“, – განაცხადა მახარაშვილმა.

ამასთან, მინისტრის მოადგილემ თქვა, რომ რაც შეეხება მასწავლებლის მიერ მოპოვებულ სტატუსს, ეს საკითხი კითხვის ნიშნის ქვეშ არ დგას და ვერც დადგება.

„ის შრომა და ის შემოთავაზებული ვერსიები, რასაც სახელმწიფო აქამდე გთავაზობდათ, როგორი ფორმითაც არ უნდა ყოფილიყო და დღეს ეს სამსჯელო შეიძლება, გავხადოთ თუ არ გავხადოთ, აქ მოპოვებული სტატუსი კითხვის ნიშნის ქვეშ არც დგას და ვერც დადგება. შრომა, რომელიც თითოეულმა თქვენგანმა გასწია, არის დასაფასებელი და, რასაკვირველია, ყოველთვის ასე იქნება აღიარებული ჩვენი მხრიდან, მაგრამ ვსაუბრობთ იმაზე, რა შეგვიძლია, გავაკეთოთ უკეთესობისთვის და რა ნაბიჯები შეიძლება, გადაიდგას, რომ მთავარ მიზანს მივაღწიოთ – გვეცალოს მოსწავლისთვის“, – განაცხადა თამარ მახარაშვილმა.

წყარო: ​1TV.GE

წაიკითხეთ სრულად
გასათიშად დააჭირეთ ESC.