Baby Bag

„ადამიანის 9 ფსიქოტიპი: ცხრა მოდელი იმისა, თუ როგორ ექცევა მშობელი ბავშვს,“ - ფსიქოლოგი ილია ნიკაჭაძე

„ადამიანის 9 ფსიქოტიპი: ცხრა მოდელი იმისა, თუ როგორ ექცევა მშობელი ბავშვს,“ - ფსიქოლოგი ილია ნიკაჭაძე

ფსიქოლოგი ილია ნიკაჭაძე ადამიანის 9 ფსიქოტიპის შესახებ საუბრობს. მისი თქმით, მშობელი ბავშვს არაცნობიერ მოტივაციებს უყალიბებს, რომელიც მისთვის მთელი ცხოვრების განმაპირობებელი ხდება:

„მშობელს აქვს უნარი, რომ ჩამოაყალიბოს ბავშვის არაცნობიერი მოტივაციები, რომლებიც შემდეგ ხდება მთელი მისი ცხოვრების განმაპირობებელი. ენეაგრამას მიხედვით სულ ცხრა ფსიქოტიპი გვაქვს. ეს არის ცხრა ​მოდელი იმისა, თუ როგორ ექცევა მშობელი ბავშვს. იდეალისტი ფსიქოტიპის შემთხვევაში მშობელი არის ძალიან მკაცრი, მას მკაცრი წესები შემოაქვს ბავშვის ცხოვრებაში. შემდეგ ბავშვი იჩენს შინაგან მშობელს, შინაგან კრიტიკოსს, შინაგან პოლიციელს, რომელიც მთელი მისი ცხოვრების განმავლობაში თან დასდევს. როგორც მშობელი მკაცრად აძლევდა მითითებებს, ჩარჩოებს უწესებდა, ანალოგიურად შინაგანი კრიტიკოსი მას უქმნის მუდმივ ხაზს, რომელსაც უნდა მიჰყვეს. ერთის მხრივ, ეს არის ადამიანი, რომელიც მუდმივად განვითარებაზეა ორიენტირებული, ცდილობს სამყარო უკეთესი გახადოს, მორალისტია, წესების მოყვარულია, მეორეს მხრივ, ის მოუქნელი და ხისტია. შინაგანი კრიტიკოსი მას არ აძლევს საშუალებას, რომ რაღაცებს გადაუხვიოს, რაღაცების მიმართ თავისუფალი იყოს.“

ილია ნიკაჭაძე მზრუნველ და ტრიუმფატორ ფსიქოტიპებს ახასიათებს, ამასთან იმ აღზრდის მეთოდებსაც აღწერს, რომლებიც აღნიშნული ფსიქოტიპებს ჩამოყალიბებას უწყობს ხელს:

„მზრუნველი არის ფსიქოტიპი, რომლის მშობლებსაც ბავშვობაში მისთვის არ ეცალათ. ბავშვმა იფიქრა: „მოდი მშობელზე ვიზრუნებ, შემდეგ მას ექნება დრო, რომ შემიყვაროს.“ ეს ფსიქოტიპი როდესაც იზრდება, ამ ყველაფრის განზოგადებას აკეთებს მთელ სამყაროზე. ტრიუმფატორი არის ფსიქოტიპი, რომელსაც ბავშვობაში ჰქონდა განცდა: ​„მე შემიყვარებენ, თუ ვიქნები საუკეთესო.“ ამ ფსიქოტიპს აქვს მიჯაჭვულობა აბლოდისმენტების მიმართ, აღიარების მიმართ, ტაშის მიმართ. ეს ფსიქოტიპი სულ მუშაობს, ვერასდროს დუნდება. როდესაც ის დუნდება, აქვს განცდა, რომ სხვები აჯობებენ. თუ სხვები აჯობებენ, მას სიყვარულს აღარ მისცემს მშობელი. ამ ფსიქოტიპებს ეძახიან დედის ნარცისისტულ პროექტს. მათ ჰყავთ მშობლები, რომლებმაც საკუთარი პოტენციალის რეალიზება ვერ მოახდინეს და ეს გადაიტანეს შვილზე. ასეთი ფსიქოტიპის ადამიანი დედამ ან მამამ შექმნა.“

ილია ნიკაჭაძის თქმით, ინდივიდუალისტ ფსიქოტიპებს ბავშვობაში მშობლისგან ყურადღება და მხარდაჭერა აკლდათ, ხოლო მარტოხელა მოაზროვნის ფსიქოტიპს ორივე მშობლისგან უარყოფის გამო სამყაროს ნდობა უჭირს:

„ინდივიდუალისტი მიდრეკილია იმისკენ, რომ იყოს განსხვავებული, გამორჩეული, არავის ჰგავდეს. შემოქმედი ადამიანების უმრავლესობა ინდივიდუალისტია. ამ ფსიქოტიპს ​ჰყავდა მშობელი, რომელიც არ აძლევდა ბავშვს ემოციურ მხარდაჭერას. ბავშვს ჰქონდა ყველაფერი, მაგრამ ემოციები არ ჰქონდა. მას აქვს მიდრეკილება, რომ გაამძაფროს ყველა ემოცია, დრამა შექმნას. მარტოხელა მოაზროვნე არის ფსიქოტიპი, რომელსაც ორივე მშობლის უარყოფა ჰქონდა. ეს ფსიქოტიპი სამყაროს არ ენდობა. მას აქვს მოტივაცია, რომ შეისწავლოს სამყარო. ის ფიქრობს: „თუ მე სამყარო მეცოდინება, ის საშიში აღარ იქნება ჩემთვის.“ მას მუდმივად აქვს განცდა, რომ ცოდნა არ ჰყოფნის.“

„სკეპტიკოსი ძირითადად არის ძლიერი მშობლების შვილი. ის ხდება ძლიერ ფიგურებზე დამოკიდებული პირი. ის მთელი ცხოვრება ეძებს ავტორიტეტებს. ენთუზიასტი არის ფსიქოტიპი, რომელმაც ისწავლა ბავშვობაში გაქცევა. მან იპოვა სტრატეგია, რომ სირთულეებს გართობაში გაექცეს. ის ზრდასრულობაში ხდება გართობაზე, მხიარულებაზე, თავგადასავალზე ორიენტირებული. ბოსი არის ფსიქოტიპი, რომელსაც ​აქვს უარყოფა მშობლის მიმართ. ის არაცნობიერად დარწმუნებულია საკუთარ სიცუდეში. ის ეძებს ძალაუფლებას. ბოსი არის უარმყოფელი მშობლის მიერ გაზრდილი ადამიანი. მედიატორი არის ფსიქოტიპი, რომელიც ეძებს ჰარმონიას. ამ ფსიქოტიპს ჰყავდა ან კონფლიქტური მშობლები, ან ხელოვნურ ჰარმონიაში მყოფი მშობლები,“ - აღნიშნულ თემაზე ირაკლი ნიკაჭაძე ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ საუბრობს.

წყარო: ​„იმედის დღე“

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

სიყვარულის 5 ენა, რომლითაც ბავშვებს უნდა ვესაუბროთ - ჰუმანური პედაგოგიკის სპეციალისტი მარი...
​ჰუმანური პედაგოგიკის სპეციალისტი მარიამ დავითინიძე სიყვარულის ხუთ ენაზე საუბრობს, რომლითაც ჩვენს შვილებთან უნდა ვისაუბროთ:„დედებთან შეხვედრებისას სიყვარულის ხუთი ენა ძალიან აქტუალური თემა აღმოჩნდა....

შეიძლება დაინტერესდეთ

„საიდან მოდის რთული ქცევა? როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე ბავშვის რთული ქცევის გამომწვევ მიზეზებზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ რთულ ქცევას რამდენიმე სხვადასხვა მიზეზი აქვს:

„მინდა შევეხო რთულ ქცევას, რაზეც ხშირად ვსაუბრობთ. ბავშვის ქცევა, რა თქმა უნდა, პირდაპირ კავშირშია აღზრდასთან. როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია. განსაკუთრებით კარგად ჩანს ეს, როდესაც ბავშვს ოთხი წელი მკაცრი პედაგოგი ჰყავს, შემდეგ გადადის მეხუთე კლასში და იქ სხვადასხვა მასწავლებელი შემოდის, ზოგი მკაცრია, ზოგი ნაკლებად, აქ უკვე ბავშვი გამოუშვებს იმ დაგროვილ ენერგიას, რომელიც კარგად ეჭირა პედაგოგს. რის ფასად და როგორ ეჭირა, ეს უკვე სხვა საკითხია. ხშირ შემთხვევაში ეს დაგროვილი ენერგია არის დესტრუქციული, აგრესიული, ამას ასაკობრივი კრიზისებიც მოჰყვება. საიდან მოდის ე.წ. რთული ქცევა? ერთი მიზეზი არის დაგროვილი ენერგია, რომელსაც არ მიეცა შესაძლებლობა სადღაც რეალიზებულიყო, მეორე - დასწავლა, ვიღაც იქცევა ასე და მეც ასე უნდა მოვიქცე. რთული ქცევა, შესაძლოა, ოჯახშიც იყოს დასწავლილი, მაგ. ბილწსიტყვაობა. ამით ბავშვი იქცევს ყურადღებას. ყურადღება ძალიან მნიშვნელოვანია. ადამიანის იგნორი იმდენად მტკივნეულია, რომ ადამიანი ყველაფერს აკეთებს იმისთვის, რომ ყურადღება დაიბრუნოს.“

ნინო ბუაძის თქმით, ქცევა კონტექსტის მიხედვით, შესაძლოა რთულიც იყოს და ტიპიურიც:

„რთული ქცევა, შეიძლება, იყოს აბსოლუტურად ტიპიური ქცევა, უბრალოდ არ იყოს შესაბამის გარემოში. მაგ. ბავშვმა რომ გაკვეთილზე ტელეფონი ამოიღოს და მულტფილმს უყუროს, ესეც რთული ქცევაა. სხვა გარემოში ეს არ იქნებოდა რთული ქცევა. ყველა ქცევას, რომელსაც ბავშვი გვთავაზობს, გარკვეული წინაპირობა აქვს. ქცევა ეს არის შედეგი, რომელიც მივიღეთ. ამ შედეგს აქვს წინა ეტაპები. შესაძლოა, ქცევას ჰყავდეს მაპროვოცირებელი. ბავშვი რთულ ქცევას ავლენდეს იმ მაყურებელთან, რომელიც მისთვის მნიშვნელოვანია. შესაძლოა, ის არ იქცეოდეს რთულად დედასთან, მაგრამ ამას აკეთებდეს ბებიასთან. რთულ ქცევას აქვს სხვადასხვა მიზანი, შესაძლოა, ეს იყოს ყურადღება, სათამაშოს დაბრუნება და ა.შ. შესაძლოა, მიზეზი იყოს ისიც, რომ ბავშვმა არ იცის სხვა ალტერნატივა, თუ როგორ მოიქცეს. ის ამბობს ცუდ სიტყვებს და იბრუნებს სასურველ ნივთს, მაგრამ არ იცის ალტერნატივა, თუ როგორ დაიბრუნოს ნივთი სხვანაირად.“

ნინო ბუაძე ბავშვის ფიზიკური დასჯის ნეგატიურ ასპექტებს გამოყოფს და აცხადებს,რომ დასჯით ბავშვი ვერაფერს სწავლობს:

„როგორც წესი, რთულ ქცევას მოჰყვება ხოლმე დასჯა. რატომ არ უნდა დავსაჯოთ ბავშვი? რატომ არ ვცემთ ან წამოვარტყამთ ხოლმე ბავშვს? რატომ უნდა წამოვარტყა ბავშვს, როდესაც ცუდი სიტყვა მითხრა, ან თქვა სადღაც ისეთ გარემოში, სადაც მე შემრცხვა? შეიგინა, წამოვარტყი და ის იგივენაირად აღარ მოიქცევა, მაგრამ რატომ არ ვაკეთებ ამას? ის დაისწავლის ამ ქცევას და მის მიმართ ცუდ ქცევაზე მსგავსი პასუხი ექნება. როდესაც ბავშვს ვსჯი, წამოვარტყამ, მას ვაგრძნობინებ ჩემს უპირატესობას, ვამცირებ, მასში აგრესიას ვბადებ და მას სურვილი აქვს, როდესღაც სამაგიერო გადამიხადოს. ის ქცევაზე კი არ ფიქრობს, თუ რა დააშავა, იმ აგრესიაზეა ორიენტირებული, რომელიც მასში დაგროვდა.“

„ავტორიტარული სტილის მშობლები ხშირ შემთხვევაში ფიქრობენ, რომ ცემა გამართლებულია. ისინი ხშირად ამბობენ: „მართალი იყო დედა, რომ მცემდა და ისე მატარებდა მუსიკაზე, სხვანაირად მე ვერ ვისწავლიდი მუსიკას, ამიტომ მეც ასე უნდა მოვიქცე.“ ბავშვს ამ დროს ძალიან ბევრი აგრესია უგროვდება და მისგან გათავისუფლებას ცდილობს. აგრესიის ცნობილი ფოტო არსებობს, ხელმძღვანელი რომ ქვეშემრდომს ეჩხუბება, მეუღლე ბავშვს, ბავშვი ძაღლს. აგრესია არსად იკარგება, ის ერთი ადამიანიდან მეორეზე გადადის. ბავშვი ვერ იგებს, რა უნდა გააკეთოს. მან არ იცის, თუ არ შეიგინა, რა უნდა ქნას ამ დროს. ცემა და გამოხატული აგრესია იმ მომენტში მყისიერად შეწყვეტილი რთული ქცევაა და არა ის, რომ ბავშვმა ისწავლოს ალტერნატივა. ბავშვმა რომ მიუღებელი ქცევა განახორციელა, მშობელმა თუ არ იმსჯელა მასთან ერთად ამაზე, თუ მან ბავშვს არ მიაწოდა ქმედების სწორი ფორმა, ის ვერაფერს ისწავლის, გარდა იმისა, რომ მიიღებს შიშს. ერთადერთი რასაც ბავშვი სწავლობს არის ის, რომ როდესაც მას ვინმე ცუდად მოექცევა, მანაც უნდა დაარტყას,“ - აღნიშნავს ნინო ბუაძე.

წყარო: ​აზროვნების აკადემია 

წაიკითხეთ სრულად