Baby Bag

„რაც უფრო ენდობი ბავშვს, მით უფრო უკეთესად იქცევა ბავშვი,“ - ფსიქოლოგი ნინო კანდელაკი

„რაც უფრო ენდობი ბავშვს, მით უფრო უკეთესად იქცევა ბავშვი,“ - ფსიქოლოგი ნინო კანდელაკი

​​ფსიქოლოგი ნინო კანდელაკი ბავშვის აღზრდის უმთავრეს პრინციპებზე საუბრობს. ის აღნიშნავს, რომ ბავშვისთვის პატიოსნების და სამართლიანობის მაგალითი არის მშობელი:

„ბავშვს პატიოსნებისა და სამართლიანობის მაგალითი, პირველ რიგში, უნდა მისცეს მშობელმა. მშობელი არის ბავშვისთვის პატიოსნების, სამართლიანობის, სიკეთის, სიყვარულის, ყველაფერი დადებითის სიმბოლო. როდესაც ბავშვი ხედავს, რომ თვითონ მშობელი იქცევა არასწორად, აქ ელემენტარულ რამეებზეა საუბარი, ​პატარა დეტალებს, ყველაფერს იჭერს ბავშვი. ვთქვათ, ავტობუსში ავიდნენ ერთად მშობელი და შვილი, დედამ არ აიღო ბილეთი. ბავშვი ეუბნება: „დედა, აიღე ბილეთი.“ დედა კი პასუხობს, რომ არაუშავს, ეს არაფერია. ბავშვს თავზე დაემხო მთელი სამყარო. მისთვის დედა იყო სიმბოლო სამართლიანობის და ის უცებ ასე მოიქცა. ბავშვმა უკვე ვეღარ გაარჩია სიკეთე და ბოროტება, მან უკვე ვეღარ გაიგო თეთრი და შავი. რომ იზრდება ბავშვი, ის უკვე ვეღარ არჩევს სიკეთეს ბოროტებისგან, იმიტომ, რომ ბავშვობაში ეს დაერღვა. ვთქვათ, სახლში ტელეფონი რეკავს, დედა ან მამა შვილს ეუბნება, რომ უპასუხოს და უთხრას, თითქოს მშობლები სახლში არ არიან. თითქოს არაფერი, პატარა დეტალია, მაგრამ ბავშვს უკვე დაენგრა სამყარო. ის წარმოდგენა სიკეთეზე, რომელიც იყო მშობლის სიმბოლო, დაინგრა, მოიტყუა მშობელმა.“

ნინო კანდელაკის თქმით, ბავშვთან ურთიერთობისას დეტალებს ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს, რაც მშობლებს ხშირად ყურადღების მიღმა რჩებათ:

„ჩვენ ვფიქრობთ, რომ პატარა დეტალებს არ აქვს მნიშვნელობა. სწორედ ეს დეტალები განსაზღვრავს ბავშვის მთელ შემდგომ ცხოვრებას, ეცოდინება მას სიკეთის და ბოროტების გარჩევა, თუ ეს გაუჭირდება. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ვენდოთ ბავშვს ყველა ასაკში. ის უნდა იზრდებოდეს ნდობის ატმოსფეროში. რაც უფრო ენდობი ბავშვს, მით უფრო უკეთესად იქცევა ბავშვი. რაც უფრო არ ენდობი ბავშვს, ის შეიძლება უფრო ცუდად მოიქცეს, იმიტომ, რომ შენს ნდობას ის ვერ იმსახურებს. ბავშვი ასეა მოწყობილი, რომ ​შენ რა სახელსაც ეძახი, ის ცდილობს ეს სახელი გაამართლოს. თუ დაუძახებ: „უზრდელი ხარ, ცუდი ხარ, ზარმაცი ხარ,“ ის გაამართლებს ამ სახელს საქციელით. ამიტომ ყოველთვის უნდა ვუთხრათ ბავშვს: „შენ კარგი ხარ!“ თუ რაღაც მისათითებელია ქცევაზე, რა თქმა უნდა, ვეუბნებით, რომ ეს არ არის კარგი ქცევა, თუმცა თავად ბავშვი კარგია. ასე იმიტომ უნდა მოვიქცეთ, რომ ბავშვი არაცნობიერად თავის კარგ, პოზიტიურ სახელს დაემსგავსოს. ბავშვს სულ რომ არ უნდოდეს, ის მაინც შენს სახელს დაემსგავსება, რასაც ეძახი. რომ ენდობი ბავშვს, ის უფრო და უფრო კარგად მოიქცევა, რომ ისევ შენი ნდობა დაიმსახუროს.“

„ხშირად არის, რომ მშობლები არ ენდობიან ბავშვებს, ამით პროვოცირებას უკეთებენ, რომ რაღაც ცუდი გამოიწვიონ. აუცილებელია, რომ ვენდოთ ბავშვს, რადგან უნდობლობა არის დიდი ტრავმა ბავშვისთვის. თვითონაც უჭირს მერე მას სხვების ნდობა. ​ნდობით ძალიან ვეხმარებით ბავშვს, რომ ძლიერ პიროვნებად ჩამოყალიბდეს. ჩვენ მას ვასწავლით, რომ შეუძლია ენდოს სხვა ადამიანს, თავის თავს, სამყაროს და ღმერთს. თუ მას ნდობა ბავშვობაში არ აქვს ნასწავლი, ის დაოჯახების მერე ვერ ენდობა თავის მეორე ნახევარს. ასეთი ადამიანის გვერდით ცხოვრება შეუძლებელი და გაუსაძლისია. ეს სიტყვები უნდა გაიგონოს ბავშვმა მშობლისგან: „მე მჯერა შენი!“ ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ სამყარო მშვენიერი ადგილია. ამის რომ გჯეროდეს, საფუძველი უნდა ჩაიყაროს ბავშვობაში. ეს ხდება მეგობრული დამოკიდებულებით. შენ ოჯახში დაბადებიდან გქონდა მეგობრული დამოკიდებულება მშობლებისგან. რომ იზრდები, შენთვის სამყარო აღქმაში არის მეგობრული. თუ შენ სამყაროს აღიქვამ მტრულად, აუცილებლად მიიღებ მტრობას. შენ რასაც ასხივებ, მხოლოდ იმას იღებ სამყაროსგან,“ - აღნიშნავს ნინო კანდელაკი

წყარო: ​ზღვარი მარინა კაჭარავასთან ერთად

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„ბევრი ბავშვი მეუბნება, რომ მშობელი პატივს არ სცემს. ბავშვს შეუძლია სიყვარულსა და პატივისც...
​ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე გადაცემაში „შემდეგი გაჩერება“ ბავშვის ცხოვრებაში დამოუკიდებელი ეტაპის დაწყების შესახებ საუბრობს და აცხადებს, რომ მოცემულ ეტაპზე ბავშვს ყველაზე მეტად მშობლისგან ემოციური...

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?
გაბრაზებული პატარები ხშირად დაგროვილ აგრესიას ძალადობრივი ფორმებით გამოხატავენ, ისინი თავიანთ მეგობრებს, თანატოლებს და მშობლებს კბენით, ყვირილით, მუჯლუგუნების კვრით ან მსუბუქი საგნების სროლით ფიზიკურად უსწორდებიან. ბრაზის მსგავსი ფორმებით გამოხატვა მშობლებს სერიოზულ საფიქრალს ​უჩენს.

პატარებისთვის აგრესიის, რისხვის, აპათიის ან შიშის შეგრძნებები ძალიან ნაცნობია, თუმცა მათ საკუთარი ემოციების და განცდების გადმოსაცემად არასაკმარისი ლექსიკური მარაგი აქვთ. სწორედ ამიტომ ბავშვები დაგროვილ ბრაზს საკმაოდ უხეში ფორმებით გამოხატავენ. მშობლების ერთ-ერთი უმთავრესი მოვალეობაა საკუთარ შვილებს ემოციების სწორად გაგებასა და მართვაში დაეხმარონ. თუ ბავშვი საკუთარ განცდებს სწორად აღიქვამს და სრულყოფილად გააანალიზებს, ის ბრაზის გამოხატვის ნაკლებად აგრესიულ ფორმებს ადვილად გამოძებნის, რათა სხვებს ფიზიკური ტკივილი ან შეუარცხყოფა არ მიაყენოს.

გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა

ბავშვებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა. ადამიანები ძალიან ხშირად განიცდიან შიშს, რისხვას, სევდას და ამაში ცუდი არაფერია. აუცილებლად უთხარით თქვენს შვილს, რომ საკუთარი განცდების არ უნდა ეშინოდეს, აუხსენით, რომ გუნება-განწყობის ცვლილებამ სხვების მიმართ აგრესიულად არ უნდა განაწყოს. ნუ წაუკითხავთ პატარებს მორალს. მათთან საუბრისას პრიმიტიული ფრაზებით შემოიფარგლეთ. თუ ბავშვის საქციელი მოსაწონია, უთხარით, რომ მისი ქცევა კარგია, ხოლო თუ ის სხვების მიმართ აგრესიას ავლენს, უთხარით, რომ ეს არ არის კარგი. ბავშვებს ზედმეტი ახსნა-განმარტების მოსმენა არ ხიბლავთ, მათ მარტივი ფრაზები ბევრად უკეთ ესმით. თუ აღმოაჩენთ, რომ თქვენი შვილი თავის ძმას კბენს ან სხვა სახის ფიზიკურ შეურაცხყოფას აყენებს, შემდეგი ფრაზით შემოიფარგლეთ: „სწორია, რომ შენს ძმაზე ბრაზდები, მაგრამ მისი კბენა არ არის კარგი საქციელი.“ ბავშვი თქვენს ნათქვამ სიტყვას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

შესთავაზეთ ბავშვს ჯანსაღი ალტერნატივა

კარგი მასწავლებელი ბავშვს დერეფანში სირბილს შემდეგი სიტყვების თქმით უკრძალავს: „მოდი, ყველამ ერთად მშვიდად ვისეირნოთ.“ თუ ბავშვს ეტყვით, რომ მან სირბილი დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტოს, ის თქვენს მოსმენას არ მოისურვებს. მიმართვის კატეგორიული ტონი ბავშვებში გაღიზიანებას იწვევს. ამა თუ იმ ქცევის აკრძალვის ნაცვლად პატარას უფრო ჯანსაღი ალტერნატივა უნდა შესთავაზოთ.

თუ გაბრაზებულ ბავშვს ეტყვით, რომ თავის ძმას არ დაარტყას, ის ვერაფერს გაიგებს. ბავშვი დაიბნევა და საკუთარი ემოციების მართვა უფრო გაუჭირდება, რადგან დაგროვილი ბრაზის გამოხატვის ერთადერთ საშუალებას წაართმევთ. აუცილებლად შესთავაზეთ ბავშვს აგრესიული ქცევის ჯანსაღი ალტერნატივა. პატარას ემოციების მართვაში ადვილად დაეხმარებით თუ შემდეგ რეკომენდაციებს მისცემთ:

  • ემოციები ვერბალურად გამოხატოს
  • რჩევისთვის უფროსს მიმართოს
  • დასამშვიდებლად სუნთქვითი ვარჯიშები შეასრულოს
  • მოთმინების გამომუშავების მიზნით იცეკვოს, იმღეროს, დაითვალოს მის ირგვლივ არსებული საგნები

გაბრაზებული ბავშვების დასამშვიდებლად სპეციალური აპლიკაციები არსებობს, რომლებიც პატარებს მხიარული სიმღერების დახმარებით ემოციების მართვას ასწავლის. მშობლებს ინტერნეტში მარტივად შეუძლიათ მსგავსი აპლიკაციების მოძიება.

ბავშვს ემპათიის უნარი განუვითარეთ

ბავშვს სხვების განცდებისა და ემოციების გაზიარება ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. თუ ხედავთ, რომ თქვენი შვილი თავის თანატოლს კბენს, ხელით ეხება ან ხმამაღლა უყვირის, აუცილებლად ესაუბრეთ მას ემპათიის შესახებ. როდესაც ბავშვი დამშვიდდება, აუხსენით მას, თუ როგორი ტკივილი მიაყენა თავის მეგობარს, როდესაც მწარედ უკბინა. უთხარით, რომ თავისი თანატოლის ადგილას საკუთარი თავი წარმოიდგინოს და დაფიქრდეს, მოეწონებოდა თუ არა მის მიმართ მსგავსი აგრესიის გამოვლენა. ბავშვი საკუთარი ქცევის შედეგების გაანალიზებას უნდა მიეჩვიოს და სხვა ადამიანების განცდებს პატივი სცეს.

ბავშვის აგრესიულ ქცევას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზეზი. მშობელმა უნდა გაარკვიოს, რა აწუხებს პატარას, ხომ არ ეძინება, ხომ არ გადაიღალა ან შია. შესაძლოა აგრესიული ქცევის მოტივი ეჭვიანობა ან შიშის განცდაც იყოს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მშობელი მისი განცდებითა და ემოციებით ინტერესდება, რომ ის მშობლის სიყვარულის მთავარი ობიექტია. თუ ბავშვისადმი სათანადო მზრუნველობას გამოიჩენთ, ის სხვებზე ზრუნვას გაცილებით მარტივად ისწავლის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 
წაიკითხეთ სრულად