„სამ წლამდე ბავშვის ტვინი ყველაზე სწრაფად ვითარდება. იმისთვის, რომ მოხდეს მისი თავის ტვინის ორივე ნახევარსფეროს თანაბრად განვითარება, მნიშვნელოვანია მუსიკის მოსმენა“
რა ზეგავლენას ახდენს მუსიკა ბავშვის ფსიქო-ემოციურ განვითარებაზე, რას უწყობს ხელს და როგორ მუსიკას მივანიჭოთ უპირატესობა, როგორც ორსულობის პერიოდში, ასევე ბავშვის დაბადების შემდეგ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.
- ქალბატონო ლელი, აქვს თუ არა მნიშვნელობა ბავშვების პიროვნული, ფსიქო-ემოციური განვითარების კუთხით მუსიკას, რომელსაც ვასმენინებთ?
- სკოლამდელი ასაკი არის ის პერიოდი, როდესაც საფუძველი ეყრება და ყველაზე აქტიურად მიმდინარეობს ადამიანის პიროვნების ჩამოყალიბება, რომელზეც პასუხისმგებლობა, უპირველეს ყოვლისა, ეკისრება ოჯახს (მშობლებს) და შემდეგ მის სოციალურ გარემოს. ამ პერიოდში, გარდა კოგნიტური უნარებისა, ძალიან მნიშვნელოვანია პიროვნების ფსიქო-ემოციური განვითარება. სკოლამდელ ასაკში ბავშვი უკვე ფლობს ემოციების ფართო სპექტრს, შეუძლია მართოს საკუთარი ემოციური რეაქციები, უვითარდება ემოციური ექსპრესია, ემპათია და შეუძლია ადეკვატურად შეაფასოს საკუთარი ქმედებები და სხვა.
ბავშვის ფსიქო-ემოციურ განვითრებაზე სხვადასხვა ფაქტორი მოქმედებს და ერთ-ერთი არის მუსიკის მოსმენა, რომელიც ძლიერ გავლენას ახდენს ბავშვის ფსიქიკაზე და ხელს უწყობს მის კოგნიტური, ფიზიკური თუ შემოქმედებითი უნარების განვითარებას. უძველესი დროიდან მოყოლებული მუსიკა გამოიყენებოდა, როგორც სამკურნალო საშუალება. მაგალითად, ითვლებოდა, რომ მელანქოლიის მქონე ადამიანის გართობა აუცილებელი იყო მუსიკით. ამიტომ მიიჩნევდნენ, ექიმს აუცილებლად უნდა ჰქონოდა დაკვრის და სიმღერის უნარი. არისტოტელე ამბობდა, როდესაც ადამიანი უსმენს მუსიკას, მთლიანად იცვლება მისი სულიერი მდგომარეობაო.
მუსიკა გავლენას ახდენს ადამიანის ნერვულ სისტემაზე. მას შეიძლება ჰქონდეს, როგორც დამამშვიდებელი, ასევე ამგზნები ზემოქმედება. ის ხელს უწყობს დადებითი ემოციების განვითარებას. მრავალი კვლევა არის ჩატარებული, თუ რა გავლენა აქვს მუსიკას თავის ტვინზე და აღმოჩნდა, რომ ნებისმიერი მუსიკის მოსმენა ააქტიურებს თავის ტვინის ქერქს, განსაკუთრებით, საფეთქლის წილს, რომელიც სმენის ორგანოების მეშვეობით მიღებული ინფორმაციის გადამუშავებაზე არის პასუხისმგებელი და ასევე ააქტიურებს თავის ტვინის იმ ნაწილს, რომელიც დაკავშირებულია ემოციებთან. თავის ტვინის ქერქის აქტივაცია აუმჯობესებს ნივთიერებათა ცვლას, სისხლის მიმოქცევას და სუნთქვას, ასტიმულირებს აზროვნების პროცესებს და აუმჯობესებს მეხსიერებას, რაც ხელს უწყობს ადამიანის ინტელექტუალური დონის ზრდას, შედეგად უმჯობესდება შრომისუნარიანობა. სამ წლამდე ბავშვის ტვინი ყველაზე სწრაფად ვითარდება, ამ პერიოდში იღებს ყველაზე მეტ ინფორმაციას. იმისთვის, რომ მოხდეს მისი თავის ტვინის ორივე ნახევარსფეროს თანაბრად განვითარება, მნიშვნელოვანია მუსიკის მოსმენა, რადგანაც მელოდიას აღიქვამს ორივე ნახევარსფერო.
ადრეული ასაკიდან მუსიკის მოსმენა აფართოვებს ბავშვის ემოციურ გამოცდილებას, ეხმარება მას ემოციების გამოხატვას, გაცნობიერებასა და სხვისი ემოციების გაგებაში (ზოგადად ემოციური სფერო მნიშვნელოვან როლს ასრულებს პიროვნების ჩამოყალიბებაში), ხელს უწყობს მის სულიერ, კულტურულ განვითარებას, ასევე ავითარებს მუსიკალურ გემოვნებას, ეხმარება სოციალიზაციაში და გავლენას ახდენს მეხსიერიების, აღქმის და ყურადღების კონცენტრაციის განვითარებაზე.
გარდა ამისა, მუსიკა გავლენას ახდენს ბავშვის ფიზიკურ განვითარებაზე, რადგან შეიცავს ისეთ ელემენტებს, როგორებიცაა: რიტმი, ტემპი, მელოდია და სხვა, რაც მნიშვნელოვანია მოტორიკის განვითარებისთვის, აუმჯობესებს კოორდინაციას და მოძრაობას.
- რა სახის მუსიკას მივანიჭოთ უპირატესობა?
- უმჯობესია, ბავშვებს მრავალფეროვანი მუსიკა შევთავაზოთ: კლასიკური მუსიკა, ფოლკლორი და ჯაზი.
კვლევებმა აჩვენა, რომ კლასიკური მუსიკის მოსმენა, განსაკუთრებით, მოცარტის, შოპენის და სხვათა ნაწარმოებების, ამცირებს სისხლში სტრესის ჰორმონის, კორტიზოლის რაოდენობას, აქვს დამამშვიდებელი და ტკივილგამაყუჩებელი ეფექტი. ააქტიურებს ყურადღებას, კონცენტრაციას და აუმჯობესებს მეხსიერებას.
- მითია თუ რეალობა, რომ ორსულობის პერიოდში კლასიკური მუსიკის მოსმენა ნაყოფზე დადებით ზეგავლენას ახდენს?
- არ არის მითი. მუცლად ყოფნის პერიოდში, დაახლობით 18 კვირამდე, უკვე შეუძლია ბგერების გარჩევა. დადასტურებულია, რომ ნაყოფი თავს აბრუნებს იქით, საიდანაც ესმის ხმა და დაახლოებით 25 კვირისთვის შეუძლია დედის ხმის, სიტყვების და რიტმის გარჩევა. ის რეაგირებს, როგორც მშვიდ და დაბალ, ასევე ხმამაღალ მუსიკაზე, ამიტომ უმჯობესია კლასიკური, მშვიდი და სასიამოვნო მუსიკის მოსმენა, რომელიც იწვევს დადებით განწყობას.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ნუ დავუწყებთ ახალბედა დედას ჭკუის სწავლებას ნურავითარ შემთხვევაში... მათთან ურთიერთობისას თითოეული ჩვენგანის მხრიდან, პირველ რიგში, გაგება და მეტი ემპათიაა საჭირო,“- ამონაშვილის აკადემიის რეკომენდაციები
ამონაშვილის აკადემიამ სოციალურ ქსელში პოსტი გამოაქვეყნა, რომელშიც ახალბედა დედების თანადგომისა და მხარდაჭერის მნიშვნელობაზეა საუბარი:
„თანამედროვე სამყაროში საკმაოდ ბევრი ახალბედა დედა ყვება თავის ისტორიას სოციალური ქსელის მეშვეობით. უამრავი მათგანი ცდილობს სწორად წარმოაჩინოს ის სირთულეები, რომლებთანაც მათ შეჯახება უწევთ. რა თქმა უნდა, შვილის დაბადება - უბედნიერესი მომენტია ოჯახისთვის, თუმცა ეს საკმაოდ დიდი სტრესიცაა მშობლებისათვის. სწორედ ამიტომ მათთან ურთიერთობისას თითოეული ჩვენგანის მხრიდან, პირველ რიგში, გაგება და მეტი ემპათიაა საჭირო.
რაში შეიძლება დავეხმაროთ ახალბედა დედას? ახალბედა დედები ხშირად განიცდიან ყურადღების ნაკლებობას, რადგანაც გარშემო მყოფების ყურადღების ცენტრში ლოგიკურია, რომ ექცევა ახალშობილი ბავშვი. ამიტომაც ნუ დაგვავიწყდებიან ისინი, ვკითხოთ როგორ გრძნობენ თავს, დავინტერესდეთ მათი მდგომარეობით. პირველ რიგში - გამოვხატოთ ემოციური მხარდაჭერა, მოვუსმინოთ, არავითარ შემთხვევაში არ გავკიცხოთ ისინი მათი ბუნებრივი ემოციური მდგომარეობის გამო, რაც ხშირ შემთხვევაში ვლინდება დაბალ გუნება-განწყობილებაში, გადაღლაში, გადაწვაში. დედის ცხოვრება ბავშვის დაბადებიდან რადიკალურად იცვლება. ნუ დავუწყებთ მას ჭკუის სწავლებას ნურავითარ შემთხვევაში, რადგან ხშირად ახალბედა დედები უამრავი ადამიანისგან სრულიად განსხვავებულ ინფორმაციას ისმენენ, რაც კიდევ უფრო ნეგატიურად მოქმედებს მათ ემოციურ მდგომარეობაზე. უბრალოდ თუ გვსურს - გავუზიაროთ მათ ჩვენი პირადი გამოცდილება, სულ ესაა.
რა თქმა უნდა, ყველას გვსურს დავეხმაროთ ახალბედა დედას და შევუმსუბუქოთ მას ყოველდღიური სტრესით გამოწვეული დაღლა. ამის გამო ხშირად ხდება ხოლმე, რომ ვცდილობთ გამოვართვათ ბავშვი, გავართოთ ის, გავასეირნოთ, გვყავდეს ხელში და ა.შ. თუმცა ეს შესაძლოა არ იყოს მისაღები დედისთვის, ან პირიქით - ის თავს სულაც არ გრძნობდეს მშვიდად და დასვენებულად მაშინ, როცა ბავშვი სხვას ჰყავს. ამიტომ უმჯობესია ვკითხოთ რაში სჭირდება მას ჩვენი დახმარება, რაში შეგვიძლია ჩვენ, რომ წავეშველოთ? მისთვის შეიძლება უმჯობესი იყოს სახლის საქმეების მოწესრიგება, ვიდრე ის, რომ ბავშვთან სხვა ადამიანი იმყოფებოდეს. ვეცადოთ, რომ მაქსიმალურად გავითვალისწინოთ დედის აზრი, მისი მდგომარეობა და მისივე მითითებებით შევუმსუბუქოთ მას საქმეები.
ხშირად შევაქოთ ახალბედა დედები და ნუ დავიშურებთ მათთვის კომპლიმენტებს! მათ ეს ძალიან სჭირდებათ. დაე, იცოდნენ, რომ ისინი საკმაოდ კარგად ართმევენ თავს ცხოვრების ახალ გამოწვევებს, რომ ძალიან კარგად გამოიყურებიან და ძალიან უხდებათ ყოველდღიურობის ეს ახალი როლი!“- აღნიშნულია პოსტში.