Baby Bag

,,ამ პროცესს ვერ შევამსუბუქებთ ვერაფრით, მანამ სანამ მშობლები კამათობენ, ერთმანეთს ებრძვიან და აქვთ კონფლიქტი'' - როგორ დავაძლევინოთ ბავშვს მშობლების დაშორების სტრესი

,,ამ პროცესს ვერ შევამსუბუქებთ ვერაფრით, მანამ სანამ მშობლები კამათობენ, ერთმანეთს ებრძვიან და აქვთ კონფლიქტი'' - როგორ დავაძლევინოთ ბავშვს მშობლების დაშორების სტრესი

ბავშვებისთვის მშობლების დაშორება სტრესულია. როგორ უნდა აუხსნან შვილს, რომ ისინი შორდებიან და რა უნდა გააკეთონ, რათა მდგომარეობა შეუმსუბუქონ? - ამ თემაზე, ​MomsEdu.ge-ის ესაუბრა ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, მარი ჯოხარიძე.

- როდესაც მშობლები შორდებიან, რამდენად რთული გადასატანია ეს ბავშვებისთვის?

- განქორწინება სტრესულია მთელი ოჯახისთვის, მშობლების ემოციური მდგომარეობა კი აუცილებლად ახდენს გავლენას ბავშვებზე. ძირითად შემთხვევებში ისინი კარგავენ ყოველდღიურ კონტაქტს ერთ მშობელთან, ხშირად მამებთან, შედეგად კი ნაკლებ კავშირს, სიახლოვეს გრძნობენ მათთან. დედებისთვის რუტინა და შვილთან ურთიერთობა უფრო სტრესული ხდება ხოლმე. განქორწინების შემდეგ იცვლება საცხოვრებელი ადგილი, ყოველდღიურობა, რაც ასევე სტრესულია. ასეთ დროს, პატარები დაბნეულები და იმედგაცრუებულები არიან. განსაკუთრებით მცირეწლოვან ბავშვებს უჭირთ გაგება თუ რატომ აღარ ცხოვრობენ ერთად დედა და მამა. მიუხედავად ამ სირთულეებისა, მშობლებს შეუძლიათ შეამცირონ და მინიმუმამდე დაიყვანონ განქორწინების შემდგომი სტრესი და ნეგატიური ემოციური მდგომარეობა ბავშვებში. 
 
- როგორ მივაწოდოთ მათ ეს ინფორმაცია?

- მშობლებმა ბავშვებს ეს ინფორმაცია უნდა მიაწოდონ ძალიან მარტივი ენით. რა თქმა უნდა, მზად უნდა იყვნენ კითხვებისთვისაც. მნიშვნელოვანია გულახდილობა, მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ზედმეტად ბევრ დეტალზე ისაუბრონ და დაშოდების მიზეზები საფუძვლიანად განიხილონ.

რა ინფორმაციას აწვდის მშობელი შვილს, ეს დამოკდებულია ბავშვის ასაკზე და იმ კითხვებზე, რასაც ბავშვი სვამს, ამ საკითხზე საუბრისას. ნებისმიერ შემთხვევაში პასუხები უნდა იყოს ძალიან მარტივი და მსუბუქად ნათქვამი. პატარებმა უნდა მოისმინონ, რომ მშობლებს ისინი ძალიან უყვართ და უწინდელივით გააგრძელებენ მათ სიყვარულს და ზრუნვას. ასევე უნდა დაანახონ, აგრძნობინონ, რომ მათი მშობლები მეგობრები არიან, პატივს სცემენ ერთმანეთს და ერთად იღებენ გადაწყვეტილებებს.

ბავშვებს ხშირად უჭირთ ამ ყველაფრის გააზრება, გრძნობების გამოხტვა. მშობლები უნდა დაეხმარონ მათ იმ გრძნობების გამოხატვაში, რაც ამ ინფორმაციის მიღების შემდეგ უჩნდებათ, მოუსმინონ შვილებს და უპასუხონ მათ კითხვებს.

- რაც არ უნდა ხშირი კონტაქტი ჰქონდეს ბავშვს ორივე მშობელთან, დაშორება მათთვის მაინც დიდი ტრავმაა, როგორ შევუმსუბუქოთ ეს პროცესი, რათა მათი ფსიქიკა არ დაზიანდეს?

- ორივე მშობელი მაქსიმალურად უნდა იყოს ჩართული ბავშვის ცხოვრებაში. თუ ყოველდღიურად ნახვა ვერ ხერხდება აუცილებლად დაურეკონ შვილს, ყოველ დღე. მიუხედავად იმისა, რომ დღეს კომუნიკაციის პრობლემა ნამდვილად არ არის, ხშირად რამდენიმე დღე ისე გადის, რომ ის მშობელი, რომელიც ბავშვთან არ ცხოვრობს არ რეკავს და არ ელაპარაკება მას. ყოველდღიური კონტაქტი კი ძალიან მნიშვნელოვანია.

ამ პროცესს ვერ შევამსუბუქებთ ვერაფრით, მანამ სანამ მშობლები კამათობენ, ერთმანეთს ებრძვიან და აქვთ კონფლიქტი. ეს ხშირად დაშორების შემდეგაც ხდება, რაც თავისთავად ნეგატიურად მოქმედებს. ძალიან გაუმარტივდება ბავშვს მშობლების განქორწინების გადატანა, თუ ნახავს რომ ისინი ერთმანეთს მხიარულად ესაუბრებიან. ნებისმიერი გაურკველობა თუ უთანხმოება უნდა განიხილონ ბავშვის გარეშე. როდესაც ერთი მშობელი, მეორე მშობელზე საუბრობს ბავშვის თანდასწრებით, ის უნდა მოიხსენიოს მხოლოდ დადებითად.

- ზოგადად, რას ურჩევდით მშობლებს, ასეთ ვითარებაში?

- მშობლებს ვურჩევ ყველაფერი გააკეთონ იმისთვის, რომ თავი მშვიდად და ბედნიერად იგრძნონ. პირველ რიგში, დაეხმარონ საკუთარ თავს ამ რთული პროცესის გადატანაში, მხოლოდ ასე შეძლებენ ბავშვების დახმარებას.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფ​ი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

,,თავდაპირველად, როდესაც რაიმე ქცევაზე გვაქვს საუბარი მნიშვნელოვანია განვმარტოთ, თუ რა არის ქცევა. ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. ასევე, უნდა გავუსვათ ხაზი, თუ რა არის და რა აღიქმება რთულ ქცევად, რომელთა რიგსაც თქვენს მიერ დასმულ შეკითხვაში მოყვანილი ქცევაც მიეკუთვნება. ამერიკის ფსიქიატრთა ასოციაციის განმარტებით რთული ქცევა არის: ,,ქცევა რომელიც საშიშია ან ხელს უშლის ადამიანს სკოლამდელ, საგანმანათლებლო ან ზრდასრულთა მომსახურების სერვისებში მონაწილეობას და ხშირად საჭიროებს სპეციალური ინტერვენციების შემუშავებას და გამოყენებას.“ აბსოლუტურად ყველა ქცევას აქვს მიზანი, ფუნქცია. აღვნიშნავ იმასაც, რომ ერთი და იგივე ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს სხვადასხვა მიზანი, ფუნქცია. ქცევის წინაპირობები შეიძლება იყოს: იმედგაცრუება, ტკივილი, წყენა, შიში, სენსორული დეზინტეგრაცია, შფოთვა, დაღლა, შიმშილი, კომუნიკაციის სირთულე და ა.შ. “

- როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამასთან მიმართებით სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

აღნიშნული ქცევის მიზეზი და ფუნქციაც შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ შესაძლოა იყოს სხვადასხვა, მაგალითად, გარემო პირობები (სიცხე, ფიზიკური დისკომფორტი) ყურადღების მიპყრობის სურვილი, არასასურველი აქტივობისგან გაქცევის მცდელობა, სექსუალური ქცევა (გახდა მასტურბაციის მიზნით) სენსორული დეზინტეგრაცია და ა.შ.

- როგორ უნდა მიუდგეს მშობელი?

- ქცევის მართვა არ არის: ყვირილი, მუქარა, სიმკაცრე ან ყველაფრის შესრულება. აღნიშნულ შემთხვევაში უნდა განისაზღვროს თუ რა არის ქცევის ფუნქცია, ასეთ დროს უნდა შეგროვდეს მონაცემი, რომელსაც ჩვენ ქცევითი თერაპევტები ABC მოდელს ვეძახით. ABC ანუ (Antecedent-Behavior-Consequence) წინაპირობა, ქცევა, შედეგი. აქედან გამომდინარე, უნდა განისაზღვროს ქცევის მიზანი, ფუნქცია და შესაბამისად განხორციელდეს მუშაობა. განვიხილოთ რამოდენიმე მაგალითი, თუკი ჩანაწერის მონაცემებით გამოვლინდა რომ მიზეზი არის სენსორული დეზინტეგრაცია (არ მოსწონს, ვერ ეგუება ტანსაცმლის სტრუქტურას) მაშინ ბავშვი უნდა შეაფასოს სენსორულმა თერაპევტმა, თუ საჭიროება მოითხოვს უნდა დაიწყოს მუშაობა ან მისცეს მშობელს რეკომენდაცია. თუკი მიზეზად გამოვლინდება ყურადღების მიპყრობა, მაგალითად, გაიხადა ტანსაცმელი და ყველა მას უყურებს, ზოგი იცინის, ზოგს უკვირს. მასწავლებელის და მომვლელის ყურადღებაც მისკენაა მიპყრობილი, როცა მანამდე ასეთ ინტერესს მის მიმართ არავინ იჩენდა, (წინაპირობა: ყურადღების მიქცევის სურვილი, ყურადღების ცენტრში ყოფნა. ქცევა: გახდა. შედეგი: მიიქცია ყურადღება, ანუ ქცევამ შედეგი გამოიღო, განმტკიცდადა განმტკიცებული ქცევის მომავალში ხშირად გამოვლენის ალბათობა ძალიან დიდია). განვმეორდები და ვიტყვი რომ გახდის ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს ბევრი სხვადასხვა ფუნქცია, მიზანი. რამდენი ინდივიდიცაა იმდენნაირი და განსხვავებული მიზეზი არსებობს, რადგან ყველას გააჩნია ინდივიდუაური მახასიათებლები. ასეთ დროს, სპეციალისტის დაგეგმარებით უნდა გაკეთდეს ჩანაწერები, ქცევითი თერაპევტის რეკომენდაციით დაიგეგმოს სტრატეგია და დაიწყოს ქცევის ჩაქრობაზე მუშაობა. გაეცნოს მშობელს, ასევე ბაღის ან სკოლის პერსონალს, რომ ქცევის გამოვლენის შემთხვევაში ყველამ ერთნაირი მიდგომა იქონიონ. როდესაც ქცევა არ განმტკიცდება, ასე ვთქვათ არ წახალისდება ნელ-ნელა იკლებს და საბოლოოდ კი საერთოდ გაქრება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად