Baby Bag

„მშობლები ბავშვს ხშირად ისეთ რაღაცებს უკრძალავენ, რისი გაკეთებაც მას რეალურად შეუძლია, რისი უფლებაც აქვს,“ - მარიამ ხვადაგიანი

„მშობლები ბავშვს ხშირად ისეთ რაღაცებს უკრძალავენ, რისი გაკეთებაც მას რეალურად შეუძლია, რისი უფლებაც აქვს,“ - მარიამ ხვადაგიანი

​​ნეიროფსიქოლოგმა მარიამ ხვადაგიანმა ბავშვის განვითარებაში არსებული კრიტიკული ეტაპების შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ 3 და 5 წლის ასაკი კრიზისულ პერიოდად ითვლება:

„ადამიანის განვითარებაში არის ეტაპები, როდესაც არის ე.წ. კრიზისული პერიოდები. ბავშვის განვითარებაში ეს პირველი არის სამი წლის ასაკში. შემდეგ არის 5 წლის ასაკში. 3 წლის ასაკში ბავშვს თვითდამკვიდრების სურვილი აქვს. ის ეგოცენტრულია და მოითხოვს, რომ ყველაფერი, რაც მას უნდა, შეუსრულონ. მას უნდა, რომ სამყარო შეიმეცნოს ისე, როგორც თვითონ უნდა და არა ისე, როგორც მშობელი ასწავლის. მეორე ასეთი ეტაპი არის 5 წლის ასაკში.“

მარიამ ხვადაგიანმა ბავშვის კაპრიზულობასთან გამკლავების ეფექტიანი მეთოდები გააცნო:

​ბავშვს თუ რაღაცის გაკეთება არ სურს, ამ შემთხვევაში სხვადასხვა ალტერნატივა არსებობს. უნდა ვუთხრათ, რომ თუ ამას არ გავაკეთებთ, ამ შემთხვევაში სხვა რაღაც, რაც მისთვის სასურველია, მასაც ვერ მივიღებთ ან პირიქით, თუ ამას გავაკეთებთ, რაღაც ჯილდო მოჰყვება. ზოგადად ჯილდო უფრო კარგი მეთოდია, ვიდრე დასჯა, მაგრამ ხანდახან სხვა გზა არ გვაქვს. შეპირება არ უნდა იყოს მხოლოდ საგნებსა და ობიექტებზე. ეს შეიძლება იყოს უბრალოდ აქტივობა, რომ მე და შენ საღამოს გავისეირნებთ. როდესაც ტკბილეულით აჯილდოვებენ ბავშვს, მთავარი შეცდომა არის, რომ დიდხანს ამ ეტაპზე არ უნდა გავჩერდეთ. მერე უკვე იმდენად ეჯაჭვება ბავშვი, რომ არაფერს აღარ აკეთებს, თუ ყოველ ნაბიჯზე არ მივცემთ ტკბილეულს. თუ ბავშვი ისტერიკაშია, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ თვალით კონტაქტი არ იყოს. სანამ ბავშვს ყურადღებას არ აქცევთ, ეუბნებით, რომ მსგავსი ქცევით ვერ მიიღებს, რაც სურს. ბავშვი დაწოლილზე ხოხვით მოდის ხოლმე, რომ თვალით კონტაქტი ისევ დაამყაროს, იმიტომ, რომ თუ არ უყურებ, ხვდება, რომ არ გაინტერესებს. ორი წლიდან ბავშვს ძალიან კარგად შეუძლია მანიპულირება. იგნორი ამ შემთხვევაში არის საუკეთესო გამოსავალი.“

„ყველა ბავშვი გადის ამ ეტაპებს. დამოუკიდებლობა ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია. ცოტა სასაცილოა ხოლმე მშობლისთვის, როდესაც 3 წლის ბავშვი იწყებს რაღაცების გაპროტესტებას. სინამდვილეში ის უკვე გაიზარდა და მომწიფდა იმისთვის, რომ საკუთარი პოზიცია ჰქონდეს. შესაბამისად, მას არ ესმის, რატომ არ შეიძლება რაღაც, რაც შეიძლება უფროსისთვის. ეს უფრო მკვეთრად გამოხატულია ხუთი წლის ასაკში. ის არც დიდია, აღარც პატარა. ამბობს: „ დიდი ვარ და შემიძლია ამის გაკეთება.“ ​მშობლები ბავშვს ხშირად ისეთ რაღაცებს უკრძალავენ, რისი გაკეთებაც მას რეალურად შეუძლია, რისი უფლება და მოთხოვნილებაც აქვს,“- აღნიშნულ საკითხზე მარიამ ხვადაგიანმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „ექიმები“ ისაუბრა.

წყარო: ​„ექიმები“

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„არავითარ შემთხვევაში არ არის რეკომენდებული, რომ ბავშვს ყველაფრის უფლება მივცეთ," - ნეიროფ...
​ნეიროფსიქოლოგი მარიამ ხვადაგიანი ბავშვთან ურთიერთობისას სიტყვა „არას“ გამოყენების შეზღუდვის საჭიროებაზე საუბრობს და მშობლებს ურჩევს, რომ არას სანაცვლოდ მათ ბავშვს სხვა ალტერნატივა შესთავაზონ:„ბავშვებ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

,,თავდაპირველად, როდესაც რაიმე ქცევაზე გვაქვს საუბარი მნიშვნელოვანია განვმარტოთ, თუ რა არის ქცევა. ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. ასევე, უნდა გავუსვათ ხაზი, თუ რა არის და რა აღიქმება რთულ ქცევად, რომელთა რიგსაც თქვენს მიერ დასმულ შეკითხვაში მოყვანილი ქცევაც მიეკუთვნება. ამერიკის ფსიქიატრთა ასოციაციის განმარტებით რთული ქცევა არის: ,,ქცევა რომელიც საშიშია ან ხელს უშლის ადამიანს სკოლამდელ, საგანმანათლებლო ან ზრდასრულთა მომსახურების სერვისებში მონაწილეობას და ხშირად საჭიროებს სპეციალური ინტერვენციების შემუშავებას და გამოყენებას.“ აბსოლუტურად ყველა ქცევას აქვს მიზანი, ფუნქცია. აღვნიშნავ იმასაც, რომ ერთი და იგივე ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს სხვადასხვა მიზანი, ფუნქცია. ქცევის წინაპირობები შეიძლება იყოს: იმედგაცრუება, ტკივილი, წყენა, შიში, სენსორული დეზინტეგრაცია, შფოთვა, დაღლა, შიმშილი, კომუნიკაციის სირთულე და ა.შ. “

- როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამასთან მიმართებით სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

აღნიშნული ქცევის მიზეზი და ფუნქციაც შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ შესაძლოა იყოს სხვადასხვა, მაგალითად, გარემო პირობები (სიცხე, ფიზიკური დისკომფორტი) ყურადღების მიპყრობის სურვილი, არასასურველი აქტივობისგან გაქცევის მცდელობა, სექსუალური ქცევა (გახდა მასტურბაციის მიზნით) სენსორული დეზინტეგრაცია და ა.შ.

- როგორ უნდა მიუდგეს მშობელი?

- ქცევის მართვა არ არის: ყვირილი, მუქარა, სიმკაცრე ან ყველაფრის შესრულება. აღნიშნულ შემთხვევაში უნდა განისაზღვროს თუ რა არის ქცევის ფუნქცია, ასეთ დროს უნდა შეგროვდეს მონაცემი, რომელსაც ჩვენ ქცევითი თერაპევტები ABC მოდელს ვეძახით. ABC ანუ (Antecedent-Behavior-Consequence) წინაპირობა, ქცევა, შედეგი. აქედან გამომდინარე, უნდა განისაზღვროს ქცევის მიზანი, ფუნქცია და შესაბამისად განხორციელდეს მუშაობა. განვიხილოთ რამოდენიმე მაგალითი, თუკი ჩანაწერის მონაცემებით გამოვლინდა რომ მიზეზი არის სენსორული დეზინტეგრაცია (არ მოსწონს, ვერ ეგუება ტანსაცმლის სტრუქტურას) მაშინ ბავშვი უნდა შეაფასოს სენსორულმა თერაპევტმა, თუ საჭიროება მოითხოვს უნდა დაიწყოს მუშაობა ან მისცეს მშობელს რეკომენდაცია. თუკი მიზეზად გამოვლინდება ყურადღების მიპყრობა, მაგალითად, გაიხადა ტანსაცმელი და ყველა მას უყურებს, ზოგი იცინის, ზოგს უკვირს. მასწავლებელის და მომვლელის ყურადღებაც მისკენაა მიპყრობილი, როცა მანამდე ასეთ ინტერესს მის მიმართ არავინ იჩენდა, (წინაპირობა: ყურადღების მიქცევის სურვილი, ყურადღების ცენტრში ყოფნა. ქცევა: გახდა. შედეგი: მიიქცია ყურადღება, ანუ ქცევამ შედეგი გამოიღო, განმტკიცდადა განმტკიცებული ქცევის მომავალში ხშირად გამოვლენის ალბათობა ძალიან დიდია). განვმეორდები და ვიტყვი რომ გახდის ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს ბევრი სხვადასხვა ფუნქცია, მიზანი. რამდენი ინდივიდიცაა იმდენნაირი და განსხვავებული მიზეზი არსებობს, რადგან ყველას გააჩნია ინდივიდუაური მახასიათებლები. ასეთ დროს, სპეციალისტის დაგეგმარებით უნდა გაკეთდეს ჩანაწერები, ქცევითი თერაპევტის რეკომენდაციით დაიგეგმოს სტრატეგია და დაიწყოს ქცევის ჩაქრობაზე მუშაობა. გაეცნოს მშობელს, ასევე ბაღის ან სკოლის პერსონალს, რომ ქცევის გამოვლენის შემთხვევაში ყველამ ერთნაირი მიდგომა იქონიონ. როდესაც ქცევა არ განმტკიცდება, ასე ვთქვათ არ წახალისდება ნელ-ნელა იკლებს და საბოლოოდ კი საერთოდ გაქრება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად