Baby Bag

რა განსხვავებაა ცელქობასა და ქცევით დარღვევას შორის? - ფსიქოლოგი სალომე გაბაძე

რა განსხვავებაა ცელქობასა და ქცევით დარღვევას შორის? - ფსიქოლოგი სალომე გაბაძე

ბავშვთა ფსიქოლოგი და ქცევითი თერაპევტი სალომე გაბაძე გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ქცევითი დაღვევების შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ მოცემული პრობლემა მნიშვნელოვნად განსხვავდება უბრალო ცელქობისგან. სალომე გაბაძის თქმით, მშობლებს ცელქობისა და ქცევითი დარღვევების ერთმანეთისგან გამიჯვნა უნდა შეეძლოთ:

„მნიშვნელოვანია, რომ კარგად გავშალოთ ეს თემა. დიფერენცირება უნდა გავაკეთოთ, თუ რას ნიშნავს ქცევითი დარღვევა, გავიაზროთ როდის ხდება ის პრობლემა და რით განსხვავდება უბრალო ცელქობისგან. რეალურად ქცევით დაღვევაზე ჩვენ ვსაუბრობთ მაშინ, როდესაც ქცევა ბავშვს და მის გარშემომყოფებს გარკვეულ სირთულეებს უქმნის. მთავარი სირთულე არის მის განვითარებასთან დაკავშირებით. თუ ქცევა ხელს უშლის ბავშვის განვითარებას, ხელს უშლის დასწავლის პროცესს, მშობლებს ქცევიდან გამომდინარე არ ეძლევათ შესაძლებლობა, რომ ბავშვს ახალი ინფორმაცია მიაწოდონ, საქმე ქცევით დარღვევასთან გვაქვს.“

სალომე გაბაძის თქმით, ქცევითი დარღვევების პრობლემის მქონე ბავშვთან ქცევა ხშირად თვითდაზიანების გამომწვევი ხდება, რასაც ბავშვი ზოგჯერ მშობლის მანიპულირებისთვის წარმატებით იყენებს:

„შესაძლოა, ბავშვის ქცევა იყოს თვითდამაზიანებელი და დესტრუქციული, მაგ. გარემოს დესტრუქცია ან სხვა ადამიანებისკენ მიმართული აგრესია. გარემოს დაზიანებაში იგულისხმება საკუთარი ან სხვისი ნივთების მიზანმიმართული დაზიანება, გარდა ამისა, შესაძლებელია იყოს სხვა ადამიანის ფიზიკური დაზიანების ეპიზოდები, მაგ. დაარტყას ბავშვმა სხვა ადამიანს, უკბინოს, უჩქმიტოს და ა.შ. ასევე შესაძლებელია იყოს თვითდაზიანების ეპიზოდებიც. თვითდაზიანების ნაწილში მნიშვნელოვანია დიფერენცირება გავაკეთოთ მხოლოდ მანიპულაციურ ქცევასა და რეალურ თვითდაზიანებას შორის. ხშირად ბავშვები მანიპულირებენ, მშობელს აჩვენებენ, რომ ვითომ თავს იზიანებენ. ამ გზით ისინი ცდილობენ მიიღონ მათთვის სასურველი შედეგი. ისინი ამით მშობელს აშანტაჟებენ. შესაძლებელია ბავშვი მივიდეს კედელთან, მშობელს შეხედოს, ვითომ თავი მიარტყას კედელს. სინამდვილეში ის არ იზიანებს თავს. ამით მშობელს იწვევს, რომ შეუსრულოს ის, რასაც ბავშვი იქამდე ითხოვდა.“

სალომე გაბაძე აღნიშნავს, რომ ზოგიერთ შემთხვევაში ბავშვი თავს რეალურად იზიანებს, რაც საყურადღებოა:

„არსებობს შემთხვევები, როდესაც ბავშვი რეალურად იზიანებს თავს. თუ ჩვენ ვისაუბრებთ განვითარების სხვადასხვა დარღვევაზე, ზოგჯერ ტკივილის ზღურბლი არის ძალიან მაღალი, ბავშვი ტკივილს ვერ გრძნობს სათანადოდ. ამ შემთხვევაში თვითდამაზიანებელი ქცევა თუ ვლინდება, შესაძლოა, ბავშვმა თავი ისე დაიზიანოს, რომ რეალურად ტკივილი ვერც იგრძნოს. ეს, რა თქმა უნდა, ძალიან საყურადღებოა.“

„რას ვაქცევთ ყურადღებას ბავშვის ქცევითი დაღვევის გამოვლენისას? ეს არის დასწავლის პრობლემა, მეორე არის სხვისი დაზიანება. ბავშვის ქცევამ სხვას არ უნდა შეუქმნას დისკომფორტი და ასევე არ უნდა შეუქმნას დისკომფორტი მის მიკროსოციუმს, მაგ. ოჯახის წევრებს. ქცევის დარღვევის მქონე ბავშვი პრაქტიკულად არღვევს ოჯახის ფუნქციონირების ხარისხს,“ - აცხადებს სალომე გაბაძე.

იხილეთ გადაცემა სრულად, სადაც საუბარია, როგორც პრობლემაზე, ასევე პრობლემის გადაჭრის გზებზე​პირადი ექიმი - მარი მალ​აზონია

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

8 კრიტიკული ეტაპი ბავშვის ცხოვრებაში, რომლის შესახებ ყველა მშობელმა უნდა იცოდეს
​მშობელმა აუცილებლად უნდა იცოდეს, თუ რა ასაკში რა სახის ქცევას უნდა ელოდეს შვილისგან. ეს მშობლის ცხოვრებას მნიშვნელოვნად ამარტივებს. ჩვენს სტატიაში ბავშვის ცხოვრების კრიტიკულ ეტაპებს გაგაცნობთ, რომელთ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

5 შეცდომა, რომლის დაშვების უფლება ნებისმიერ ბავშვს უნდა მივცეთ

5 შეცდომა, რომლის დაშვების უფლება ნებისმიერ ბავშვს უნდა მივცეთ

მშობლების უმთავრეს მოვალეობას შვილების საფრთხისგან დაცვა წარმოადგენს. ისინი თვლიან, რომ ბავშვები შეცდომების დაშვებისგან უნდა დაიცვან და მათ უსაფრთხოებაზე იზრუნონ. მშობლები ვერ აცნობიერებენ, რომ ხშირად შვილებს მეტი თავისუფლება უნდა მისცენ. ადამიანები ყველაზე უკეთ საკუთარ შეცდომებზე სწავლობენ. ბავშვის არასწორი ქმედებები უმეტეს შემთხვევაში მშობლებს ტკენს გულს, თუმცა უშუალოდ მისთვის სიკეთის მომტანიც შეიძლება იყოს.

​ჩვენს სტატიაში იმ 5 შეცდომაზე გესაუბრებით, რომელთა დაშვების უფლება შვილებს აუცილებლად უნდა მისცეთ.

• არასასურველი სამეგობრო წრე
თქვენი შვილი, შესაძლოა, ისეთ ადამიანებს დაუმეგობრდეს, რომლებიც თქვენ არ მოგეწონებათ. რა თქმა უნდა, ბავშვს კრიმინალებთან ან საშიშ ადამიანებთან ახლობლობის ნება არ უნდა დართოთ, მაგრამ მას შესაძლებლობა უნდა მისცეთ, სამეგობრო წრე თავად აირჩიოს. ცხადია, თქვენს შვილს შეცდომებზე უნდა მიუთითოთ და მას სასარგებლო რჩევებიც უნდა მისცეთ, მაგრამ მის ურთიერთობებში უხეშად ნუ ჩაერევით. აკრძალვები მხოლოდ სავალალო შედეგამდე მიგიყვანთ. თუ ბავშვს თავის მეგობართან ურთიერთობას დაუშლით, მას პროტესტის გრძნობა გაუჩნდება. თქვენი შვილი თქვენთვის არასასურველ ადამიანთან უფრო მეტად დაახლოებას მოინდომებს. უმჯობესია, მას დასკვნების დამოუკიდებლად გამოტანის საშუალება მისცეს. ბავშვი თავადვე მიხვდება, რომ ცუდი სამეგობრო წრე ჰყავს. ის ადამიანების უკეთ ცნობასაც ისწავლის და ახალ ურთიერთობებს უფრო ფრთხილად წამოიწყებს.

• სკოლის დავალების შესრულებაზე უარის თქმა

მშობლები, რომლებიც ბავშვებს საშინაო დავალებების შესრულებას აიძულებენ, იძულებულები ხდებიან, ყოველ ჯერზე მეტი სიმკაცრე გამოიჩინონ. თუ თქვენს შვილებს გამუდმებით უმეორებთ, რომ სკოლისთვის უნდა მოემზადონ, შესაძლოა, ამგვარი ქცევით მათი გაღიზიანება გამოიწვიოთ. შეგიძლიათ შვილებს მეგობრული რჩევები მისცეთ, საშინაო დავალების შესრულებაში დახმარება შესთავაზოთ, ხოლო სხვა დანარჩენი მთლიანად მათ უნდა მიანდოთ. თუ ისინი სკოლის ტესტირებისთვის მომზადებაზე უარს იტყვიან, მათ გადარწმუნებას ნუ ეცდებით. ბავშვებმა თავიანთი შეცდომების შედეგები თავადვე უნდა ნახონ და გააცნობიერონ. მშობლები საკუთარ რეპუტაციას უფრთხილდებიან და თვლიან, რომ თუ მათი შვილები ცუდად სწავლობენ, მასწავლებლების თვალში ისინი ცუდ მშობლებად წარმოჩინდებიან. მსგავსი ფიქრები თავიდან ამოიგდეთ და თქვენს შვილებზე კონცენტრირდით. მთავარია, მათ სწავლისადმი ინტერესი გაუღვივოთ.

• სხვა ადამიანისადმი გულგრილი დამოკიდებულების გამოვლენა

ზრდასრულების დიდმა ნაწილმა კარგად ვიცით, რომ სხვა ადამიანებზე ზრუნვა და მათი პირადი სივრცის პატივისცემა აუცილებელია. მსგავს დასკვნებამდე ჩვენ ჯერ კიდევ მოზარდობაში მიღებული გაკვეთილებით მივდივართ. თუ ისეთ ადამიანებს იცნობთ, რომლებიც სხვების განცდებს არაფრად აგდებენ და მათზე არასდროს ზრუნავენ, ე.ი. მათი მშობლები აღზრდის არასწორი მეთოდებით ხელმძღვანელობდნენ. ბავშვებს შეცდომის დაშვების უფლება უნდა მისცეთ. თუ მათ წინასწარ შეზღუდავთ და გარკვეულ ქმედებებს აუკრძალავთ, ისინი სწორი დასკვნების გამოტანას ვერასდროს შეძლებენ. თუ თქვენი შვილი მოხუც ბებიას ან ბაბუას დაბადების დღეს არ ულოცავს, მას მსგავსი ქცევის განხორციელება არ უნდა აიძულოთ. მასთან გულახდილად გაისაუბრეთ და უთხარით, რომ მოხუცმა ბებიამ ან ბაბუამ, შესაძლოა, მხოლოდ რამდენიმე წელს იცოცხლოს და დაბადების დღის მილოცვების მოსმენის შესაძლებლობა ბევრჯერ აღარ მიეცეს. ბავშვი თქვენი საუბრის პათოსს აუცილებლად ჩაწვდება და თქვენი მშობლებისადმი გამოვლენილ გულგრილობას ინანებს.

• ეპატაჟური ვარცხნილობებისა და ტანისამოსის ტარება

ტინეიჯერებს განსაკუთრებით ხიბლავთ ეპატაჟური ტანისამოსის ტარება. როგორც წესი, ისინი ერთმანეთს ბაძავენ და ცდილობენ მოდას მისდიონ. შესაძლოა, ბევრ მათგანს სრულებით არ მოსწონდეს მუქი ფერის მაისურებისა და დიდი ზომის ფეხსაცმელების ტარება, მაგრამ ყველა მათგანი ცდილობს თანატოლების თვალში მოსაწონი და მისაღები ადამიანი იყოს. ბავშვებს მსგავსი ქმედებები არ უნდა შეუზღუდოთ. გაიხსენეთ, თავად როგორ ცხოვრობდით ტინეიჯერობის ეტაპზე. სავარაუდოდ, თმების ნაირფრად შეღებვა, ტატუების და პირსინგების გაკეთება თქვენც ორიგინალურად გეჩვენებოდათ. არ აქვს მნიშვნელობა მათ მიერ გარეგნობაში შეტანილი ცვლილებები მოგწონთ თუ არა, მთავარია, რომ ბავშვების არჩევანს პატივი სცეთ. ასაკის მატებასთან ერთად ისინი დამოუკიდებლობას მეტად მიეჩვევიან და სხვების გემოვნებაზე ნაკლებად იქნებიან დამოკიდებულნი.

• ისეთი გადაწყვეტილების მიღება, რომელსაც მომავალში ინანებენ

ნებისმიერ ადამიანს ცხოვრებაში ერთხელ მაინც მიუღია ისეთი გადაწყვეტილება, რომელსაც ძალიან ნანობს. ბავშვები ხშირად აცხადებენ უარს გარკვეული საგნების სიღრმისეულ შესწავლაზე, ისინი საკუთარ ნიჭს არ უფრთხილდებიან და მის განვითარებაზე ნაკლებად ზრუნავენ. ადამიანები სწორედ საკუთარი შეცდომების გაანალიზების წყალობით იზრდებიან. თუ ისინი საკუთარ ნიჭს ბავშვობაში უდიერად მოექცნენ, სამომავლოდ მსგავსი შეცდომის დაშვებისგან თავს მაქსიმალურად შეიკავებენ.
მომზადებულია alphamom.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 
წაიკითხეთ სრულად