Baby Bag

რა ხდება, როდესაც ბავშვის სურვილს, რომ დედას ეთამაშოს, მშობელი აიგნორებს?

ფსიქოლოგი მზიკო დალაქიშვილი„სხვა შუადღეში“ თამაშის მნიშვნელობის შესახებ საუბრობს და მის შემეცნებით დანიშნულებას უსვამს ხაზს:

„ერთ-ერთ ბავშვს ჰკითხეს, რა არის თამაში. ყოველთვის საინტერესოა, თვითონ ბავშვი როგორ ახასიათებს თამაშს. ბავშვმა იფიქრა და უპასუხა: „ეს არის პროცესი, სადაც არ გეუბნებიან, რა უნდა გააკეთო, სადაც შენ ხარ შენ.“ თამაში არის პროცესი, რომელშიც ადამიანი პოულობს საკუთარ თავს, საკუთარ სამყაროს ეხება, საკუთარი სამყაროს შეხებით ეხება გარესამყაროს, გარესამყაროსთან ურთიერთობით უკეთ ეცნობა საკუთარ თავს და საკუთარ ადგილს ცხოვრებაში.“

მზიკო დალაქიშვილის თქმით, მშობლის პირველი კონტაქტი ბავშვთან მის განვითარებაზე უდიდეს ზეგავლენას ახდენს:

„კონტაქტი არის ყველაზე მნიშვნელოვანი, პირველი კონტაქტი, ბავშვი რომ დაიბადა და თვალები გაახილა, როგორ დახვდი შენ: მომღიმარი სახით დახვდი? მოანდომე მას შენთან ურთიერთობა? პირველივე წუთებიდანვე უმნიშვნელოვანესია, როგორი ენერგეტიკით, როგორი განწყობით დავხვდებით ბავშვს. ბავშვი სანამ საუბარს დაიწყებს, რაღაც ბგერებს გამოთქვამს, ეს უკვე თამაშია. აქედან იწყება ყველაფერი. შენზეა დამოკიდებული ბავშვი „აღუს“ რომ გეტყვის, პასუხს გასცემ, თუ იგნორს გაუკეთებ, იმიტომ, რომ სხვა საქმე გაქვს. „აღუზე“ საპასუხო რეაქციით იწყება ბავშვის სურვილი იკონტაქტოს თუ არ იკონტაქტოს გარემოსთან.“

მზიკო დალაქიშვილი აღნიშნავს, რომ მშობლის მხრიდან ბავშვის თამაშის სურვილის უგულებელყოფა მასზე ნეგატიურ ზეგავლენას ახდენს:

„არსებობს ვიდეოები, თუ როგორი შედეგები მოჰყვება, როდესაც ბავშვის სურვილს, რომ დედას ეთამაშოს, მშობელი აიგნორებს. რა ხდება ასეთ დროს? დედა ხედავს ბავშვის მოთხოვნილებას და ის წყვეტს მასთან კავშირს. რა ემართება ამ დროს ბავშვს? მას ეცვლება მიმიკა, აბსოლუტური ტრანსფორმაცია ხდება მის სამყაროში. ის გარემოზე ბრაზდება და ნელ-ნელა იკეტება. ამ ჩაკეტვას ისევ თამაში შველის. დედა რომ ისევ უღიმის, გარემოდან მიდის სტიმული და ბავშვი უბრუნდება სამყაროს.“

„თუ მშობელს არასდროს სცალია და ბავშვის თამაშის მოთხოვნილება არ კმაყოფილდება, ასეთ დროს ბავშვები მაინც პოულობენ გამოსავალს და თვითონ იწყებენ თამაშს. ბავშვმა რომ თამაში შეძლოს, მას, პირველ რიგში, შეგრძნება სჭირდება. შეგრძნება იწყება კონტაქტით. თუ დედას ხელში არ უჭირავს და არ იცის შეხება, როგორ გადავიდეს შემდეგ ეტაპზე? დიდი მნიშვნელობა აქვს ატმოსფეროს, რომელსაც ვუქმნით ბავშვს. ბევრ მშობელს აქვს მოთხოვნილება, რომ რაც შეიძლება მეტი სათამაშო ჰქონდეს ბავშვს. სულ რომ არ უყიდოთ ბავშვს სათამაშოები და ქვიშაში რომ იყოს, სადაც გარშემო ხეებია, ერთი ადამიანი მაინც რომ ჰყავდეს, ვისაც აღმოჩენებს გაუზიარებს, ის მაინც გააკეთებს აღმოჩენებს. თითოეული აღმოჩენის შემდეგ ბავშვის წარმოსახვა ფართოვდება. რაც მთავარია, ბავშვი თამაშის დროს არის შემოქმედი. სიტუაციიდან გამომდინარე ის იწყებს შემოქმედებით აზროვნებას,“ - აცხადებს მზიკო დალაქიშვილი.

წყარო:​ სხვა შუადღე

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

რა უნდა გავითვალისწინოთ ბავშვთან თამაშის დროს - ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტის...
​დღეს ხუთშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ფსიქოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, მარი ჯოხარიძე თამაშზე საუბრობს.თამაში ბავშვის...

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?
გაბრაზებული პატარები ხშირად დაგროვილ აგრესიას ძალადობრივი ფორმებით გამოხატავენ, ისინი თავიანთ მეგობრებს, თანატოლებს და მშობლებს კბენით, ყვირილით, მუჯლუგუნების კვრით ან მსუბუქი საგნების სროლით ფიზიკურად უსწორდებიან. ბრაზის მსგავსი ფორმებით გამოხატვა მშობლებს სერიოზულ საფიქრალს ​უჩენს.

პატარებისთვის აგრესიის, რისხვის, აპათიის ან შიშის შეგრძნებები ძალიან ნაცნობია, თუმცა მათ საკუთარი ემოციების და განცდების გადმოსაცემად არასაკმარისი ლექსიკური მარაგი აქვთ. სწორედ ამიტომ ბავშვები დაგროვილ ბრაზს საკმაოდ უხეში ფორმებით გამოხატავენ. მშობლების ერთ-ერთი უმთავრესი მოვალეობაა საკუთარ შვილებს ემოციების სწორად გაგებასა და მართვაში დაეხმარონ. თუ ბავშვი საკუთარ განცდებს სწორად აღიქვამს და სრულყოფილად გააანალიზებს, ის ბრაზის გამოხატვის ნაკლებად აგრესიულ ფორმებს ადვილად გამოძებნის, რათა სხვებს ფიზიკური ტკივილი ან შეუარცხყოფა არ მიაყენოს.

გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა

ბავშვებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა. ადამიანები ძალიან ხშირად განიცდიან შიშს, რისხვას, სევდას და ამაში ცუდი არაფერია. აუცილებლად უთხარით თქვენს შვილს, რომ საკუთარი განცდების არ უნდა ეშინოდეს, აუხსენით, რომ გუნება-განწყობის ცვლილებამ სხვების მიმართ აგრესიულად არ უნდა განაწყოს. ნუ წაუკითხავთ პატარებს მორალს. მათთან საუბრისას პრიმიტიული ფრაზებით შემოიფარგლეთ. თუ ბავშვის საქციელი მოსაწონია, უთხარით, რომ მისი ქცევა კარგია, ხოლო თუ ის სხვების მიმართ აგრესიას ავლენს, უთხარით, რომ ეს არ არის კარგი. ბავშვებს ზედმეტი ახსნა-განმარტების მოსმენა არ ხიბლავთ, მათ მარტივი ფრაზები ბევრად უკეთ ესმით. თუ აღმოაჩენთ, რომ თქვენი შვილი თავის ძმას კბენს ან სხვა სახის ფიზიკურ შეურაცხყოფას აყენებს, შემდეგი ფრაზით შემოიფარგლეთ: „სწორია, რომ შენს ძმაზე ბრაზდები, მაგრამ მისი კბენა არ არის კარგი საქციელი.“ ბავშვი თქვენს ნათქვამ სიტყვას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

შესთავაზეთ ბავშვს ჯანსაღი ალტერნატივა

კარგი მასწავლებელი ბავშვს დერეფანში სირბილს შემდეგი სიტყვების თქმით უკრძალავს: „მოდი, ყველამ ერთად მშვიდად ვისეირნოთ.“ თუ ბავშვს ეტყვით, რომ მან სირბილი დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტოს, ის თქვენს მოსმენას არ მოისურვებს. მიმართვის კატეგორიული ტონი ბავშვებში გაღიზიანებას იწვევს. ამა თუ იმ ქცევის აკრძალვის ნაცვლად პატარას უფრო ჯანსაღი ალტერნატივა უნდა შესთავაზოთ.

თუ გაბრაზებულ ბავშვს ეტყვით, რომ თავის ძმას არ დაარტყას, ის ვერაფერს გაიგებს. ბავშვი დაიბნევა და საკუთარი ემოციების მართვა უფრო გაუჭირდება, რადგან დაგროვილი ბრაზის გამოხატვის ერთადერთ საშუალებას წაართმევთ. აუცილებლად შესთავაზეთ ბავშვს აგრესიული ქცევის ჯანსაღი ალტერნატივა. პატარას ემოციების მართვაში ადვილად დაეხმარებით თუ შემდეგ რეკომენდაციებს მისცემთ:

  • ემოციები ვერბალურად გამოხატოს
  • რჩევისთვის უფროსს მიმართოს
  • დასამშვიდებლად სუნთქვითი ვარჯიშები შეასრულოს
  • მოთმინების გამომუშავების მიზნით იცეკვოს, იმღეროს, დაითვალოს მის ირგვლივ არსებული საგნები

გაბრაზებული ბავშვების დასამშვიდებლად სპეციალური აპლიკაციები არსებობს, რომლებიც პატარებს მხიარული სიმღერების დახმარებით ემოციების მართვას ასწავლის. მშობლებს ინტერნეტში მარტივად შეუძლიათ მსგავსი აპლიკაციების მოძიება.

ბავშვს ემპათიის უნარი განუვითარეთ

ბავშვს სხვების განცდებისა და ემოციების გაზიარება ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. თუ ხედავთ, რომ თქვენი შვილი თავის თანატოლს კბენს, ხელით ეხება ან ხმამაღლა უყვირის, აუცილებლად ესაუბრეთ მას ემპათიის შესახებ. როდესაც ბავშვი დამშვიდდება, აუხსენით მას, თუ როგორი ტკივილი მიაყენა თავის მეგობარს, როდესაც მწარედ უკბინა. უთხარით, რომ თავისი თანატოლის ადგილას საკუთარი თავი წარმოიდგინოს და დაფიქრდეს, მოეწონებოდა თუ არა მის მიმართ მსგავსი აგრესიის გამოვლენა. ბავშვი საკუთარი ქცევის შედეგების გაანალიზებას უნდა მიეჩვიოს და სხვა ადამიანების განცდებს პატივი სცეს.

ბავშვის აგრესიულ ქცევას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზეზი. მშობელმა უნდა გაარკვიოს, რა აწუხებს პატარას, ხომ არ ეძინება, ხომ არ გადაიღალა ან შია. შესაძლოა აგრესიული ქცევის მოტივი ეჭვიანობა ან შიშის განცდაც იყოს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მშობელი მისი განცდებითა და ემოციებით ინტერესდება, რომ ის მშობლის სიყვარულის მთავარი ობიექტია. თუ ბავშვისადმი სათანადო მზრუნველობას გამოიჩენთ, ის სხვებზე ზრუნვას გაცილებით მარტივად ისწავლის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 
წაიკითხეთ სრულად