Baby Bag

„თუ ბავშვი იტყუება, ეს მშობლის დანაშაულია და არა ბავშვის,“ - ფსიქოლოგი ზაზა ვარდიაშვილი

​ფსიქოლოგი ზაზა ვარდიაშვილი გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ბავშვებში ტყუილის თქმისკენ მიდრეკილების მიზეზებზე საუბრობს და აცხადებს, რომ ბავშვის მიერ ტყუილის თქმა მშობლის დანაშაულია და არა ბავშვის:

„ძალიან ​ბევრი მშობელი მოდის, მეუბნება: „ბავშვმა მომატყუა.“ ეს არ არის ბავშვის დანაშაული, ეს მშობლის დანაშაულია. ბავშვი სამი მიზეზით იტყუება. პირველი არი შიში, მას სურს თავიდან აიცილოს რაღაც არასასურველი, მეორე - მას სურს დაიცვას მეორე ადამიანის ემოცია, არ უნდა, რომ დედა გაანერვიულოს, მესამე - ბავშვს სჭირდება აღიარება და პოზიტიური იმიჯის შექმნა. საჭიროა, რომ სამყაროს ბავშვის თვალებით შევხედოთ.“

ზაზა ვარდიაშვილი მშობლებს პრაქტიკულ რჩევებს აძლევს, თუ როგორ უნდა მოიქცნენ ისინი ბავშვის ტყუილში გამოჭერისას:

​თუ ბავშვი გაკვეთილიდან იპარება და გატყუებთ, ამ დროს მას დახმარება უნდა შესთავაზოთ. უთხარით ბავშვს, რომ თუ ის დაიღლება, მას დაეხმარებით ყველაფრის მოგავრებაში. თუ ბავშვი ამას ჩვეულებრივ მოვლენად მიიღებს და კვლავ მოითხოვს იმავეს გაკეთებას, მას აუხსენით, რომ გაკვეთილის გაცდენა მომავალში მასზე ცუდად აისახება და სხვები ბევრად მეტს გაიგებენ. ყველაფერი პოზიტიური დამოკიდებულებით, პოზიტიური ლავირებით უნდა შევძლოთ. დაკვირვებით ბავშვი ძალიან ბევრ რამეს სწავლობს. მან არ უნდა დაინახოს ზედმეტი ფრუსტრაცია მშობლების მხრიდან, ზედმეტი ჩივილები გარემოს მიმართ, არ უნდა იყოს ხშირი კონფლიქტი მშობლებს შორის მისი თანდასწრებით.“

ზაზა ვარდიაშვილის თქმით, ავტორიტარული აღზრდის მეთოდის გამოყენებისას ბავშვებს უინიციატივო ადამიანებად ვაყალიბებთ:

​ადრე იყო ავტორიტარული აღზრდის მეთოდი. ეს მეთოდი დღემდე არსებობს. ავტორიტარული აღზრდის სტილის გამოყენებისას უმეტეს შემთხვევაში გამოდის კარგი ადამიანი, მაგრამ ის არის უინიციატივო, რომელიც ყოველთვის არის სხვების ზურგს უკან. ის თავის თავზე არ იღებს ბევრ რამეს. არცერთ მშობელს არ გვინდა, რომ ჩვენი შვილი ასეთი იყოს. ბევრი ნიჭიერი ადამიანი დაიკარგა სწორედ ამიტომ, რომ ვერ შეძლო საკუთარი თავის წარმოჩენა, თვითრეალიზაცია.“

ზაზა ვარდიაშვილი აღნიშნავს, რომ ავტორიტეტული აღზრდის სტილი გაცილებით პოზიტიური და ნაყოფიერია:

„როდესაც ავტორიტეტულ სტილს ვირჩევთ, ​მაქსიმალურად ბავშვის გვერდით ვართ, ვაჩვევთ ნდობას და ვაძლევთ თავისუფლებას. ასეთი ადამიანი არის ინიციატივიანი, ის არასდროს განახორციელებს ბულინგს სხვა ადამიანზე, არავის დაჩაგრავს. ის ყოველთვის იქნება მიღებული საზოგადოებაში. მას საზოგადოება გაუღებს კარს.“

