Baby Bag

​9 რამ, რისი გაკეთებაც ბავშვს არ უნდა ავუკრძალოთ

​9 რამ, რისი გაკეთებაც ბავშვს არ უნდა ავუკრძალოთ

ფსიქოლოგები თვლიან, რომ საზღვრების დაწესება ბავშვს თავს უსაფრთხოდ და დაცულად აგრძნობინებს, თუმცა ზოგიერთი შეზღუდვა პატარებზე საპირისპიროდ ზემოქმედებს. ჩვენს სტატიაში იმ აკრძალვების შესახებ გესაუბრებით, რომლებიც ბავშვებზე ნეგატიურ ზეგავლენას ახდენს.

1. არ აუკრძალოთ ბავშვს კითხვების დასმა

ბავშვი იზრდება და სამყაროს შემეცნებას ცდილობს. მას ბუნებრივად უჩნდება კითხვები. მშობლისთვის რთულია დღის განმავლობაში უამრავი კითხვისთვის პასუხის გაცემა. ბავშვთან საუბარი და მასთან დროის ხარისხიანად გატარება, მშობელსა და შვილს შორის ძლიერ ურთიერთკავშირს ამყარებს, რომელიც მთელი ცხოვრების მანძილზე ნარჩუნდება.

2. ნუ აუკრძალავთ ბავშვს ტირილს

ბავშვები ყველაფერს გაცილებით ძლიერად განიცდიან, ვიდრე უფროსები. ბავშვს ტირილი არ აუკრძალოთ და არასდროს გაკიცხოთ ცრემლების გამო. უმჯობესია, მას საკუთარი ემოციების გაცნობიერებაში დაეხმაროთ და პრობლემების გადაჭრის გზები მასთან ერთად მოძებნოთ.

3. არ გაკიცხოთ ბავშვი, თუ ის სიძუნწეს ავლენს

ბავშვს უფლება აქვს პირადი ნივთები ჰქონდეს. უფროსებსაც აქვთ ნივთები, რომლებიც მათი საკუთრებაა. ბავშვი არასდროს შეარცხვინოთ იმის გამო, რომ ის სიძუნწეს ავლენს. თქვენს შვილს ნივთების გაზიარება დროთა განმავლობაში უნდა ასწავლოთ, თუმცა არა აკრძალვებისა და საყვედურების გამოყენებით.

4. ბავშვი „არას“ თქმის გამო არ გააკრიტიკოთ

ბავშვი ოჯახის სრულფასოვანი წევრია. მას თავისი უფლებები აქვს. როდესაც მას უარის თქმას უკრძალავთ, მის ნებაზე ძალადობთ. ამის ნაცვლად ბავშვთან თანხმობის მიღწევის ეფექტიანები გზები გამონახეთ. თქვენს შვილს აუხსენით, რატომ უნდა გააკეთოს მან ზოგჯერ ის, რისი გაკეთების სურვილი საერთოდ არ აქვს.

5. ნუ აუკრძალავთ ბავშვს ხმაურიან თამაშს

ბავშვს ბავშვობას ნუ დაუნგრევთ. მას უფლება მიეცით ხმამაღლა იმღეროს და თამაშისას იხმაუროს. ბავშვობა ცხოვრების ერთადერთი ეტაპია, როდესაც ადამიანს ამის უფლება ეძლევა.

6. თუ ბავშვს ეშინია, მას უნდა გაუგოთ

ბავშვებს ექიმების ხშირად ეშინიათ. მათ უცნობი ნათესავების ნახვაც აშინებთ. ეს სავსებით ნორმალური მოვლენაა. ნუ შეარცხვენთ ბავშვს იმის გამო, რომ ის შიშს ამჟღავნებს. თქვენს შვილს აგრძნობინეთ, რომ მისი გესმით და მხარდაჭერას უცხადებთ.

7. თუ ბავშვს საიდუმლო აქვს, ეს ნორმალურია

ბავშვები ზრდასთან ერთად მეტად საჭიროებენ პირად სივრცეს. რა თქმა უნდა, მშობელმა უნდა იცოდეს, რა ხდება მისი შვილის ცხოვრებაში, მაგრამ ბავშვის პირად სივრცეში ზედმეტად ნუ შეიჭრებით. ნუ წაიკითხავთ ბავშვის დღიურს მისი ნებართვის გარეშე და ნუ აიძულებთ თქვენს შვილს ყველა მისი საიდუმლო გაგიმხილოთ.

8. ბავშვს სიბრაზის გამოხატვის უფლება უნდა მისცეთ

ბავშვი ადამიანია და უფლება აქვს ნეგატიური განცდები ჰქონდეს. უნდა გვახსოვდეს, რომ პატარებს ემოციების კონტროლი უჭირთ. მათ საკუთარი განცდების გამოხატვა უნდა შეეძლოთ.

9. ბავშვს შეცდომის დაშვების უფლება მიეცით

შეცდომის დაშვება არავის უყვარს. როდესაც ბავშვი შეცდომას უშვებს და უფროსები ამის გამო უბრაზდებიან, მისი რთული ემოციური მდგომარეობა კიდევ უფრო მძიმდება. ნუ გაგიკვირდებათ, თუ შეცდომის დაშვების გამო გაკიცხული ბავშვი მომავალში დამოუკიდებლად ნაბიჯის გადადგმას შეუშინდება.

მომზადებულია: ​brightside.me -ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯ​გუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

​შესაძლებელია თუ არა მეძუძური დედის კვებამ გამოიწვიოს ყაბზობა ჩვილებში? - თემაზე ექიმი-ნეონატოლოგი თინათინ ქურდაძე საუბრობს

​შესაძლებელია თუ არა მეძუძური დედის კვებამ გამოიწვიოს ყაბზობა ჩვილებში? - თემაზე ექიმი-ნეონატოლოგი თინათინ ქურდაძე საუბრობს

შესაძლებელია თუ არა მეძუძური დედის კვებამ გამოიწვიოს ყაბზობა ჩვილებში? -  თემაზე MomsEdu.ge-ს ექიმი-ნეონატოლოგი თინათინ ქურდაძე ესაუბრა.

- სტატისტიკურად რამდენად ხშირია ყაბზობა ჩვილებში?

კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის პრობლემებს შორის, ერთ წლამდე ასაკის ბავშვებში, დაახლოებით 20-30%-ში გვხვდება ყაბზობა.

- რა იწვევს ჩვილებში ყაბზობას?

ჩვილებში ყაბზობა უფრო იმით განისაზღვრება, როგორ გამოიყურება დეფეკატი, ვიდრე რამდენად ხშირია ნაწლავთა მოქმედება. ყაბზობად მიიჩნევა - თუ განავალი მკვრივია და მაგარი კონსისტენციის, დეფეკაციას თან ახლავს ჩვილის ჭირვეულობა, ძლიერი ჭინთვები და დეფეკატის გაძნელებული ევაკუაცია ნაწლავიდან. რბილი დეფეკატი არაა შეკრულობის ნიშანი.

გამომწვევი მიზეზი შესაძლოა მრავალი იყოს:

1) კვებითი დარღვევები (ძირითადად ეხება ხელოვნურ კვებაზე მყოფ ბავშვებს და როდესაც ბავშვი გადადის შერეულ კვებაზე);

2) ნევროგენული დარღვევები (მაგალითად, ჰირშპრუნგის დაავადება, ზურგის ტვინის დაზიანება);

3) სხვადასხვა მედიკამენტის ხანგრძლივი და არარაციონალური მოხმარება;

4) მეტაბოლურ-ენდოკრინული დარღვევები;

5) კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის სხვადასხვა ფუნქციური პათოლოგია;

მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ჩვილები, რომლებიც იკვებებიან დედის რძით, იშვიათად აქვთ შეკრულობის პრობლემა, თუ რა თქმა უნდა, ჩვილს არ აქვს რომელიმე ზემოთ ჩამოთვლილი პათოლოგია.

- შესაძლებელია თუ არა შეკრულობა მეძუძური დედის კვებამ გამოიწვიოს?

არა, კვლევებით დასტურდება რომ დედის კვების რაციონი არ ახდენს გავლენას ჩვილის შეკრულობაზე. დედისთვის არ უნდა მოხდეს საკვები პროდუქტების არასაჭირო შეზღუდვა. თუ ჩვილს აქვს შებერილობა, დედა უნდა დააკვირდეს მის მიერ ბოსტნეულის შეზღუდვას (მაგალითად: კომბოსტო, ნიორი, ხახვი, პარკოსნები), თუ ექნება დადებითი გავლენა ჩვილის შებერილობაზე. თუმცა, ზოგადად ხილის ან ბოსტნეულის შეზღუდვა დედის საკვებ რაციონში არ არის რეკომენდებული.

რაც შეეხება ალერგიულ საკვებს, როგორიც არის ძროხის რძე, კვერცხი, თევზი, თხილეულობა, ციტრუსი საწყის ეტაპზე, ასევე, უნდა მოხდეს მათი მცირე რაოდენობით და უმჯობესია არაერთდროულად მიღება, რადგან მშობელი დააკვირდეს ჩვილს. კვლევებმა აჩვენა რომ ლაქტაციის პერიოდში რომელიმე საკვების (მათ შორის ალერგიულის) შეზღუდვას არ აქვს არსებითი გავლენა ჩვილის ჯანმრთელობაზე, თუმცა აღსანიშნია, რომ დედის დაბალანსებული და სასარგებლო კვება ძალიან მნიშვნელოვანია.

- როდის არის საშიში იშვიათი დეფეკაცია?

- ნაწლავთა მოქმედება, კონსისტენცია და ფერი ცვალებადია და დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, კვების ტიპზე. სრულად ბუნებრივ კვებაზე მყოფ ბავშვებს ნაწლავთა მოქმედება შესაძლოა ყოველი კვების შემდეგ ჰქონდეთ, ან ძალიან იშვიათად, მაგალითად, 1-2 კვირაში ერთხელ. თუ ამ დროს ჩვილი არ ჭირვეულობს, მუცელი რბილია, შარდვა და წონის ნამატი - ნორმის ფარგლებში, დეფეკატი - რბილი, შეშფოთების საფუძველი არ გვაქვს. ზოგჯერ დედის რძე სრულად შეიწოვება, მისი შემადგენლობიდან გამომდინარე და მხოლოდ შარდის სახით გამოიყოფა. თუ ბავშვი იმყოფება შერეულ კვებაზე ან სრულად იღებს ფორმულას, დეფეკაცია შეიძლება ჰქონდეს 1-3-ჯერ დღეში, თუ დეფეკატი არაა მკვრივი და არ ახლავს ზემოთ ჩამოთვლილი სიმპტომატიკა არც ამ შემთხვევაში ვღელავთ, მაგრამ თუ ახალშობილს პირველი რამდენიმე დღის განმავლობაში არ აქვს ნაწლავთა მოქმედება (მეკონიუმი) ან დეფეკაციის აქტმა 48 საათს გადააჭარბა, დეფეკატის კონსიტენცია მკვრივია, ბავშვი ჭირვეულობს, დეფეკაციას თან ახლავს ტკივილი, მუცლის შებერილობა, ასეთ შემთხვევაში, აუცილებლად უნდა ჩავერიოთ და მივმართოთ ექიმს (პედიატრს/ნეონატოლოგს) დახმარებისთვის. არსებობს რამდენიმე სამედიცინო მდგომარეობა, რაც განსაკუთრებით საყურადღებოა და დროული ჩარევაა საჭირო.

პრევენციის გზებზე რომ ვისაუბროთ?

- ყაბზობა, პედიატრთან ვიზიტის ხშირი მიზეზია. შეკრულობის პრობლემის მოგვარება უმეტესად კვებით შეიძლება. ასევე, არსებობს გარკვეული ვარჯიშებიც (მაგალითად, „ველოსიპედი“). უპირატესობა უნდა მივანიჭოთ ძუძუთი კვებას, თუ რასაკვირველია დედის ფსიქო-ემოციური და სომატური მდგომარეობა გვიწყობს ხელს, რადგან ქალის რძე ბუნებრივ საფაღარათო საშუალებადაც კი ითვლება. თუ ახალშობილი სრულად ფორმულაზეა ან შერეულ კვებაზე და აღენიშნება ყაბზობა, ექიმმა ჩვილს უნდა შეურჩიოს სპეციალური კვება. როდესაც ბავშვი გადადის მყარ საკვებზე, რაციონი მდიდარი უნდა იყოს უჯრედისის შემცველი საკვებით. თუ აღნიშნული ღონისძიებების მიუხედავად ბავშვთან გამოხატული რჩება ყაბზობა, დაუყოვნებლად უნდა მიმართოთ ნეონატოლოგს/პედიატრს, რათა დაადგინოს გამომწვევი მიზეზი და სწორად შეირჩეს მკურნალობის ტაქტიკა.

- როგორ მოვაგვაროთ ეს პრობლემა და ზოგადად, რას ურჩევდით მშობლებს?

- როდესაც დადგებით მსგავსი გამოწვევის წინაშე, პირველ რიგში, შეინარჩუნეთ სიმშვიდე, განსაზღვრეთ რა შეიძლება ყოფილიყო ყაბზობის გამომწვევი მიზეზი. ვიდრე მიმართავთ პედიატრს, ერთჯერადად, შეგიძლიათ გამოიყენოთ საბავშვო გლიცერინის მიკროოყნა ან სანთელი (თუ ბავშვს არ აღენიშნება სწორი ნაწლავის ნახეთქი ან სისხლდენა) და შემდეგ აუცილებლად მიმართეთ ნეონატოლოგს/პედიატრს და რა თქმა უნდა, ყოველთვის გახსოვდეთ, რომ თქვენ ძალიან კარგი დედა ხართ, თქვენ არ ხართ „დამნაშავე“, როცა ბავშვი ჭირვეულობს, შეინარჩუნეთ სიმშვიდე, განსაზღვრეთ პრობლემები, გაითვალისწინეთ ზემოთ აღნიშნული რჩევები და იმოქმედეთ რაციონალურად.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად