Baby Bag

ბავშვმა ტანტრუმით ვერ უნდა მიაღწიოს სასურველ შედეგს - რა არის ტანტრუმი და როგორ ვმართოთ ის?

ბავშვმა ტანტრუმით ვერ უნდა მიაღწიოს სასურველ შედეგს - რა არის ტანტრუმი და როგორ ვმართოთ ის?

რა არის ტანტრუმი, როგორ ვლინდება და როგორ გავუმკლავდეთ მას? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი მარი ჯოხარიძე.

- მარი, რომ განვმარტოთ, რა არის ტანტრუმი?

- ტანტრუმი არის ემოციების „ამოხეთქვა“, რაც ადრეულ ასაკში ხშირად ვლინდება გადაღლილობის, იმედგაცრუების, ბრაზის გამო. ასეთ დროს ბავშვი ტირის, ყვირის, ფეხებს აბაკუნებს, წვება იატაკზე. შეიძლება გამოავლინოს თვითდამაზიანებელი ქცევაც.

- რა რჩევებს მისცემდით მშობლებს, რომ თავიდან აიცილონ ბავშვის მსგავსი ქცევა?

- მშობლებს ვურჩევ, რომ ბავშვებს საზღვრები დაუწესონ. აუცილებელია ჰქონდეთ განსაზღვრული რუტინა. პატარებს ადრეული ასაკიდანვე ასწავლონ სასურველის მიღების გადავადება „ჯერ“ და „შემდეგ“. მაგალითად, ჯერ დავითვალოთ სამამდე და მერე გავაგოროთ ბურთი ან მერე ჩამოვსრიალდეთ სასრიალოზე. ექვსი თვის ბავშვი ბუნებრივია, რომ სასურველს ტირილით მოითხოვს, მაგრამ 4 წლის ბავშვთან, რომელსაც შეუძლია მეტყველება, ეს ნორმად არ უნდა ჩათვალოს მშობელმა. მეტყველებას ხაზს ვუსვამ, რადგან ხშირად ტანტრუმის მიზეზი ისიც არის, რომ ბავშვი მშობელს ვერ აგებინებს, რა უნდა.

- თუ უკვე დაეწყო ბავშვს ტანტრუმი, ამ შემთხვევაში რას ვაკეთებთ?

- მშობელი უნდა დააკვირდეს, როდის ვლინდება ტანტრუმი, რა არის მისი წინაპირობა და რა შედეგს იღებს ბავშვი. მაგალითად, თუ მაღაზიაში ყოფნის დროს ბავშვი ითხოვს სათამაშოს, მშობელი თავიდან უარს ეუბნება, მაგრამ მას შემდეგ, რაც ბავშვი ძირს გაწვება, იტირებს, იყვირებს, თანხმდება და ყიდულობს ამ სათამაშოს, მას ეს ქცევა აუცილებლად განუმტკიცდება. ბავშვმა უკვე იცის, რომ სხვა დროსაც შეძლებს სასურველის მიღებას მსგავსი ქცევით. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ტანტრუმით ვერ მიიღოს სასურველი. ტანტრუმი არა მხოლოდ სასურველის მიღებისთვის, ხშირად რაიმეს თავიდან არიდებისთვისაც ვლინდება. მაგალითად, ბავშვი უარს აცხადებს ხელების დაბანაზე, ან სახლიდან გასვლის წინ ფეხსაცმლის ჩაცმაზე. ამ შემთხვევაშიც არ უნდა დანებდეს მშობელი, უნდა შეამოწმოს, რამდენად კომფორტულია ფეხსაცმელი ბავშვისთვის, ან წყალი ხომ არ არის ძალიან ცხელი.
ეს რეკომენდაციები პირდაპირ, ხისტად არ უნდა შევასრულოთ, აუცილებლად უნდა დავაკვირდეთ ტანტრუმის გამოვლენის წინაპირობასაც. მშობელმა ასევე უნდა ასწავლოს ბავშვს მარტივი ინსტრუქციების შესრულება, ამისთვის კი უმარტივესი გზაა ბავშვის მაქსიმალური ჩართვა ოჯახის რუტინაში, უნდა მივცეთ პატარა დავალებები და განსაკუთრებულად შევაქოთ, როდესაც შეასრულებს.

- არის თუ არა ისეთი შემთხვევები, როდესაც ბავშვმა მოაწყო ტანტრუმი, მაგრამ უმჯობესია ნაკლები ყურადღება გამოვიჩინოთ?

- ასეთ დროს, ბავშვები მშობლების რეაქციას აკვირდებიან ხოლმე. ამიტომ მნიშვნელოვანია თავი ისე მოვაჩვენოთ, თითქოს არ ვუყურებთ. ბავშვი უნდა რჩებოდეს ჩვენი თვალთახედვის არეში ან იყოს უსაფრთხო ოთახში, რომ არ დაიზიანოს თავი. როცა მშობელი შეამჩნევს, რომ იკლებს ტირილის, ყვირილის თუ სხვა გამოვლენილი ქცევის სიხშირე და ინტენსივობა, მხოლოდ ასეთ დროს შეუძლია გადაუტანოს სხვა რამეზე ყურადღება, დაეხმაროს დამშვიდებაში, მაგრამ ბავშვმა ტანტრუმით ვერ უნდა მიაღწიოს სასურველ შედეგს. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,ემოციურ მხარეს რომ თავი დავანებოთ, ფიზიკურადაც ძალიან ცუდ შედეგს იძლევა ყვირილი" - მზიკო დალაქიშვილი

,,ემოციურ მხარეს რომ თავი დავანებოთ, ფიზიკურადაც ძალიან ცუდ შედეგს იძლევა ყვირილი" -  მზიკო დალაქიშვილი

ფსიქოთერაპევტმა, მზიკო დალაქიშვილმა გადაცემაში ,,იმედის დღე" ერთ-ერთ პრობლემურ საკითხზე ისაუბრა - რას განიცდის ბავშვი, როდესაც მას მშობელი უყვირის და როგორ უნდა მოიქცეს დედა თუ მამა, რომ ბავშვს აარიდოს ის ტრავმები, რაც ყვირილს, მძაფრს აგრესიას ახლავს.

,,ერთი წამით რომ გავიხსენოთ, როგორი შეგრძნებაა ყვირილი, თუნდაც არ იყოს ის შენკენ მიმართული - ეს ნამდვილად საშინელებაა. ემოციურ მხარეს რომ თავი დავანებოთ, ფიზიკურადაც კი ძალიან ცუდ შედეგს იძლევა ყვირილი. ეს აისახება არა მხოლოდ აწმყოზე, არამედ - მომავალზეც, ანუ ტოვებს კვალს და შესაძლოა, ძალიან ცუდ შედეგებამდე მიგვიყვანოს. ეს თემა უკავშირდება ტრავმას, ტრავმულ გამოცდილებას და შესაძლოა, ბავშვისთვის გადაიზარდოს მუდმივ დეპრესიაში, ანუ ბავშვი აღარ იყოს ადეკვატური სხვადასხვა მოვლენის მიმართ - ჩაიკეტოს, გამოავლინოს დაბალი თვითშეფასება, აღარ იყოს აქტიური, მეგობრებთან აღარ იყოს თამამი და მუდმივად ელოდებოდეს საფრთხეს.

როდესაც ბავშვს ვეუბნებით ერთხელ და მას არ ესმის, ყოველთვის დავსვათ შეკითხვა - იქნებ, ვერ ვეუბნები ისე, რომ მისთვის იყოს გასაგები? მაგალითი რომ მოვიყვანოთ, თუ ბავშვი უყურებს ტელევიზორს, მას არ აქვს უნარი, ერთდროულად ორი რამ აკეთოს - თან უყუროს და თან უსმინოს. მას უბრალოდ არ შეუძლია, ორად გახლიჩოს ყურადღება. რას ვაკეთებთ ამ დროს - მივდივართ მასთან ახლოს და ვამყარებთ ჯანსაღ კონტაქტს. ვუახლოვდებით, მივდივართ მის სამყაროსთან  და ვცდილობთ, რომ მოვნახოთ შესაბამისი მდგომარეობა. ჯერ უნდა აღგვიქვას, რომ იქ ვართ და შემდგომ დავიწყოთ საუბარი. უნდა მივხვდეთ, რომ ბავშვი კონტაქტზეა გამოსული. რაც მთავარია, დარწმუნებული ვარ, ბევრი ბავშვი იმიტომ უყურებს ტელევიზორს დიდხანს, რომ მას არ აქვს კონტაქტი უფროსებთან, მშობლებთან.

ბავშვებს სიჯიუტე ახასიათებთ. ესეც ბუნებრივი მოვლენაა, მაგრამ - არა ყვირილს. თქვენ შეგიძლიათ, თქვენი მძიმე ტონი შეცვალოთ ასე -

ძალიან არ მინდა, მაგრამ მგონი ვბრაზდები. ძალიან დიდი სხვაობა არ უნდა იყოს მშვიდ ტონსა და შეყვირებას შორის. უნდა დაფიქსირდეს, რომ მშობელთან მიდის ემოცია და ნელ-ნელა მდგომარეობა მძაფრდება, ყვირილის გარეშე", - ამბობს მზიკო დალაქიშვილი.


წყარო: ,​,იმედის დღე"

წაიკითხეთ სრულად