Baby Bag

„ბავშვების შიშების უმეტესობა უფროსების შიშია სინამდვილეში. ბავშვს ეშინია იმიტომ, რომ შენ შეაშინე,“ - ნათია ფანჯიკიძე

„ბავშვების შიშების უმეტესობა უფროსების შიშია სინამდვილეში. ბავშვს ეშინია იმიტომ, რომ შენ შეაშინე,“ - ნათია ფანჯიკიძე

ფსიქოლოგმა ნათია ფანჯიკიძემ ბავშვების შიშების შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ბავშვების შიშები ხშირად უფროსების შიშების ანარეკლია:

„ბავშვების შიშების უმეტესობა უფროსების შიშია სინამდვილეში. ჩვენ ვლაპარაკობთ, რომ ბავშვებს ეშინიათ სიბნელეში ბუღდაჯანების. სინამდვილეში ის ბუღდაჯანები ჩვენ ვართ თვითონ. ზოგჯერ მშობლები თვითონ იგონებენ გუდიან კაცებს. მიზანი არის ბავშვის დაშინება. ​ბავშვს ეშინია იმიტომ, რომ შენ შეაშინე. თვითონ უფროსებს აქვთ იმდენნაირი არარეალური და მისტიკური შიშები. არის მრავალნაირი დაცვითი სიტყვები, რომლითაც უნდა დაიცვან თავი რაღაც საშინელებისგან, რაც უნდა გაიგონონ. გამომდინარე აქედან, ბავშვსაც ბუნებრივად მიაჩნია მერე, რომ ეს რაღაცები საშიშია.“

ნათია ფანჯიკიძემ მშობლებს ურჩია, სერიოზულად აღიქვან ბავშვების სიბნელისადმი შიშები და მათ სიბნელე უკეთ გააცნონ:

„სიბნელე ყლაპავს ფერებს, საგნებს. ფსიქოლოგიურად ის განასახიერებს უფსკრულს, გაქრობას. ​როდესაც ბავშვი ამას უპირისპირდება, სულაც არ არის ეს სასაცილო და სახუმარო. ჩვენ უბრალოდ უნდა გავაცნოთ მას სიბნელე, ავუნთოთ შუქი, ვაჩვენოთ საგნები თავის ადგილზე, მერე ჩავაქროთ. ბავშვს ძალიან მდიდარი წარმოსახვის უნარი აქვს. მას ათასნაირი ასოციაციური წარმოსახვა შეუძლია დაუკავშიროს მოციმციმე ჩრდილებს, განათებებს, ბევრად უფრო მდიდარია ბავშვის წარმოსახვა, ვიდრე უფროსის.“

„უშიშარი ადამიანი არ არსებობს და არც უნდა არსებობდეს. შიში არის ჩვენი დაცვის მექანიზმი. თუ ბავშვი​ შიშის გადალახვას ახერხებს, ე.ი. მისი ფსიქიკური მექანიზმი კარგად მუშაობს. „რისი გეშინია, ბიჭი არ ხარ?!“ თუ ეს ფრაზა მოეხმარება ადამიანს, რომ ნაკლებად მშიშარა იყოს, თუ სწორად იმუშავებს, თუ ზედმეტი პრესი არ იქნება, ჩვენ შეგვიძლია მსგავსი ფრაზა გოგოებსაც ვუთხრათ. მშიშარა იქნები, თუ გმირი, დაბრკოლება მაინც გექნება. გმირი დინამიკაშია, ამიტომ ბევრად მეტი შესაძლებლობა აქვს განვითარებისაც და გადარჩენისაც,“ - აღნიშნულ საკითხზე ნათია ფანჯიკიძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დღე“

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

„ხშირად მშობელი შეიძლება იყოს შიშის მაპროვოცირებელი. ამას ჰქვია დასწავლილი შიში,“ - ფსიქო...
​ფსიქოთერაპევტმა მარიამ სისაურმა ბავშვებში გავრცელებული შიშების შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ შიში ხშირად თავდაცვითი რეაქციაა და მნიშვნელოვანია, რომ ის ფობიაში არ გადაიზარდოს:„ზოგჯერ ეს არის თავდა...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა კომპლექსები აწუხებთ მოზარდებს და რამდენად დიდია მშობლის როლი ასეთ დროს?

რა კომპლექსები აწუხებთ მოზარდებს და რამდენად დიდია მშობლის როლი ასეთ დროს?
რა კომპლექსები აწუხებთ მოზარდებს, რა მიზეზებით ჩნდება და რამდენად დიდია მშობლის როლი ასეთ დროს? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge ფსიქოლოგ ანა მეუნარგიასესაუბრა. 

- ქალბატონო ანა, მოზარდებში ხშირად იჩენს ხოლმე თავს სხვადასხვა სახის კომპლექსი, რაც ხელს უშლით მათ სრულფასოვნად ცხოვრებაში. ძირითადად, რა კომპლექსები აწუხებთ მათ?

- თავიდან ისიც ვთქვათ, თუ რა არის კომპლექსი. ამერიკის ფსიქოლოგთა ასოციაციის განმარტების მიხედვით, კომპლექსი არის „მსგავსი იდეების ან იმპულსების ჯგუფი ან სისტემა, რომელსაც აქვს საერთო ემოციური ფონი და ქმნის ძლიერ, ძირითადად არაცნობიერ ზეგავლენას ადამიანის განწყობასა და ქცევაზე“. მოზარდები მეტ ყურადღებას აქცევენ სოციალურ კონტაქტს თანატოლებთან, ბევრს ფიქრობენ იმაზე, თუ როგორ აღიქვამს მათ გარემო, შესაბამისად, შფოთვაც იმატებს. გოგონების შემთხვევაში ხშირია ფიქრი წონის შესახებ, ბიჭების შემთხვევაში კი იმაზე, რომ მეტად მამაკაცურები გამოჩნდნენ. ჩაცმულობიდან დაწყებული ვიზუალური მაჩვენებლებით დასრულებული ყველაფერს შეიძლება ეხებოდეს წუხილი. ამ დროს მოზარდები ძალიან მგრძნობიარენი არიან ოჯახის, მედიისა და სოციალური მოთხოვნების მიმართ. ამას კიდევ თავიანთი მოლოდინებიც ემატება, რასაც საბოლოოდ მიჰყავს მოზარდი ეჭვებამდე, შიშამდე და ღელვამდე.

- რა ძირითადი მიზეზებით შეიძლება გაუჩნდეს მოზარდს კომპლექსები?

- რეალურად ნებისმიერი მიზეზის გამო შეიძლება გაჩნდეს, თუმცა რომ დავკონკრეტდეთ, რამდენიმე თავისებურებას გამოვყოფდი. მოზარდობის პერიოდში ადამიანი მეტად არის საკუთარ თავზე ფოკუსირებული. ამის გამო შეიძლება ჰქონდეს განცდა, რომ არის სცენაზე და უხილავი აუდიტორია მუდმივად აფასებს მის ქცევას. გარდა ამისა, მოზარდების აზროვნება ძირითადად აწმყოსა და უახლოეს მომავალზე არის ფოკუსირებული. ისინი თავიანთ ქცევას ხანმოკლე შედეგებით აფასებენ. ასევე ზეგავლენას ახდენს ოჯახში არსებული აღზრდის სტილიც. სახლში როგორი იყო და არის სითბოს და გარკვეული დაწესებული ლიმიტების განაწილება, როგორ ხდებოდა დამოუკიდებლობის და ბავშვის თვითრწმენის განაწილება, რა შედეგი მოჰყვებოდა ხოლმე კონკრეტულ ქცევას, რამდენად თანამიმდევრული იყო აღზრდა.

- ასეთ დროს მშობლის მკაცრი დამოკიდებულება რამდენად მიზანშეწონილია?

- როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ოჯახში არსებული აღზრდის სტილი დიდ ზეგავლენას ახდენს ბავშვის და მოზარდის განვითარებაზე. ფსიქოლოგები გამოყოფენ აღზრდის რამდენიმე სტილს და კვლევების მიხედვით, ყველაზე ეფექტურად ითვლება ავტორიტეტული აღზრდა. რაც გულისხმობს წესების დაწესებასა და სითბოს გამოხატვას შორის გარკვეული ბალანსის დაცვას. მნიშვნელოვანია ბავშვი და მოზარდი გრძნობდეს, რომ ის უყვართ და მხარს უჭერენ, თუმცა ისიც მნიშვნელოვანია, ჰქონდეს გარკვეული წესები, რასაც დაიცავს და ექნება მოქმედების გარკვეული ჩარჩო, რისი ერთობლიობაც შემდგომში უსაფრთხოების განცდას ამყარებს. ამ დროს ქცევის შედეგის წინასწარმეტყველება უფრო ადვილია, შფოთვაც ნაკლებია და სტაბილურობის განცდა და საკუთარი თავის მიღებაც მეტია.

- თინეიჯერულ ასაკში ხშირად ბავშვებს ეცვლებათ საკუთარ გარეგნობაზე წარმოდგენა, ყველაფერს მძაფრად აღიქვამენ, ამ პერიოდის გასვლის შემდეგ თავისთავად გაივლის კომპლექსებიც და რა როლი აქვს მშობელს? 

- მოაზრდობის გავლასთან ერთად, ის ნაკლებად ფოკუსირებული ხდება საკუთარ თავზე, იწყებს იმის გააზრებას, რომ მისი ქცევა და გარეგნობა გამადიდებელი შუშის ქვეშ აღარ არის, მეტად იწყებს საკუთარი თავის მიღებას. თუმცა ხანდახან გარეგნობასთან დაკავშირებული პრობლემა შეიძლება იმდენად მწვავე იყოს, რომ მოზარდს განუვითარდეს კვებითი აშლილობა (ბულიმია ან ანორექსია). ამისთვის მნიშვნელოვანია, მშობელმა დროულად შეამჩნიოს ეს და მიმართოს სპეციალისტს.

მშობლის როლი საკმაოდ დიდია ამ დროს. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია იმის დანახვა, რომ ბავშვი ცხოვრების ახალ ეტაპზე გადადის და სხვა საჭიროებები და მოთხოვნილებები აქვს, შეგვიძლია ჩავრთოთ გარკვეული გადაწყვეტილებების მიღების პროცესში და ვეცადოთ შესაბამისი მხარდაჭერა მივცეთ მას. კვებითი აშლილობების გარდა, შეიძლება სხვა სირთულეებმაც იჩინოს თავი. ამიტომ, როცა მშობელი ხედავს, რომ მოზარდი თავს გრძნობს დათრგუნულად, გახდა აგრესიული, უჭირს საკუთარი ემოციების მართვა, ჩამოშორდა სამეგობრო წრეს ან აღარ აქვს სოციალიზაციის სურვილი და ეს რამდენიმე კვირის მანძილზე გრძელდება, სჯობს მიმართოს სპეციალისტს, რათა ერთად მოაგვარონ პრობლემა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად