Baby Bag

,,ამ პროცესს ვერ შევამსუბუქებთ ვერაფრით, მანამ სანამ მშობლები კამათობენ, ერთმანეთს ებრძვიან და აქვთ კონფლიქტი'' - როგორ დავაძლევინოთ ბავშვს მშობლების დაშორების სტრესი

,,ამ პროცესს ვერ შევამსუბუქებთ ვერაფრით, მანამ სანამ მშობლები კამათობენ, ერთმანეთს ებრძვიან და აქვთ კონფლიქტი'' - როგორ დავაძლევინოთ ბავშვს მშობლების დაშორების სტრესი

ბავშვებისთვის მშობლების დაშორება სტრესულია. როგორ უნდა აუხსნან შვილს, რომ ისინი შორდებიან და რა უნდა გააკეთონ, რათა მდგომარეობა შეუმსუბუქონ? - ამ თემაზე, ​MomsEdu.ge-ის ესაუბრა ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, მარი ჯოხარიძე.

- როდესაც მშობლები შორდებიან, რამდენად რთული გადასატანია ეს ბავშვებისთვის?

- განქორწინება სტრესულია მთელი ოჯახისთვის, მშობლების ემოციური მდგომარეობა კი აუცილებლად ახდენს გავლენას ბავშვებზე. ძირითად შემთხვევებში ისინი კარგავენ ყოველდღიურ კონტაქტს ერთ მშობელთან, ხშირად მამებთან, შედეგად კი ნაკლებ კავშირს, სიახლოვეს გრძნობენ მათთან. დედებისთვის რუტინა და შვილთან ურთიერთობა უფრო სტრესული ხდება ხოლმე. განქორწინების შემდეგ იცვლება საცხოვრებელი ადგილი, ყოველდღიურობა, რაც ასევე სტრესულია. ასეთ დროს, პატარები დაბნეულები და იმედგაცრუებულები არიან. განსაკუთრებით მცირეწლოვან ბავშვებს უჭირთ გაგება თუ რატომ აღარ ცხოვრობენ ერთად დედა და მამა. მიუხედავად ამ სირთულეებისა, მშობლებს შეუძლიათ შეამცირონ და მინიმუმამდე დაიყვანონ განქორწინების შემდგომი სტრესი და ნეგატიური ემოციური მდგომარეობა ბავშვებში. 
 
- როგორ მივაწოდოთ მათ ეს ინფორმაცია?

- მშობლებმა ბავშვებს ეს ინფორმაცია უნდა მიაწოდონ ძალიან მარტივი ენით. რა თქმა უნდა, მზად უნდა იყვნენ კითხვებისთვისაც. მნიშვნელოვანია გულახდილობა, მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ზედმეტად ბევრ დეტალზე ისაუბრონ და დაშოდების მიზეზები საფუძვლიანად განიხილონ.

რა ინფორმაციას აწვდის მშობელი შვილს, ეს დამოკდებულია ბავშვის ასაკზე და იმ კითხვებზე, რასაც ბავშვი სვამს, ამ საკითხზე საუბრისას. ნებისმიერ შემთხვევაში პასუხები უნდა იყოს ძალიან მარტივი და მსუბუქად ნათქვამი. პატარებმა უნდა მოისმინონ, რომ მშობლებს ისინი ძალიან უყვართ და უწინდელივით გააგრძელებენ მათ სიყვარულს და ზრუნვას. ასევე უნდა დაანახონ, აგრძნობინონ, რომ მათი მშობლები მეგობრები არიან, პატივს სცემენ ერთმანეთს და ერთად იღებენ გადაწყვეტილებებს.

ბავშვებს ხშირად უჭირთ ამ ყველაფრის გააზრება, გრძნობების გამოხტვა. მშობლები უნდა დაეხმარონ მათ იმ გრძნობების გამოხატვაში, რაც ამ ინფორმაციის მიღების შემდეგ უჩნდებათ, მოუსმინონ შვილებს და უპასუხონ მათ კითხვებს.

- რაც არ უნდა ხშირი კონტაქტი ჰქონდეს ბავშვს ორივე მშობელთან, დაშორება მათთვის მაინც დიდი ტრავმაა, როგორ შევუმსუბუქოთ ეს პროცესი, რათა მათი ფსიქიკა არ დაზიანდეს?

- ორივე მშობელი მაქსიმალურად უნდა იყოს ჩართული ბავშვის ცხოვრებაში. თუ ყოველდღიურად ნახვა ვერ ხერხდება აუცილებლად დაურეკონ შვილს, ყოველ დღე. მიუხედავად იმისა, რომ დღეს კომუნიკაციის პრობლემა ნამდვილად არ არის, ხშირად რამდენიმე დღე ისე გადის, რომ ის მშობელი, რომელიც ბავშვთან არ ცხოვრობს არ რეკავს და არ ელაპარაკება მას. ყოველდღიური კონტაქტი კი ძალიან მნიშვნელოვანია.