„ვაშინგტონის უნივერსიტეტში ჩატარდა ერთ-ერთი ექსპერიმენტი. ბავშვი უყურებდა თოჯინების თეატრს, სადაც იყო ორი ფისო და ძაღლი, რომელიც ცდილობდა ყუთიდან ბურთის ამოღებას. ნაცრისფერი ფისო ძაღლს ეხმარებოდა, მეორე კი ხელს უშლიდა ამოღებაში. ბავშვებს წარმოდგენის დასრულების შემდეგ არჩევანის წინაშე აყენებდნენ, რომ აერჩიათ ფისო, რომელიც მოსწონდათ. მათი 80 % ირჩევდა ნაცრისფერ ფისოს, რომელიც ავლენდა პოზიტიურ ქცევას. ბავშვების აბსოლუტური უმრავლესობა პოზიტიური ადამიანების მხარესაა, ემხრობა კეთილს და კეთილი ადამიანია. შემდგომში ცხოვრებისეული გამოცდილება, შიშები და ფრუსტრაციები იწვევს ნეგატივის გაღვივებას,“ - აღნიშნავს ზაზა ვარდიაშვილი.

წყარო: ​სხვა შუადღე

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„ბავშვს სჭირდება ჩარჩოები, იმიტომ, რომ მას სჭირდება სიმყარე,“ - ფსიქოლოგი ნინო ელბაქიძე
​​ფსიქოლოგი ნინო ელბაქიძე გადაცემაში „ რა დროს ძილია“ ბავშვის სწორად აღზრდისა და განათლების შესახებ საუბრობს. ნინო ელბაქიძე ერთმანეთისგან განასხვავებს სწავლებასა და განათლებას: „​განათლება ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან, ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა'' - როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი?

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან, ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა'' - როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი?

როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი? - აღნიშნულ თემაზე საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი მარი მალაზონია“ ბავშვთა და მოზრდილთა ფსიქიატრმა თამარ-ტატა ბაზღაძემ ისაუბრა.

მისი თქმით, ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი ხშირად გვხვდება საზოგადოებაში. ზოგ შემთხვევაში სიდრომი მიმდინარეობს უპირატესად ყურადღების დარღვევით, ზოგ შემთხვევაში ჰიპერაქტიურობით და არის კომბინირებული ვარიანტი, როდესაც ორივე პრობლემა ერთნაირად ვლინდება:

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან. ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა. ამ სირთულის გამო დიაგნოზი ძირითადად არ ისმევა 6 წლამდე. როგორც წესი, მიმდინარეობს დაკვირვება, რა დოზით ვლინდება ჰიპერაქტიურობა, რამდენად ახლავს ყურადღების პრობლემები და რამდენხანს გაჰყვება ბავშვს ჰიპერაქტიურობა. თუ ბავშვი უბრალოდ ცელქი და მოუსვენარია, თუმცა არ აქვს ყურადღების, დასწავლის პრობლემა, უსმენს, ითვისებს - არ არის საგანგაშო. უფრო საყურადღებოა, როდესაც ბავშვი არ გვისმენს, არ ითვისებს ასაკის შესაბამის უნარებს და ფიქსირდება ზღვარგადასული ჰიპერაქტიურობა.

იდეალურ შემთხვევაში ბავშვთან მულტიგუნდური მიდგომა გამოიყენება და მუშაობს რამდენიმე სპეციალისტი. ვიწყებთ ფსიქოედუკაციით, ანუ იგივე ფსიქოგანათლებთ, რის დროსაც მშობელს ვაწვდით ინფორმაციას, თუ რას გულისხმობს ეს სინდრომი, რა სიმპტომები შეიძლება ახლდეს, რა სირთულეებს იწვევს ეს სიმპტომები, როგორი მიდგომები შეიძლება გამოიყენოს მშობელმა და ა.შ. იდეალურ შემთხვევაში სკოლა აუცილებლად ჩართული უნდა იყოს, რაც საქართველოში ცოტა რთული საკითხია, თუმცა ნელ-ნელა მაინც არის გარკვეული მზაობა სკოლის მხრიდან, რომ მიიღონ გარკვეული რეკომენდაციები და უკეთ ააწყონ ურთიერთობა ჰიპერაქტიურ ბავშვთან.''

,,აღვნიშნავ ასევე იმას, რომ  თავის ტვინში გარკვეული ცვლილებები აისახება და კომპიუტერულ ტომოგრაფიაზე ჩანს ეს. აქ შეიძლება იყოს გარკვეული უბნების შემცირება, რომელიც პასუხისმგებელია ყურადღების კონცენტრაციაზე, ემოციის და ქცევის მართვაზე. ასევე არის პრეფრონტალური უბნების და მათ სისხლით მომარაგების დეფიციტი, რომელიც პასუხისმგებელია წახალისება-დასჯის მეთოდების ეფექტურობაზე. თუმცა საქართველოში კვლევის ამ ტიპის მეთოდებს ჯერ არ ვიყენებთ, არ არის ფართოდ გავრცელებული. საკმაოდ ძვირადღირებული მეთოდებია და იშვიათად მივმართავთ დიაგნოსტიკის პროცესში,'' - დასძინა თამარ-ტატა ბაზღაძემ. 

ბავშვთა და მოზრდილთა ფსიქიატრმა მართვის მეთოდებთან დაკავშირებითაც ისაუბრა:

,,რაც შეეხება მართვის მეთოდებს, პირველივე რასაც ვეუბნებით მშობლებს არის ის, რომ ჩვენ არ გვაქვს ჯადოსნური აბი, რომელსაც ბავშვს მივცემთ და ის გახდება მშვიდი, დამჯერი და ბეჯითი. პრობლემა არის კომპლექსური და მას სჭირდება ოჯახის სრული ჩართულობა, რისთვისაც ისინი მზად უნდა იყვნენ. ფსიქოედუკაციის შემდეგ, ვთავაზობთ გარკვეულ ჩარევებს, როგორიცაა ქცევითი ტექნიკების გამოყენება და რჩევები, როგორ უნდა მართონ ჰიპერაქტიური ბავშვის ქცევა. ქცევით თერაპიას ატარებს სპეციალისტი, თუმცა მშობელი ჩართულია და ითვალისწინებს რეკომენდაციებს. თუ ქცევის მართვის მოდელი არ შეიცვალა ოჯახის ფარგლებში, მხოლოდ სპეციალისტი ამას ვერ მოაგვარებს.

მნიშვნელოვანია ჩარევის დროულად დაწყება, რადგან პრობლემასთან გამკლავება უფრო რთულია დიდ ასაკში. ყველაზე ხშირად რასაც ვხვდებით არის ოპოზიციურ-გამომწვევი ქცევითი აშლილობა, რომელიც ძალიან ხშირად ახლავს ჰიპერაქტიურობას. ბავშვი არის დაუმორჩილებელი, ნეგატიურად განწყობილი, მუდმივად წინააღმდეგობაშია, ყველანაირ ინსტრუქციას ცუდად იღებს, ჯიუტობს, მიუხედავად იმისა, უნდა თუ არა ეს, მაინც აკეთებს. ასეთი ქცევა ვლინდება იმ შემთხვევაში, როცა ბავშვი მუდმივად შენიშვნებს იღებს და ესმის გარშემომყოფებისგან თუ როგორი ცუდია, ცუდად იქცევა, მოუწესრიგებელია და ა.შ. ამიტომ ვითარდება ოპოზიციურ-გამომწვევი ქცევითი აშლილობა, რომელთან მუშაობაც მეტ პრობლემას ქმნის დიდ ასაკში, ვიდრე 4 წლის ასაკში რომ დაგვეწყო ჰიპერაქტიურობაზე მუშაობა. ასევე, შესაძლებელია სხვა პრობლემების თანდართვა, რომელსაც უფრო მეტი ზიანი მოაქვს, ვიდრე თვითონ ჰიპერაქტიურობას. მაგალითად, შფოთვითი რეგისტრის აშლილობა. შფოთვა ვლინდება გადაჭარბებული მოუსვენრობით, ნერვიულობით (როდესაც მშობელს შორდება ან სკოლაში დაფასთან გამოსვლის დროს), ნებისმიერი მოვლენა იწვევს შფოთვის განვითარებას. მოზარდობის პერიოდში, მოსალოდნელია ბიპოლარული აშლილობა, კიდევ უფრო იმატებს ამ დროს აქტივობა და შესაძლოა, ბავშვის ქცევა უკონტროლო გახდეს ან განვითარდეს დეპრესია,'' - აღნიშნა თამარ-ტატა ბაზღაძემ.

წყარო: ,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''

წაიკითხეთ სრულად