ამ პროცესს ვერ შევამსუბუქებთ ვერაფრით, მანამ სანამ მშობლები კამათობენ, ერთმანეთს ებრძვიან და აქვთ კონფლიქტი. ეს ხშირად დაშორების შემდეგაც ხდება, რაც თავისთავად ნეგატიურად მოქმედებს. ძალიან გაუმარტივდება ბავშვს მშობლების განქორწინების გადატანა, თუ ნახავს რომ ისინი ერთმანეთს მხიარულად ესაუბრებიან. ნებისმიერი გაურკველობა თუ უთანხმოება უნდა განიხილონ ბავშვის გარეშე. როდესაც ერთი მშობელი, მეორე მშობელზე საუბრობს ბავშვის თანდასწრებით, ის უნდა მოიხსენიოს მხოლოდ დადებითად.

- ზოგადად, რას ურჩევდით მშობლებს, ასეთ ვითარებაში?

- მშობლებს ვურჩევ ყველაფერი გააკეთონ იმისთვის, რომ თავი მშვიდად და ბედნიერად იგრძნონ. პირველ რიგში, დაეხმარონ საკუთარ თავს ამ რთული პროცესის გადატანაში, მხოლოდ ასე შეძლებენ ბავშვების დახმარებას.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფ​ი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„რეკომენდებულია 7-8 წლის ასაკიდან მოხდეს მეორე ენის დამატება“ - როდიდან უნდა დაიწყოს ბავშვმა სხვა ენის შესწავლა და რა უნდა გავითვალისწინოთ ამ დროს? ​

„რეკომენდებულია 7-8 წლის ასაკიდან მოხდეს მეორე ენის დამატება“ - როდიდან უნდა დაიწყოს ბავშვმა სხვა ენის შესწავლა და რა უნდა გავითვალისწინოთ ამ დროს? ​
რა ასაკიდან არის მიზანშეწონილი ბავშვს დავაწყებინოთ უცხო ენის შესწავლა, უწყობს თუ, პირიქით ხელს უშლის, სკოლამდელი ასაკის ბავშვის სწორად განვითარებას დამატებითი ენების შესწავლა? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ეკა ნინოშვილი.

​- ქალბატონო ეკა, ხშირად მშობლები ადრეული ასაკიდან (3 წლიდან) ცდილობენ პატარებს დააწყებინონ უცხო ენის შესწავლა. ფსიქოლოგიური კუთხით რამდენად მიზანშეწონილია ბავშვებისთვის?

- იმ მოსაზრების გამო, რომ ბავშვს ადრეულ ასაკში მარტივად, ზედმეტი ძალისხმევის გარეშე შეუძლია დაეუფლოს უცხო ენას, ხშირად ხდება, რომ მშობლები ირჩევენ უცხოენოვან ძიძას, დიდი დოზით აყურებინებენ უცხოენოვან მულტფილმებს ან შეჰყავთ საბავშვო ბაღში, სადაც 2-3 ენის შესწავლას სთავაზობენ.
ჩნდება კითხვა: რამდენად უწყობს მსგავსი არჩევანი ბავშვის განვითარებას ხელს და იღებს თუ არა მშობელი იმ შედეგს რასაც ელოდა?

​მრავალი კვლევა ადასტურებს, რომ სასურველია ბავშვმა პირველ ეტაპზე მეტყველება დაიწყოს მშობლიურ ენაზე, გაიაროს ყველა ის ეტაპი, რაც ნამდვილი მეტყველების ფორმირებას უწყობს ხელს და მხოლოდ ამის შემდეგ მოხდეს დამატებითი ენის შეტანა. კერძოდ: ერთი წლის, წლინახევრის ასაკიდან ბავშვს უნდა შეეძლოს სიტყვების მიზანმიმართული გამოყენება. ეს არის პერიოდი, როდესაც ბავშვი ახდენს თავის ცხოვრებაში უდიდეს აღმოჩენას, ხვდება, რომ ყველა საგანს თავისი სახელი ჰქვია, ანუ იწყებს სიტყვის სიმბოლური მნიშვნელობის გაგებას, რაც მჭიდრო კავშირშია ბავშვის აზროვნებასთან. ამ დროს ხდება ე.წ „ინტელქტუალური გადატრიალება“. ეს არის პერიოდი, როდესაც ბავშვი საოცარი სისწრაფით იწყებს ლექსიკური მარაგის გამდიდრებას. ორი წლიდან იწყება სიტყვათა გაერთიანება წინადადებებში, მარტივი წინადადებების ფორმირების ეტაპი. ამ დროს ცოცხალ, პირისპირ კომუნიკაციას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს.
ეს არის პერიოდები, რომელსაც გადის ყველა ბავშვი და ასაკობრივ განვითარებასთან ერთად ეტაპობრივად ხდება ერთი ენობრივი სისტემის ათვისება, რომელიც დაახლოებით 5-6 წლამდე პერიოდში ფორმირდება.
- როდიდან უნდა დაიწყოს ბავშვმა სხვა ენის შესწავლა და რა უნდა გავითვალისწინოთ ამ დროს?
- 5-6 წლის ბავშვთან კონკრეტული ენის სისტემა მეტ-ნაკლებად სტრუქტურირებულია. ამ დროს ბავშვს უკვე გავლილი აქვს გრამატიზაციის, მრავალსიტყვიანი წინადადებების ფორმირების ეტაპი და შეუძლია აზრთა ლოგიკური თანმიმდევრობის გადმოცემა. ეს არის პერიოდი, როცა შეგვიძლია შევიტანოთ დამატებით უცხო ენა, ოღონდ არა სწავლების, არამედ თამაშის სახით, რადგან 5-6 წლის ასაკის ბავშვი ჯერ კიდევ თამაშის სუბიექტია.
არსებობს მრავალი კვლევა, რომელთა მიხედვითაც სასურველია, ბავშვი დაეუფლოს მშობლიურ ენაზე, არამარტო ზეპირ, არამედ წერით მეტყველებას. შესაბამისად, რეკომენდებულია არა 5, არამედ 7-8 წლის ასაკიდან მოხდეს მეორე ენის დამატება. სრულიად შესაძლებელია ბავშვები, რომელთაც დაიწყეს უცხო ენის შესწავლა 7 წლიდან, 2-3 წელიწადში ისევე ფლობდნენ უცხო ენას, როგორც ისინი, ვინც სკოლამდელ ასაკში ეუფლებოდნენ მას.
გამონაკლისია ბილინგუალი ანუ ორენოვანი ოჯახები. გამომდინარე იქიდან, რომ ეს გარემო ერთდროულად ორი ენის ათვისებისას ნაკლებ სირთულეს წარმოშობს. თუმცა აქაც გასათვალისწინებელია ერთი ფაქტორი - სასურველია, ოჯახის თითოეული წევრი მხოლოდ ერთ ენაზე საუბრობდეს, რადგან, როცა ერთი და იგივე ადამიანი ხან ერთ ენაზე ესაუბრება ბავშვს და ხან მეორეზე, ენის სტრუქტურები შეიძლება აირიოს.
რაც შეეხება ტექნოლოგიებიდან ათვისებულ ენას. დღევანდელ რეალობაში საკმაოდ მომრავლდა, თუმცა უმეტესწილად ეს არის მექანიკურად დასწავლილი სიტყვები და ფრაზები, რომელთა კომუნიკაციაში მიზანმიმართული გამოყენება ბავშვებს უჭირთ, რადგან კომპიუტერთან კომუნიკაცია არ ესაჭიროებათ. უფრო მეტიც, შესაძლოა, ასე ნასწავლმა უცხო ენამ მშობლიურ ენაზე აზროვნებისა და მეტყველებისთვის სერიოზული ბარიერი შექმნას.
ერთი მნიშვნელოვანი საკითხი, რომელიც უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა, არის ის, რომ წინასწარ არ ვიცით ექნება, თუ არა ბავშვს მეტყველების განვითარების დარღვევა. ამ დროს, მშობლების აჩქარებამ შესაძლოა, საკმაოდ გაართულოს სიტუაცია, ამიტომ მანამ, სანამ მშობელი არ დაინახავს, როგორ გადის მეტყველების განვითარების პერიოდებს მისი შვილი, სჯობს არ გარისკოს, მიჰყეს ბავშვის შესაძლებლობებს და ასაკობრივ განვითარებასთან შესაბამისად შეიტანოს მის ცხოვრებაში სხვადასხვა აქტივობა.
- ძირითადად, მშობლები დასაწყისში პრიორიტეტს ანიჭებენ ინგლისური ენის შესწავლის დაწყებას, რადგან საერთაშორისო ენაა და საჭიროა. რეალურად, შესაძლოა ბავშვს სხვა ენის მიმართ ჰქონდეს მიდრეკილება და ინტერესები. როგორ უნდა მოვიქცეთ ასეთ დროს?

​- რაც შეეხება საკითხს, თუ რომელი ენა სჯობს ბავშვმა შეისწავლოს. საინტერესოა, რა მიზნით სურს მშობელს ბავშვისთვის ამა თუ იმ ენის სწავლება. უმნიშვნელოვანესია, ამ დროს მშობელმა იზრუნოს ბავშვის შინაგანი მოტივაციის შექმნაზე. არ არის საკმარისი მხოლოდ ინფორმირებულობა, რატომ ასწავლიან ამ ენას, საჭიროა მოიძებნოს და შეირჩეს სწავლების ისეთი ფორმა, რაც ბავშვის ინტერესებსა და შესაძლებლობებზე იქნება მორგებული. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად